محله بنی‌هاشم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ←منابع |
Shamsoddin (بحث | مشارکت‌ها) جز تمیزکاری |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:خانه امام صادق.jpg|بندانگشتی|250px|تصویری منسوب به خانه [[امام صادق(ع)]] در محله بنی‌هاشم<ref>[http://fa.abna24.com/service/pictorial/archive/2013/04/13/408803/story.html کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک]، خبرگزاری ابنا.</ref>]] | [[پرونده:خانه امام صادق.jpg|بندانگشتی|250px|تصویری منسوب به خانه [[امام صادق(ع)]] در محله بنی‌هاشم<ref>[http://fa.abna24.com/service/pictorial/archive/2013/04/13/408803/story.html کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک]، خبرگزاری ابنا.</ref>]] | ||
'''مَحلّه بَنی‌هاشم''' محل سکونت [[بنی‌هاشم]] در [[مدینه]] بود | '''مَحلّه بَنی‌هاشم''' محل سکونت [[بنی‌هاشم]] در [[مدینه]] بود. خانه [[پیامبر(ص)]]، [[حضرت علی(ع)]] و [[حضرت زهرا(س)]]، [[امام سجاد(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] در این محله واقع شده بود. به خاطر واقعه کوچه بنی‌هاشم که منجر به شهادت حضرت زهرا(س) شد، در آیین سوگواری شیعه، از این محله و کوچه‌های آن یاد می‌شود. آثار این محله تا سال ۱۳۶۴ش باقی بود، اما به دست [[وهابیان]] تخریب شد. | ||
==موقعیت و تاریخچه== | ==موقعیت و تاریخچه== | ||
محله بنی‌هاشم در جنوب شرقی [[مسجد پیامبر|مسجد النبی(ص)]] | محله بنی‌هاشم در جنوب شرقی [[مسجد پیامبر|مسجد النبی(ص)]] قرار داشته که از باب جبرئیل تا [[بقیع]] امتداد داشته است.<ref> قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۴.</ref> منزل امام سجاد(ع)<ref>مطری، التعریف، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref> سمهودی، خلاصة الوفاء، ج۲، ص۲۳۳.</ref> در این مکان واقع بوده است و در منابع شیعه خواندن نماز در این دو خانه سفارش شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۲۲۵.</ref> به گفته سمهودی خانه امام صادق(ع) در مجاورت خانه [[ابوایوب انصاری]] قرار داشته و در آن چاه آبی بوده که امام صادق(ع) آب آن را [[صدقه]] می‌داده است.<ref>سمهودی، خلاصة الوفاء، ج۲، ص۲۳۳.</ref> قبر [[اسماعیل بن جعفر الصادق(ع)|اسماعیل]] در منزل امام سجاد(ع) قرار داشته که بعدا به [[بقیع]] منتقل شده است.<ref> مطری، التعریف، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.</ref> | ||
از نخستین تغییراتی که در محله بنی‌هاشم رخ داده، مربوط به [[سال ۹۱ قمری]] است که به دستور [[ولید بن عبدالملک]] خلیفه [[امویان|اموی]] مسجد از طرف شرق که حجره‌های پیامبر(ص) در آنجا قرار داشت توسعه یافت. به دستور وی قرار شد گرد مرقد پیامبر دیواری بکشند و از آن ناحیه نیز بر مسجد افزوده شود که با واکنش منفی مردم مدینه مواجه شد. در این زمان خانه [[حضرت فاطمه(س)]] در اختیار [[فاطمه صغری دختر امام حسین(ع)]] بود. علت ناراحتی آنان این بود که میخواستند آثار پیامبر(ص) در میان آنان محفوظ بماند، تا نسل‌های آینده بدانند آن حضرت چگونه زندگی می‌کرده است. [[سعید بن مسیب]] میگفت: «ای کاش این خانه‌ها را به همان صورت باقی گذاشته بودند تا وقتی کسی از اطراف به مدینه می‌آمد، می‌دید که پیامبر(ص) در زندگی خود به چه چیزی اکتفا کرده و مردم را در [[تفاخر]] و تکاثر تعدیل کرده، به [[زهد]] سوق می‌داد.»<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۹۸.</ref> | |||
آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه [[امام سجاد(ع)]] و خانه [[امام صادق(ع)]] معروف بوده است.<ref>فیض گیلانی، شنیدنی‌های سفر حج، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۸.</ref> | آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه [[امام سجاد(ع)]] و خانه [[امام صادق(ع)]] معروف بوده است.<ref>فیض گیلانی، شنیدنی‌های سفر حج، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۸.</ref> | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==واقعه کوچه بنی هاشم== | ==واقعه کوچه بنی هاشم== | ||
{{اصلی|واقعه کوچه بنی‌هاشم}} | {{اصلی|واقعه کوچه بنی‌هاشم}} | ||
بر پایه روایتی که در کتاب [[الاختصاص]] شیخ مفید از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده پس از مناظره [[ابوبکر]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] درباره فدک فاطمه(س) نزد ابوبکر بازگشت و ابوبکر در کاغذی رد فدک را برای فاطمه(س) نوشت. پس از خروج فاطمه(س) از نزد ابوبکر، [[عمر بن خطاب]] ایشان را در کوچه دید و بعد از امتناع از تحویل دادن قباله فدک به عمر، آن حضرت را مورد ضرب و شتم قرار داد و قباله فدک را به زور گرفت و پاره کرد. به دنبال این اتفاق حضرت زهرا(س) بستری شده و ۷۵ روز بعد به شهادت رسید.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۵.</ref> | |||
در سال‌های اخیر هم‌زمان با [[ایام فاطمیه]]، در برخی شهرهای [[ایران]] به‌ویژه در [[قم]] و [[تهران]] ماکت‌هایی از محله بنی‌هاشم و خانه حضرت زهرا ساخته می‌شود و مورد بازدید عمومی قرار می‌گیرد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2257579 | در سال‌های اخیر هم‌زمان با [[ایام فاطمیه]]، در برخی شهرهای [[ایران]] به‌ویژه در [[قم]] و [[تهران]] ماکت‌هایی از محله بنی‌هاشم و خانه حضرت زهرا ساخته می‌شود و مورد بازدید عمومی قرار می‌گیرد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2257579 نمایشگاه کوچه‌های بنی‌هاشم]، خبرگزاری مهر؛ [http://www.irna.ir/fa/News/81103205 نمایش کوچه‌های بنی‌هاشم]، خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۵۹
مَحلّه بَنی‌هاشم محل سکونت بنی‌هاشم در مدینه بود. خانه پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س)، امام سجاد(ع) و امام صادق(ع) در این محله واقع شده بود. به خاطر واقعه کوچه بنی‌هاشم که منجر به شهادت حضرت زهرا(س) شد، در آیین سوگواری شیعه، از این محله و کوچه‌های آن یاد می‌شود. آثار این محله تا سال ۱۳۶۴ش باقی بود، اما به دست وهابیان تخریب شد.
موقعیت و تاریخچه
محله بنی‌هاشم در جنوب شرقی مسجد النبی(ص) قرار داشته که از باب جبرئیل تا بقیع امتداد داشته است.[۲] منزل امام سجاد(ع)[۳] و امام صادق(ع)[۴] در این مکان واقع بوده است و در منابع شیعه خواندن نماز در این دو خانه سفارش شده است.[۵] به گفته سمهودی خانه امام صادق(ع) در مجاورت خانه ابوایوب انصاری قرار داشته و در آن چاه آبی بوده که امام صادق(ع) آب آن را صدقه می‌داده است.[۶] قبر اسماعیل در منزل امام سجاد(ع) قرار داشته که بعدا به بقیع منتقل شده است.[۷]
از نخستین تغییراتی که در محله بنی‌هاشم رخ داده، مربوط به سال ۹۱ قمری است که به دستور ولید بن عبدالملک خلیفه اموی مسجد از طرف شرق که حجره‌های پیامبر(ص) در آنجا قرار داشت توسعه یافت. به دستور وی قرار شد گرد مرقد پیامبر دیواری بکشند و از آن ناحیه نیز بر مسجد افزوده شود که با واکنش منفی مردم مدینه مواجه شد. در این زمان خانه حضرت فاطمه(س) در اختیار فاطمه صغری دختر امام حسین(ع) بود. علت ناراحتی آنان این بود که میخواستند آثار پیامبر(ص) در میان آنان محفوظ بماند، تا نسل‌های آینده بدانند آن حضرت چگونه زندگی می‌کرده است. سعید بن مسیب میگفت: «ای کاش این خانه‌ها را به همان صورت باقی گذاشته بودند تا وقتی کسی از اطراف به مدینه می‌آمد، می‌دید که پیامبر(ص) در زندگی خود به چه چیزی اکتفا کرده و مردم را در تفاخر و تکاثر تعدیل کرده، به زهد سوق می‌داد.»[۸]
آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه امام سجاد(ع) و خانه امام صادق(ع) معروف بوده است.[۹]
واقعه کوچه بنی هاشم
بر پایه روایتی که در کتاب الاختصاص شیخ مفید از امام صادق(ع) نقل شده پس از مناظره ابوبکر و حضرت فاطمه(س) درباره فدک فاطمه(س) نزد ابوبکر بازگشت و ابوبکر در کاغذی رد فدک را برای فاطمه(س) نوشت. پس از خروج فاطمه(س) از نزد ابوبکر، عمر بن خطاب ایشان را در کوچه دید و بعد از امتناع از تحویل دادن قباله فدک به عمر، آن حضرت را مورد ضرب و شتم قرار داد و قباله فدک را به زور گرفت و پاره کرد. به دنبال این اتفاق حضرت زهرا(س) بستری شده و ۷۵ روز بعد به شهادت رسید.[۱۰]
در سال‌های اخیر هم‌زمان با ایام فاطمیه، در برخی شهرهای ایران به‌ویژه در قم و تهران ماکت‌هایی از محله بنی‌هاشم و خانه حضرت زهرا ساخته می‌شود و مورد بازدید عمومی قرار می‌گیرد.[۱۱]
پانویس
منابع
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر - تهران، هشتم، ۱۳۸۶ش.
- شیخ مفید، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- طبری، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الإمامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
- فیض گیلانی، محمدعلی، شنیدنی‌های سفر حج، مجله میقات حج، تابستان ۱۳۸۳ش، شماره ۴۸.
- قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر - تهران، ۱۳۸۶ش.
- سمهودی، علی بن عبدالله، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی.
- مطری، التعریف، به نقل از جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر - تهران، هشتم، ۱۳۸۶ش.
- مجلسی، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک، خبرگزاری ابنا، تاریخ انشتار خبر: ۲۴ فروردین ۱۳۹۲ش.
- نمایشگاه کوچه‌های بنی‌هاشم، خبرگزاری مهر، تاریخ انشتار خبر: ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ش.
- نمایش کوچه‌های بنی‌هاشم، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ انشتار خبر: ۱۰ فروردین ۱۳۹۳ش.
- ↑ کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک، خبرگزاری ابنا.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۴.
- ↑ مطری، التعریف، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.
- ↑ سمهودی، خلاصة الوفاء، ج۲، ص۲۳۳.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۲۲۵.
- ↑ سمهودی، خلاصة الوفاء، ج۲، ص۲۳۳.
- ↑ مطری، التعریف، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۹۸.
- ↑ فیض گیلانی، شنیدنی‌های سفر حج، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۸.
- ↑ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۵.
- ↑ نمایشگاه کوچه‌های بنی‌هاشم، خبرگزاری مهر؛ نمایش کوچه‌های بنی‌هاشم، خبرگزاری جمهوری اسلامی.