وجوهات شرعی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''وجوهات شرعی''' پول‌هایی که تحت عناوینی مانند [[خمس]]، [[زکات]]، [[کفارات]]، [[رد مظالم]]، [[نذر|نذورات]] و [[وقف|موقوفات]] توسط [[مکلف|مکلفان]] پرداخت می‌شود. بعضی معتقدند که وجوهات شرعیه واجب (خمس و زکات) را باید به [[حاکم شرع]]، نماینده و وکیل او پرداخت کرد.

وجوهات جمع وجوه به معنای پول‌هاست.<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۱۵، ص۲۳۱۳۱؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۸، ص۸۱۸۵؛ فکری، فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ۱۳۹۳ش، ص۲۷۵.</ref> در لغت‌نامه دهخدا و فرهنگ سخن آمده است که یکی از معانی عرفی وجوهات؛ [[خمس]]، [[زکات]]<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۱۵، ص۲۳۱۳۱؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۸، ص۸۱۸۵.</ref> و [[رد مظالم|رد مظالمی]] است که به برخی از [[مجتهد|مجتهدان]] پرداخت می‌شود.<ref> دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۱۵، ص۲۳۱۳۱.</ref> برخی وجوهات را همان وجوهات بریه<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۱۵، ص۲۳۱۳۱.</ref> به معنای پول‌هایی که به خاطر احسان و نیکوکاری به دیگران پرداخت می‌شود، دانسته‌اند.<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۱۵، ص۲۳۱۳۱؛ ج۳، ۴۵۶۸.</ref>  

فقها از اصطلاح «وجوهات شرعی» در موضوعات مختلف فقهی استفاده کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبايى‌ يزدى، سوال و جواب، ۱۴۱۵ق، ص۹۹- ۲۳۹-۳۳۱؛ امام خمینی، استفتائات، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۴۴-۳۹۲-۴۱۱-۴۱۶-۴۲۲-۴۲۴-۴۳۶-۴۳۱؛ موسوی گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۱۴۶-۳۸۹؛ ج۴، ص۳۳۲-۲۲۶-۲۲۷؛ بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق،ج۱، ص۳۹-۴۷۷-۴۹۰؛ ج۳، ص۱۲۶-۱۳۶؛ ج۴، ص۹۹.</ref> عده‌ای با اشاره به اینکه [[فقها]] به تعریف و تبیین اصطلاح «وجوهات شرعیه» نپرداخته‌اند، آن را [[اصطلاحات فقهی|اصطلاح فقهی]] ندانسته، بلکه اصطلاح عرفی(اصطلاحی که در میان مردم رایج است) می‌دانند.<ref>غفوری و غفوری، «جستاری در ماهیت‌سنجی وجوهات شرعی در پرتو مالیات اسلامی»، ص۴۳-۴۴.</ref> و معنای عرفی آن را همه پول‌هایی دانسته‌اند که به خاطر احکام و دستورات شرع توسط [[مکلف|مکلفان]] پرداخت می‌شود.<ref> غفوری و غفوری، «جستاری در ماهیت‌سنجی وجوهات شرعی در پرتو مالیات اسلامی»، ص۴۳-۴۴.</ref> تعدادی از نویسندگان، وجوهات شرعیه را تنها شامل پرداخت واجبات شرعی دانسته‌اند.<ref>ذاکری، «لزوم گردآوری وجوه شرعی»، ص۹۵.</ref> و عده‌ای دیگر نیز همه درآمد‌های دینی را وجوهات شرعیه دانسته‌اند.<ref>داداشی نیاکی، «مالیات و وجوه شرعیه»، ۱۰۸-۱۱۰.</ref>  

[[محمد حسین غروی نائینی]] در متن وکالتی که به مهدی بهبهانی برای اجازه گرفتن وجوه شرعیه داده است، حق امام، [[مجهول المالک]]، [[زکات]]، [[نذر|نذرها]]، مطلق [[صدقه|صدقات]]، [[کفارات]] و اجرت عبادات را از جمله وجوه شرعیه برشمرده است.<ref>خامه‌یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ۱۳۹۱ش، ص۳۰۱.</ref>