عبدالرحمن بن عوف: تفاوت میان نسخه‌ها

[[اهل سنت]]، عبدالرحمن را جزو [[عشره مبشره]] می‌دانند که پیامبر به آن‌ها وعده [[بهشت]] داد.

عبدالرحمن فرزند «عوف بن عبد عوف»<ref>ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.</ref> در سال دهم [[عام الفیل]] متولد شد.<ref>ذهبی، تاريخ‏ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۱.</ref> مادر او «شفا» دختر عوف بن عبد بن حارث بود.<ref>ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.</ref>  

نام او در [[جاهلیت|زمان جاهلیت]] عبد عمرو و یا عبد الكعبه بوده و پیامبر نام او را به عبدالرحمن تغییر داد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۳.</ref>

عبدالرحمن از اولین افرادی بود که مسلمان شد. او به دعوت [[ابوبکر]] اسلام آورد.<ref>مقدسی، البدء و التاريخ، بی‌تا، ج۴، ص۱۴۵.</ref>

عبدالرحمن را «مَن هاجَرَ الهِجرتَین؛ فردی که دو هجرت انجام داده دانسته‌اند: او به دستور پیامبر، همراه تعدادی از مسلمانان به [[حبشه]] [[هجرت به حبشه|هجرت]] کرد. پیش از هجرت پیامبر،‌ به [[مکه]] بازگشت و به همراه مسلمانان به [[مدینه]] رفت.<ref>ابن عبدالبر،الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۸۴۴.</ref>

در مدینه،‌ پیامبر میان مسلمانان [[پیمان برادری]] ایجاد کرد. برخی منابع پیمان برادری عبدالرحمن را با [[عثمان]]<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۰۹.</ref> و برخی دیگر با [[سعد بن ربیع]] دانسته‌اند.<ref>بخاری، صحیح بخاری،۱۴۲۲، ج۳، ص۵۲</ref>

[[اهل سنت]]، عبدالرحمن را جزو [[عشره مبشره]] می‌دانند که پیامبر به آن‌ها وعده [[بهشت]] داد.<ref>سجستانی، سنن ابی‌داود، ج۴، ص۲۱۱.</ref> عبدالرحمن روایات مختلفی نقل شده است<ref>بیهقی، شعب الایمان، ۱۴۲۳ق، ج۹، ص۳۷۹.</ref> که از جمله آن‌ها روایت عشره مبشره می‌باشد.<ref>ابن حبان، صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۴۶۳.</ref>

=== شرکت در غزوات و سریه دُومَة الْجَنْدَل‏===

عبدالرحمن در تمام [[غزوات|غزوات پیامبر اسلام]] شرکت کرد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸، ج۳، ص۹۵.</ref>

او در [[جنگ احد|جنگ اُحد]] از افرادی بود که فرار نکرد و همراه پیامبر و تعداد اندکی از [[صحابه]] در میدان جنگ باقی ماند.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۱۸.</ref> او در این جنگ، جراحات بسیاری برداشت که برخی از آن‌ها سبب لنگ شدن او شد.<ref>ذهبی، تاريخ‏ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۲.</ref>

علاوه بر غزوات، عبدالرحمن به [[سریه|سریه‌ای]] نیز فرستاده شد. این سریه در منطقه [[دومه الجندل |دومه الجندل]] بود و با پذیرش اسلام توسط طرف مقابل، بدون درگیری پایان یافت.<ref>واقدی، المغازى، ۱۴۰۹، ج۲، ص۵۶۰.</ref> این سریه به سریه عبدالرحمن بن عوف نیز معروف است.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۷۸.</ref>

«(در راه یکی از جنگ‌ها) رسول خدا(ص) برای قضای حاجت از افراد سپاه دور شد. ...[پس از قضای حاجت] آب ریختم و پیامبر [[وضو]] گرفت. ...هنگامی که برگشتیم، دیدیم عبدالرحمن بن عوف رکعت اوّل را [در حالی‌که امام جماعت بود] خوانده بود و زمانی که متوجه حضور پیامبر(ص) شد، خواست به عقب برگردد که پیامبر اشاره فرمود که در جای خود بماند و سپس پشت سر او یک رکعت نماز گزارد. زمانی که مردم و عبدالرحمن سلام دادند، پیامبر برخاسته و رکعت دیگر را خواند و سلام داد.<ref>قشیری نیشابوری، صحیح مسلم، ج۱، ص۳۱۷.</ref>

بنابر قولی عبدالرحمن پس از رحلت پیامبر اسلام، در [[سقیفه]] حضور داشت{{یادداشت|البته این مطلب در تعارض با قول مشهور است که بیان می‌کند از بین مهاجران تنها ابوبکر، عمر بن خطاب و ابوعبیده جراح در سقیفه حضور داشتند}} و در مقابل [[انصار]] گفت: «گرچه شما دارای فضل هستید؛ اما اشخاصی مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب|عمر]] و [[امام علی علیه السلام|علی(ع)]] ندارید.<ref>یعقوبی، تاريخ‏ اليعقوبى، ج۲، ص۱۲۳.</ref> او در برخی وقایع دیگر نیز حضور داشت و گاه مسئولیت‌هایی بر عهده او گذاشته می‌شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸، ج۳، ص۹۹.</ref> با همه این احوال مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نقش عبدالرحمن پس از پیامبر، حضور در [[شورای شش نفره]] پس از مرگ خلیفه دوم بود.

شورای شش نفره، شورایی بود که [[عمر بن خطاب]]، برای انتخاب خلیفه بعدی تعیین کرد. به دستور عمر، خلیفه بعدی باید توسط افراد شورا انتخاب می‌شد. [[خلیفه دوم]] علاوه بر عضو کردن عبدالرحمن در این شورا، به او این اختیار را داد که اگر این شورا در دو گروه سه نفره، نظر متفاوتی داشتند، رأی گروهی پذیرفته شود که عبدالرحمان در آن است.<ref>سیوطی، تاریخ خلفا، ص ۱۲۹ ۱۳۷.</ref>

* پس از آنکه [[ابوذر]] توسط عثمان به [[ربذه]] تبعید شد و در آنجا فوت کرد، [[علی(ع)]] به عبدالرحمن چنین گفت: «این نتیجه عمل تو است (که عثمان را انتخاب کردی) عبدالرحمن پاسخ داد، اگر می‌خواهی شمشیرمان را بگیریم (و علیه او قیام کنیم) او (عثمان) آن‌چه به او داده بودم را از بین برد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۴۶.</ref>

* عبدالرحمن [[قسم]] یاد کرد که هرگز با عثمان سخن نگوید.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۴۷.</ref>

* عبدالرحمن [[وصيت]] كرد كه [[عثمان]] بر او [[نماز میت|نماز]] نخواند.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۴۶.</ref>

عبدالرحمن ثروت بسیاری داشت که از راه تجارت به دست آورده بود.<ref>ذهبی، تاريخ‏ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۳.</ref> منابع تاریخی، روایات بسیاری درباره ثروت زیاد عبدالرحمن نقل کرده‌اند:

* عبدالرحمن [[وصیت]] کرد یک باغ که به قیمت چهارصد هزار سکه خریده بود را به [[همسران پیامبر]] بدهند.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۱۹.</ref>

* وصیت کرد به هر یک از شرکت کنندگان در [[جنگ بدر]] که زنده بودند (حدود صد نفر) چهارصد سکه داده شود.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۱۹.</ref>

* عبدالرحمن به پیش [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|ام‌سلمه]] رفت و گفت:‌ ای ام المؤمنین، می‌ترسم زیادی اموالم مرا نابود کند. ام‌سلمه گفت: انفاق کن.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۷۸.</ref>

عبدالرحمن در [[سال ۳۲ هجری قمری|سال سی و دو هجری]] <ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۴.</ref> یا [[سال ۳۱ هجری قمری|سال سی و یک]] در زمان خلافت [[عثمان]]، فوت کرد و در [[بقیع]] دفن شد.<ref>ابن عبدالبر،الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۸۵۰.</ref>

در مورد فردی که بر او [[نماز]] خواند، میان منابع اختلاف وجود دارد.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۲۱.</ref>

* ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ق.

* ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.

* ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: البجاوی، علی محمد، دار الجیل، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

* أبوبكر البيهقی، شعب الإيمان، محقق، عبدالعلی عبد الحميد حامد، مكتبة الرشد، الهند، چاپ اول،‌ ۲۰۰۳م.

* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، دار طوق النجاة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.

* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.

* ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق: تدمری، عمر عبد السلام، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.

* سیوطی، جلال الدین، تاریخ خلفا، دار القلم العربی، حلب،‌ ۱۴۱۳ق/۱۹۹۰.

* صالحی دمشقی‏، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب،‏ دار الکتاب، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.

* محمد بن حبان، صحيح ابن حبان، محقق: شعيب الأرنؤوط، مؤسسة الرسالة، بيروت، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.

* یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا.