اهل قبله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَهل قِبله''' اشاره به تمامی مسلمانانی است که [[کعبه]] را [[قبله]] خود می‌دانند. کاربرد این اصطلاح در جلوگیری از [[تکفیر مسلمانان]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۲۸.</ref> اهل قبله کسی است که منتسب به [[دین اسلام]] باشد.<ref>نراقی، رسائل و مسائل، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۳۵.</ref> از این‌رو تمامی فِرَقِ اسلامی که [[کعبه]] را [[قبله]] خود می‌دانند اهل قبله‌اند.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه.</ref> به گفته [[محمدجواد مغنیه]] مفسر شیعه قرن چهاردهم، اصطلاح اهل قبله با اهل قرآن، اهل [[شهادتین]] و [[مسلمانان]] به یک معنا هستند و منظور از آنها کسانی است که به خدا، [[پیامبر(ص)]] و [[سنت]] او ایمان دارند و به سمت قبله (کعبه) نماز می‌خوانند.<ref>مغنیه، تفسیرالکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۳۱.</ref>  

جان، مال و آبروی اهل قبله از نظر بیشتر عالمان [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] محترم است.<ref>رستمی، «ممنوعییت تکفیر اهل قبله از نگاه فقیهان و متکلمان تشیع و تسنن»، ص۷۱.</ref> همچنین [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۲۸.</ref> و کشتن اسیرانشان جایز نیست<ref>منتظری، دارسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۶.</ref> و نماز گزاردن بر امواتشان واجب است.<ref> طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۲۸.</ref> به گفته سعدالدین تفتازانی متکلم [[اشاعره|اشعری‌مذهب]]، بیشتر فقهای اهل‌سنت از جمله [[ابوحنیفه]] اهل قبله را تکفیر نمی‌کنند.<ref> تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۲۸.</ref> با این حال برخی از عالمان مسلمان پیروان دیگر فرقه‌ها را تکفیر کرده‌<ref>نگاه کنید به: تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۲۸.</ref> و قتلشان را جایز می‌دانند.<ref>رستمی، «ممنوعییت تکفیر اهل قبله از نگاه فقیهان و متکلمان تشیع و تسنن»، ص۷۱.</ref> از اصطلاح اهل قبله در احکام اموات<ref>طوسی، الاستبصار، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۶۸.</ref> و احکام [[جهاد]]<ref> مستدرک وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۵.</ref> سخن گفته شده است.

گفته شده است که مسلمانان تا قبل از [[جنگ جمل]] احکام جنگ با اهل قبله را نمی‌دانستند و آن را در این جنگ از [[حضرت علی(ع)]] آموختند.<ref>جمعی از محققان، جهاد در آینه روایات، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۸۸.</ref> سخنان امام علی(ع) درباره احکام جنگ‌های داخلی اسلام (جنگ با اهل قبله) در [[نهج‌البلاغه]] نقل شده است؛ وی کشتن همه اصحاب جمل (کسانی که با امام علی(ع) به‌عنوان خلیفه، [[بیعت]] کردند سپس بیعت خود را شکسته و جنگ جمل را به راه انداختند.) را با آن که اهل قبله بودند، در برابر کشتن یک تن از مسلمانان به عمد و بدون جرم روا می‌داند.<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۱۷۲.</ref>

درباره [[نواصب]]، [[خوارج]] و مسلمانانی که [[ضروری دین]] را انکار کرده‌اند، با آنکه کعبه را قبله خود می‌دانند، حکم [[کفر|کُفر]]<ref>نراقی، رسائل و مسائل، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۳۶.</ref> و نجاست<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۶۴.</ref> صادر شده است.

*کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۴ق.