پرش به محتوا

عفت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۰
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
{{اخلاق-عمودی}}
{{اخلاق-عمودی}}
'''عِفَّت''' از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] به معنای پاکدامنی، حالتی در وجود انسان است که آدمی را از انجام [[محرمات]] بازمی‌دارد. عفت در کنار عدالت، شجاعت و حکمت از فضایل برتر اخلاقی و حد واسط میان [[شره]] و خمودگی معنا شده است. در[[روایات]] عفت‌ورزی اساس هر خیری و معیار شیعه بودن معرفی شده است.
'''عِفَّت''' یا '''پاکدامنی''' از [[فضائل اخلاقی]] حالتی در وجود انسان است که آدمی را از انجام [[محرمات]] بازمی‌دارد. عفت در کنار عدالت، شجاعت و حکمت از فضایل برتر اخلاقی و حد واسط میان شره (فرو رفتن در شهوات) و خمودگی (دوری گزیدن از لذت‌های مشروع دنیوی) است. در [[روایات]] عفت‌ورزی اساس هر خیری و معیار شیعه بودن معرفی شده است.


عفت جنسی، عفت در گفتار، عفت مالی و اقتصادی و عفت شکم از اقسام عفت بیان شده و آثاری مانند استحکام در خانواده، آرامش روانی جامعه و [[آمرزش گناهان]] برای آن برشمرده شده است. عفت در [[قرآن]] درباره امور اقتصادی و امور جنسی به کار رفته است. همچنین
عفت جنسی، عفت در گفتار، عفت مالی و عفت شکم از اقسام عفت بیان شده و آثاری مانند استحکام در خانواده، آرامش روانی جامعه و [[آمرزش گناهان]] برای آن ذکر شده است. عفت در [[قرآن]] درباره امور اقتصادی و امور جنسی به کار رفته است.


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
عفت از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]]<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۸۵.</ref> به معنای پاکدامنی و خویشتن‌داری، به ایجاد حالتی در [[نفس]] اشاره دارد که به وسیله آن از غلبه [[شهوت|شهوات]]<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه عف.</ref> و از انجام [[حرام|محرمات]] به ویژه شهوات حرام دوری می‌کند.<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه عفت.</ref> واژه عفت بر حالت خویشتن‌داری زن در برابر [[نامحرم]] و حفظ آبرو و پاکدامنی نیز به‌کار رفته است.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه عفت.</ref> عفت در معنایی عام بر دوری کردن از هر چیزی که [[حلال]] نیست (الْكَفُّ عَمّا لايَحِلُّ) اطلاق شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه عفف.</ref>
عفت از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]]<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۸۵.</ref> به معنای پاکدامنی و خویشتن‌داری، به ایجاد حالتی در [[نفس]] اشاره دارد که انسان به وسیله آن از غلبه [[شهوت|شهوات]]<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه عف.</ref> و از انجام [[حرام|محرمات]] به ویژه شهوات حرام دوری می‌کند.<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه عفت.</ref> واژه عفت بر حالت خویشتن‌داری زن در برابر [[نامحرم]] و حفظ آبرو و پاکدامنی نیز به‌کار رفته است.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه عفت.</ref> عفت در معنایی عام بر دوری کردن از هر چیزی که [[حلال]] نیست (الْكَفُّ عَمّا لايَحِلُّ) اطلاق شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه عفف.</ref>
<br />
<br />
عفت در کنار حکمت، عدالت، شجاعت از فضايل برتر اخلاقی به شمار میرود و نزد علمای اخلاق، ملکه‌ای نفسانی است که [[قوه شهویه]] انسان را مطیع [[عقل]] قرار داده و تصرفات آن را محدود به امر و نهی عقل می‌کند. فضیلت عفت حد واسط بین [[شره]] به معنای فرو رفتن انسان در شهوات و خمودگی به معنای دوری گزیدن از لذت‌های مشروع دنیوی مورد احتیاج بدن است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۱۰۸-۱۰۹، ۹۴.</ref>
عفت در کنار حکمت، عدالت، شجاعت از فضايل برتر اخلاقی به شمار می‌رود و نزد علمای اخلاق، ملکه‌ای نفسانی است که [[قوه شهویه]] انسان را مطیع [[عقل]] قرار داده است. فضیلت عفت حد واسط بین [[شره]] به معنای فرو رفتن در شهوات و خمودگی به معنای دوری گزیدن از لذت‌های مشروع دنیوی مورد احتیاج بدن است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۱۰۸-۱۰۹، ۹۴.</ref>


== اهمیت و جایگاه ==
== اهمیت و جایگاه ==
خط ۱۶: خط ۱۶:
== اقسام ==
== اقسام ==
برای فضیلت عفت اقسامی در آیات و روایات بیان شده است. از جمله اقسام عفت قرار داده شده است.
برای فضیلت عفت اقسامی در آیات و روایات بیان شده است. از جمله اقسام عفت قرار داده شده است.
* '''عفت جنسی:''' کنترل [[نفس اماره]] به جهت جلوگیری از سقوط در انحرافات جنسی. {{مدرک}}[[قرآن]] به کسانی که به دلیل مالی امکان [[ازدواج]] ندارند توصیه به عفت‌ورزی کرده تا زمانی که خداوند به فضل و رحمت خود آنها را بی‌نیاز کرده امکان ازدواج پیدا کنند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۱۳.</ref> برای حفظ عفت جنسی نیز راهکارهایی در آیات از جمله کمک به فقرا برای ازدواج<ref>سوره نور، آیه ۳۲.</ref> و جلوگیری از رواج محرکات جنسی<ref>سوره احزاب، آیه ۳۲؛ سوره فصص، آیه ۲۵.</ref> مورد تاکید قرار گرفته است.
* '''عفت جنسی:''' کنترل [[نفس اماره]] برای جلوگیری از افتادن در انحرافات جنسی. {{مدرک}} [[قرآن]] به کسانی که به دلیل مالی امکان [[ازدواج]] ندارند توصیه به عفت‌ورزی کرده تا زمانی که خداوند به فضل و رحمت خود آنها را بی‌نیاز کرده امکان ازدواج پیدا کنند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۱۳.</ref> برای حفظ عفت جنسی نیز راهکارهایی در آیات از جمله کمک به فقرا برای ازدواج<ref>سوره نور، آیه ۳۲.</ref> و جلوگیری از رواج محرکات جنسی<ref>سوره احزاب، آیه ۳۲؛ سوره فصص، آیه ۲۵.</ref> مورد تاکید قرار گرفته است.
* '''عفت در پوشش:''' به معنای پوشاندن اعضا بدن از دید نامحرمان<ref>سوره احزاب، آیه ۵۹.</ref> و ستر عورت.<ref>سوره مومنون، آیات ۳۰-۳۱.</ref>  
* '''عفت در پوشش:''' به معنای پوشاندن اعضا بدن از دید نامحرمان<ref>سوره احزاب، آیه ۵۹.</ref> و ستر عورت.<ref>سوره مومنون، آیات ۳۰-۳۱.</ref>  
* '''عفت اقتصادی:''' به معنای عدم [[مکاسب محرمه|کسب حرام]]، حفظ مناعت طبع و [[قناعت]].<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۳.</ref> [[امام علی(ع)]] زینت فقر را در حفظ عفت دانسته است.<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۹۰.</ref>
* '''عفت اقتصادی:''' به معنای عدم [[مکاسب محرمه|کسب حرام]]، حفظ مناعت طبع و [[قناعت]].<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۳.</ref> [[امام علی(ع)]] زینت فقر را در حفظ عفت دانسته است.<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۹۰.</ref>
خط ۲۸: خط ۲۸:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، مصحح علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
* تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، مصحح سید مهدی رجائی، قم،‌ دار الکتاب الإسلامی، ۱۴۱۰ق
* تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح سید مهدی رجائی، قم،‌ دار الکتاب الإسلامی، ۱۴۱۰ق
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه،‌ دار العلم- دار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه،‌ دار العلم- دار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، مصحح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش.
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، مصحح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش.
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،‌دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،‌دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، مصحح حسین حسنی بیرجندی، قم، دار الحدیث، ۱۳۷۶ش.
* لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، مصحح حسین حسنی بیرجندی، قم، دار الحدیث، ۱۳۷۶ش.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح محمد کلانتر، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۶۷م.
* نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح محمد کلانتر، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۶۷م.
* نهج البلاغه به تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق.
* نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://pajoohe.ir/%D8%B9%D9%81%D8%AA-Chastity__a-11011.aspx عفت در سایت پژوهه]
* [http://pajoohe.ir/%D8%B9%D9%81%D8%AA-Chastity__a-11011.aspx عفت در سایت پژوهه]