پرش به محتوا

سید رضی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۱۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۸
جز
خلاصه سازی
جز (خلاصه سازی)
جز (خلاصه سازی)
خط ۱۸: خط ۱۸:
| نقش‌های برجسته = ادیب، شاعر، [[نقابت علویان]]
| نقش‌های برجسته = ادیب، شاعر، [[نقابت علویان]]
| سبک =
| سبک =
| استادان = [[شیخ مفید]]، [[ابوعلی فارسی]]، [[قاضی سیرافی]]، [[قاضی عبدالجبار]]، [[ابن نباته]]، [[عثمان بن جنی موصلی بغدادی]]، [[هارون بن موسی بن احمد تلعکبری|هارون تلعکبری]]، [[سهل بن دیباجی]]
| استادان = [[شیخ مفید]]، [[ابوعلی فارسی]]، [[قاضی سیرافی]]، [[قاضی عبدالجبار]]، [[ابن نباته]]، [[عثمان بن جنی]]، [[هارون بن موسی بن احمد تلعکبری|هارون تلعکبری]]، [[سهل بن دیباجی]]
| شاگردان = [[سید عبداللّه کبایکی حسینی جرجانی]]، [[محمد بن علی حلوانی]]، [[سید علی بن بندار بن محمد قاضی هاشمی]]، [[ابوبکر نیشابوری]]، [[ابوالحسن مهیار دیلمی]]، [[ابومنصور محمد بن ابی نصر عکبری]]
| شاگردان = [[سید عبداللّه کبایکی حسینی جرجانی]]، [[محمد بن علی حلوانی]]، [[سید علی بن بندار بن محمد قاضی هاشمی]]، [[ابوبکر نیشابوری]]، [[ابوالحسن مهیار دیلمی]]، [[محمد بن ابی‌نصر عکبری]]
| لقب =
| لقب =
| دین = [[اسلام]]
| دین = [[اسلام]]
خط ۴۱: خط ۴۱:


== تولد و وفات ==
== تولد و وفات ==
سید رضی در سال ۳۵۹ در [[بغداد]] زاده شد<ref>ابن میثم البحرانی، شرح نهج البلاغة، ج ۱، ص۸۹.</ref> و در [[۶ محرم]] ۴۰۶ق درگذشت.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، بی‌تا، ص۱۶۴.</ref> وی را در منزلش در [[محله کرخ]] دفن کردند. درباره محل دفن او اقوال دیگری نیز وجود دارد. بنابر قولی پس از خراب‌شدن خانه‌اش، [[سید مرتضی]] او را به [[کاظمین]] برد و در [[حرم کاظمین]] دفن کرد. طبق قولی دیگر که [[عبدالحسین حلی]] آن را قول درست می‌داند،<ref>مقدمه حقائق التاویل، ص۱۱۱؛ به نقل جعفری، سید رضی، ص۱۵۰.</ref> او را به [[کربلا]] برده، در کنار قبر [[حسین بن موسی علوی|پدرش]] دفن کردند. در کتاب [[عمدة الطالب]]،<ref>داوودی، عمدة الطالب، ص۲۰۰.</ref> [[الدرجات الرفیعة]] و  [[لؤلؤة البحرین]]<ref>بحرانی، لؤلؤة البحرین، ص۹۷۱.</ref> به این نکته تصریح شده است.<ref>جعفری، صص ۱۵۰-۱۴۹.</ref> [[ابن میثم بحرانی|ابن میثم]] (متوفای ۶۷۹ق.) نیز گفته است: سید رضی به همراه برادرش [[سید مرتضی]] در کنارش جدش [[امام حسین(ع)]] دفن شدند.<ref>ابن میثم البحرانی، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۸۹.</ref>
سید رضی در سال ۳۵۹ق در [[بغداد]] زاده شد<ref>ابن میثم بحرانی، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۸۹.</ref> و در [[۶ محرم]] ۴۰۶ق درگذشت.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، بی‌تا، ص۱۶۴.</ref> وی را در منزلش در [[محله کرخ بغداد]] دفن کردند. درباره مکان دفن وی اقوال دیگری نیز وجود دارد. بنابر قولی پس از خراب‌شدن خانه‌اش، [[سید مرتضی]] او را به [[کاظمین]] برد و در [[حرم کاظمین]] دفن کرد. طبق قولی دیگر که [[عبدالحسین حلی]] آن را قول درست می‌داند،<ref>مقدمه حقائق التاویل، ص۱۱۱؛ به نقل جعفری، سید رضی، ص۱۵۰.</ref> او را به [[کربلا]] برده، در کنار قبر [[حسین بن موسی علوی|پدرش]] دفن کردند. در کتاب‌های [[عمدة الطالب]]،<ref>داوودی، عمدة الطالب، ص۲۰۰.</ref> [[الدرجات الرفیعة]] و  [[لؤلؤة البحرین]]<ref>بحرانی، لؤلؤة البحرین، ص۹۷۱.</ref> به این نکته تصریح شده است.<ref>جعفری، صص ۱۵۰-۱۴۹.</ref> [[ابن میثم بحرانی|ابن میثم]] (متوفای ۶۷۹ق.) نیز گفته است: سید رضی به همراه برادرش [[سید مرتضی]] در کنارش جدش [[امام حسین(ع)]] دفن شدند.<ref>ابن میثم البحرانی، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۸۹.</ref>


در کاظمین بارگاهی منسوب به سید رضی وجود دارد ولی در کربلا نام و نشانی از قبری منسوب به وی مشاهده نمی‌شود.<ref>قزوینی، کتاب المزار، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۴</ref>
در کاظمین بارگاهی منسوب به سید رضی وجود دارد ولی در کربلا نام و نشانی از قبری منسوب به وی مشاهده نمی‌شود.<ref>قزوینی، کتاب المزار، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۴.</ref>


== زمانه و جایگاه علمی ==
== زمانه و جایگاه علمی ==
[[سید محسن امین]] در کتاب [[اعیان الشیعه]] در وصف سید رضی می‌نویسد:
[[سید محسن امین]]، سید رضی را از نوادر روزگار خود دانسته است او را ادیب، فقیه، متکلم، مفسر و شاعر معرفی کرده است. به عقیده وی شعر او بر دیگر جنبه هایش غلبه داشته است.<ref>امین، أعیان الشیعة، ج۹، ص۲۱۸.</ref>
::سید رضی از نوادر علمای روزگارش بود و نزد بزرگان فاضلی شاگردی کرد و ادیبی برجسته و شناخته‌شده، [[فقیه]]ی متبحر، [[علم کلام|مُتکَلِّمی]] حاذق، و [[تفسیر|مُفسِّر]] [[قرآن]] و [[حدیث]] نبوی بود که عظمت علمی برادرش [[سید مرتضی|مرتضی]] جایگاه علمی وی را اندکی پوشاند، همچنان که عظمت شعری وی جایگاه شعری برادرش مرتضی را اندکی پوشاند و از این رو بعضی از علما گفته‌اند اگر رضی نبود، مرتضی شاعرترین مردم بود و اگر مرتضی نبود، رضی داناترین مردم بود.<ref>الأمین، أعیان الشیعة، ج ۹، ص۲۱۸.</ref>


روزگار سید مقارن با دورهای از خلافت [[عباسیان]] (۴۴۷-۳۳۴ق) بود که [[آل بویه]] (۴۴۷-۳۳۴ق) بر [[عراق]] فرمانروایی می‌کردند و به لحاظ تاریخ ادبیات، با شاعرانی چون [[متنبی]](۳۵۴-۳۰۳ق) و [[ابوالعلاء معری|ابوالعلاء معرّی]](۴۴۹-۳۶۳ق) هم‌عصر بود.<ref>جعفری، سید رضی، ص۱۱.</ref>
روزگار سید مقارن با دورهای از خلافت [[عباسیان]] (۴۴۷-۳۳۴ق) بود که [[آل بویه]] (۴۴۷-۳۳۴ق) بر [[عراق]] فرمانروایی می‌کردند و به لحاظ تاریخ ادبیات، با شاعرانی چون [[متنبی]](۳۵۴-۳۰۳ق) و [[ابوالعلاء معری|ابوالعلاء معرّی]](۴۴۹-۳۶۳ق) هم‌عصر بود.<ref>جعفری، سید رضی، ص۱۱.</ref>
 
او پنج سال پس از کشته شدن متنبی به دنیا آمد و معری ۴ سال پس از شریف رضی. سید رضی با سیاستمداران، دولتمردان و بزرگان دین و ارکان قضا پیوندی نزدیک داشت و تلاش‌هایی در میدان زبان و ادبیات و تاریخ و آموزش و ارشاد انجام می داد.<ref>شریف الرضی، ص۷؛ به نقل جعفری، سید رضی، ص۲۱.</ref>
عبداللطیف شراره می‌گوید:
::اگر با نگرشی ژرف به یکصد و پنجاه سال پر تلاطم و حوادث سیاسی و فرهنگی سده‌های چهارم و پنجم هجری بنگریم میبینیم که شریف رضی پنج سال پس از کشته‌شدن متنبی پا بدین جهان میگذارد، و معری چهار سال پس از شریف رضی. این یک عمری کوتاه دارد، لیکن معری ۸۰ سال بزیست. این شاعران سه‌گانه مدت یکصد و پنجاه سال بر صحنه زندگی عرب، پی در پی، ظاهر شدند. هر سه به امور همگانی سرگرم و با سیاستمداران و دولتمردان و بزرگان دین و ارکان قضا پیوندی نزدیک داشتند و تلاش‌های با ارزشی در میدان زبان و ادبیات و تاریخ و آموزش و ارشاد بذل کردند و همهٔ حوادث تاریخی و فرهنگی آن روزگار را در آثار خود بازتابیدند.<ref>الشریف الرضی، ص۷؛ به نقل جعفری، سید رضی، ص۲۱.</ref>


=== آموختن فقه و اصول غیرشیعه ===
=== آموختن فقه و اصول غیرشیعه ===