عمرة القضاء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عُمْرَةُ الْقَضاء''' حج عمره [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]](ص) و [[مسلمانان]] در [[سال هفتم هجری قمری|سال هفتم هجری]] است. برئاساس [[صلح حدیبیه]]، مسلمانان اجازه داشتند یک سال پس از صلح، سه روز وارد [[مکه]] شده و [[حج عمره]] انجام دهند. پیامبر و مسلمانان نیز از این فرصت استفاده کرده و به حج عمره رفتند. پیامبر(ص) افراد مُسلحی را در بیرون مکه قرار داد که اگر اهالی مکه قصد حمله داشتند، مسلمانان بتوانند از خود دفاع کنند. پیامبر در این حج، [[طواف]]  را در حالی که سوار بر شتر بود انجام داد و با عصای خود [[حجر الاسود|حجر الأسود]] را [[استلام حجر الأسود|لمس]] کرد. [[آیه]] ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره این واقعه نازل شده است.

مسلمانان در [[ذی القعدة الحرام|ماه ذی‌القعده]] [[سال ششم هجری|سال ششم هجرت]]، به منظور انجام [[عمره مفرده|عمره]] به سمت [[مکه]] حرکت کردند.<ref>ابن‌کثیر،‌ البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref> اما به جهت مخالفت مشرکان مکه، موفق به انجام حج نشدند. در نهایت [[صلح حدیبیه]] میان‌ مسلمانان و مشرکان مکه نوشته شد. براساس این صلح، مسلمانان در سال ششم اجازه انجام حج نداشتند اما در سال بعد (سال هفتم) می‌توانستند به مدت سه روز وارد مکه شده و عمره به جای بیاورند.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref>

[[پیامبر اسلام]] به همراه بسیاری مسلمانان در ماه ذی‌القعده<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۷.</ref> سال هفتم هجری<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref> برای انجام حج عمره به سمت مکه حرکت کردند.<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵۵.</ref> این حج، به جهت این‌که در حقیقت قضای حج سال قبل محسوب می‌شد؛ «عمرة القضاء» نامیده شد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۰۷.</ref> همچنین با نام‌های مختلفی همچون «عمرة القضیة»، «غزوة القضاء»، «عمرة الصّلح»، و «عمرة القصاص» نیز شناخته می‌شود.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref>

برخی مفسران معتقدند آیه ۱۹۴ سوره بقره: «این ماه حرام در برابر آن ماه حرام است، و [هتک] حرمت‌ها [[قصاص]] دارد. پس هر کس بر شما تعدّی کرد، همان گونه که بر شما تعدّی کرده، بر او تعدّی کنید...» در مورد این واقعه نازل شده است.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۵۸.</ref>

براساس دستور پیامبر(ص) تمام افرادی که در صلح حدیبیه شرکت کرده بودند، برای سفر مجدد به مکه حرکت کردند. افراد دیگری نیز به آن‌ها پیوستند و در مجموع تعداد مسلمانان دو هزار نفر گردید.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۱.</ref> مسلمانان شصت شتر را برای [[قربانی]] به همراه خود بردند.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> پیامبر(ص) [[ابوذر غفاری]] را جانشین خود در [[مدینه]] قرار داد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۵۳.</ref>

بنابر صلح حدیبیه مسلمانان تنها با سلاح مسافر{{یادداشت|مقصود از سلاح مسافر شمشیر بوده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۳.</ref>}} اجازه ورود به مکه را داشتند.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> با این حال پیامبر دویست نفر از مسلمانان را به همراه اسب و سلاح جنگ، در بیرون مکه قرار داد که اگر اهل مکه قصد جنگ داشتند، مسلمانان بتوانند از خود دفاع کنند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref>

با ورود مسلمانان به مکه، برخی اشراف از شهر خارج شدند.<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵۵.</ref> اما برخی دیگر در شهر باقی ماندند تا پیامبر(ص) و مسلمانان را ببینند. پیامبر دست راست خود را از [[احرام|لباس احرام]] بیرون آورد و مسلمانان نیز چنین کردند تا قدرت خود را به اهالی مکه نشان دهند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۹.</ref> پیامبر در حالی که سوار بر شتر بود، کعبه را [[طواف]] کرد و بین [[صفا و مروه]] را پیمود.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۶.</ref> همچنین [[حجر الاسود]] را نیز با عصای خود [[استلام حجر|استلام]] کرد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۵.</ref> پیامبر(ص) پس از اعمال حج وارد کعبه شد و زمانی که [[بلال حبشی|بلال]] بر بالای کعبه [[اذان|اذان ظهر]] را گفت، بیرون آمد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۳۷.</ref>

* ابن‌خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر(تاریخ ابن خلدون)، تحقیق خلیل شحادة، بیروت، دارالفکر، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.

* ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.

* مقریزی، تقی الدین، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.