Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۹۵
ویرایش
imported>Dayyani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
}} | }} | ||
'''عِلَلُ الشَّرائِع'''، کتابی به زبان عربى، تألیف [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ ق) [[فقیه]] برجسته و راوی [[شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری|هجرى قمری]] است. علل الشرائع، مشتمل بر [[حدیث|روایاتى]] از [[رسول خدا]] (ص) و [[ائمه اطهار]] (ع) درباره علت و فلسفه برخى از احکام شرعى و عقیدتى مانند عللِ وضع اسامى اشیاء و اشخاص، عوامل حوادث و وقایع، علل گرایش به عقاید و اعمال و چگونگى خلق حیوانات است. شیخ صدوق در این کتاب، به علت برخى از کارهاى [[انبیا|پیامبران]] و یا پیامبر اسلام (ص) و ائمه معصومین (ص) نیز اشاره کرده است. | '''عِلَلُ الشَّرائِع'''، کتابی به زبان عربى، تألیف [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ ق) [[فقیه]] برجسته و راوی [[شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری|هجرى قمری]] است. علل الشرائع، مشتمل بر [[حدیث|روایاتى]] از [[رسول خدا]] (ص) و [[ائمه اطهار]] (ع) درباره علت و فلسفه برخى از احکام شرعى و عقیدتى مانند عللِ وضع اسامى اشیاء و اشخاص، عوامل حوادث و وقایع، علل گرایش به عقاید و اعمال و چگونگى خلق حیوانات است. شیخ صدوق در این کتاب، به علت برخى از کارهاى [[انبیا|پیامبران]] و یا پیامبر اسلام (ص) و ائمه معصومین (ص) نیز اشاره کرده است.{{سخ}} | ||
این کتاب که در دو جلد نوشته شده و ۶۴۷ باب دارد، از کتب روایی معتبر و مورد اعتماد علما و بزرگان شیعه است. | این کتاب که در دو جلد نوشته شده و ۶۴۷ باب دارد، از کتب روایی معتبر و مورد اعتماد علما و بزرگان شیعه است. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۰: | ||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
بنابر آنچه شهرت یافته نام کتاب، | بنابر آنچه شهرت یافته نام کتاب، «''علل الشرایع''» بوده که در برخی موارد نیز تعبیر به «العلل» میشود؛ اما در برخی کتابها از آن با نام «''علل الشرایع و الاحکام''» یاد شده است. <ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳. الاعلام، ج ۶، ص ۲۷۴. </ref> | ||
== روش تألیف == | == روش تألیف == | ||
شیخ صدوق در تبویب کتاب به صورت موضوع محور پیش رفته است و در برخی موارد در توضیح روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، نظرات خویش را با تعابیر | شیخ صدوق در تبویب کتاب به صورت موضوع محور پیش رفته است و در برخی موارد در توضیح روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، نظرات خویش را با تعابیر «''قال مصنف هذا الکتاب''»، «''قال مؤلف هذا الکتاب''» و... بیان میکند. مؤلف سخنان خویش را به [[آیه|آیات]] [[قرآن کریم]]، روایات [[چهارده معصوم|معصومین]] (ع)، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند میکند.{{سخ}} | ||
شیخ صدوق در برخی موارد در بیان احادیث، به توضیح معنای الفاظ حدیث، بیان مصداق حدیث، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref> | شیخ صدوق در برخی موارد در بیان احادیث، به توضیح معنای الفاظ حدیث، بیان مصداق حدیث، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref> | ||
== ساختار کتاب == | == ساختار کتاب == | ||
علل الشرایع، در دو جلد تنظیم شده است که دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، داراى ۲۶۲ باب و جلد دوم، شامل ۳۸۵ باب مى باشد و هر باب به صورت | علل الشرایع، در دو جلد تنظیم شده است که دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، داراى ۲۶۲ باب و جلد دوم، شامل ۳۸۵ باب مى باشد و هر باب به صورت «''باب العلة''» نامیده میشود. اولین باب آن با عنوان «العلة التی من أجلها سمیت السماء سماء و الدنیا دنیا و الآخرة الآخرة و...» آغاز و آخرین باب نیز باب «نوادر العلل» نامیده میشود. | ||
چگونگى آغاز نسل حضرت [[آدم]] (ع)؛ علت ورود حضرت [[علی (ع)]] به [[شورای شش نفره|شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نامگذارى پزشک به طبیب؛ سرّ [[حرام|حرمت]] گوشت حیوانات وحشى؛ علت وجوب [[نماز]]؛ علت جواز جمع بین [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] یا [[نماز مغرب|مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]]؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشته|فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن حضرت [[فاطمه زهرا]] (س) و... از دیگر علل یاد شده در کتاب هستند. | چگونگى آغاز نسل حضرت [[آدم]] (ع)؛ علت ورود حضرت [[علی (ع)]] به [[شورای شش نفره|شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نامگذارى پزشک به طبیب؛ سرّ [[حرام|حرمت]] گوشت حیوانات وحشى؛ علت وجوب [[نماز]]؛ علت جواز جمع بین [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] یا [[نماز مغرب|مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]]؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشته|فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن حضرت [[فاطمه زهرا]] (س) و... از دیگر علل یاد شده در کتاب هستند. | ||
در جلد اول، اولین باب، در مورد علت نامگذارى سماء، دنیا، | در جلد اول، اولین باب، در مورد علت نامگذارى سماء، دنیا، [[آخرت]]، [[آدم]]، [[حواء]]، درهم و دینار به این نامها و... است و آخرین باب، در باره علت پیدایش [[عذاب قبر]] مى باشد. | ||
در جلد دوم، اولین باب، در باره علل [[وضو]] و [[اذان]] و نماز و آخرین باب، باب نوادر العلل است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. فهرست کتاب. </ref> | در جلد دوم، اولین باب، در باره علل [[وضو]] و [[اذان]] و نماز و آخرین باب، باب نوادر العلل است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. فهرست کتاب. </ref> | ||
خط ۵۳: | خط ۵۱: | ||
== پژوهشهای پیرامون کتاب == | == پژوهشهای پیرامون کتاب == | ||
این کتاب، توسط شیخ [[ابراهیم بن علی کفعمی]] با نام | این کتاب، توسط شیخ [[ابراهیم بن علی کفعمی]] با نام «''اختصار علل الشرائع''» <ref> الذریعه، ج ۱، ص ۳۵۶. </ref> و به وسیله شیخ شرف الدین [[یحیی بحرانی]] با نام «''تلخیص علل الشرائع''» <ref> الذریعه، ج ۴، ص ۴۲۴. </ref> خلاصه شده و توسط شیخ [[محمد تقی آقا نجفی اصفهانی]] به فارسى ترجمه گردیده است. <ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳. </ref> کسانی نیز مانند شیخ شرف الدین یحیى بن عز الدین حسین بن عثیرة بن ناصر بحرانی به تجدید اسانید کتاب علل پرداختهاند. <ref> اعیان الشیعة، ج ۶، ص ۹۴. </ref> | ||
علل الشرایع توسط برخی از مترجمان معاصر نیز به فارسی برگردانده شده است. | علل الشرایع توسط برخی از مترجمان معاصر نیز به فارسی برگردانده شده است. | ||
خط ۶۴: | خط ۶۲: | ||
== چاپ کتاب == | == چاپ کتاب == | ||
علل الشرایع سه بار در [[ایران]] به سالهای ۱۲۸۹ ق، ۱۳۱۱ ق، ۱۳۷۸ ق به زیور طبع آراسته شد. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref> این کتاب در سال ۱۳۸۵ ق با تصحیح و تحقیق [[سید محمد صادق بحرالعلوم]] در [[نجف]] به چاپ رسید. | علل الشرایع سه بار در [[ایران]] به سالهای ۱۲۸۹ ق، ۱۳۱۱ ق، ۱۳۷۸ ق به زیور طبع آراسته شد. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref> این کتاب در سال ۱۳۸۵ ق با تصحیح و تحقیق [[سید محمد صادق بحرالعلوم]] در [[نجف]] به چاپ رسید. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} |