قیام ۱۵ خرداد: تفاوت میان نسخه‌ها

تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] در دولت وقت که روحانیون بعضی از فقرات آن را مخالف با اسلام می‌دانستند<ref>[http://www.irdc.ir/fa/calendar/154/default.aspx سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.]</ref>، انقلاب سفید<ref>[http://www.tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsDetail/59/%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B9.%D9%88.%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7.html سایت تاریخ ایرانی.]</ref> و حمله مأموران حکومتی به [[مدرسه فیضیه]] در فروردین ۱۳۴۲<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n3012/ پرتال پژوهشی و اطلاع رسانی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.]</ref>

حوادثی بودند که زمینه ساز حوادث ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ شد.

روحانیون ایام [[محرّم]] آن سال را فرصتی برای تبلیغات علیه برنامه‌ها و سیاست‌های [[محمدرضا پهلوی]] دانستند. حکومت در ماه محرّم، خطاب به وعاظ و روحانیون اعلام و به آن‌ها الزام کرد که در سخنرانی‌ها از بیان سه مطلب خودداری کنند: الف) علیه شخص اول مملکت سخن نگویند. ب) علیه اسرائیل مطلبی گفته نشود. ب) به مردم نگویند که اسلام در خطر است. با شروع ایام [[عزاداری]] محرّم، وعّاظ و روحانیون به سخنرانی و وعظ پرداختند. امام خمینی نیز در سخنرانی‌های پس از [[نماز]]، علیه هیأت حاکمه و حکومت پهلوی، صحبت می‌کرد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c2716/%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D9%86/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_15_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_1342 پرتال پژوهشی و اطلاع رسانی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره]</ref>

[[تاسوعا]] و [[روز عاشورا|عاشورای]] سال ۱۳۴۲ش در شهرهای مختلف ایران به صحنه انتقاد علنی از حکومت پهلوی و عملکرد آن تبدیل شد و روزهای یازدهم و دوازدهم محرّم نیز، در ادامه روزهای قبل به تظاهرات سیاسی مردم علیه حکومت پهلوی تبدیل گردید و شعارهایی به طرفداری از امام خمینی و علیه شاه و حکومتش سر داده شد. در روز یازدهم محرّم، دانشجویان دانشگاه تهران به جمع تظاهرکنندگان پیوستند. حکومت در واکنش به این رویداد‌ها و به منظور تهدید و پایان دادن به تظاهرات، در صدد دستگیری امام خمینی و گروهی از روحانیون برآمد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c2716/%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D9%86/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_15_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_1342 پرتال پژوهشی و اطلاع رسانی موسسه تنظم و نشر آثار امام خمینی ره.]</ref>

آیت الله خمینی بر خلاف روش رایج سخنرانان، ابتدا [[روضه‌خوانی|روضه]] خواند و بعد صحبت کرد. وی پس از شرح رخداد کربلا، حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه در دوم فروردین سال ۱۳۴۲ش را، به [[واقعه کربلا]] تشبیه کرد<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c75_20702/%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D8%B7%D9%81/%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_13_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_1342 پرتال پژوهشی و اطلاع رسانی دفتر تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره].</ref> که با شیون و گریه حاضران همراه شد. نیروهای حکومت پهلوی امام خمینی را شبانه به تهران بردند [[سید حسن قمی]] و [[بهاءالدین محلاتی]] دو روحانی دیگری بودند که دستگیر و به تهران منتقل شدند.<ref>[http://15khordad42.ir/show.php?page=article&id=342 سایت دفتر ادبیات انقلاب اسلامی.]</ref>