پرش به محتوا

مصعب بن زبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ دسامبر ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۳: خط ۵۳:
| پانویس            =
| پانویس            =
}}
}}
'''مُصعَب بن زُبَیر''' فرمانده آل‌زبیر که به [[قیام مختار]] پایان داد و او را کشت.  مصعب از طرف برادر خود [[عبدالله بن زبیر]] به حکومت [[بصره]] رسید. پس از کشتن مختار، پنج هزار نفر از افراد مختار که به آن‌ها امان داده بود، را نیز به قتل رساند. او با [[سکینه]] فرزند [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ازدواج کرد. مصعب در سال ۷۲ هجری در نبرد با [[عبدالملک بن مروان]] حاکم [[بنی‌امیه]]، کشته شد.
'''مُصعَب بن زُبَیر''' فرمانده آل‌زبیر که به [[قیام مختار]] پایان داد و او را کشت.  مصعب از طرف برادر خود [[عبدالله بن زبیر]] به حکومت [[بصره]] رسید. پس از کشتن مختار، پنج هزار نفر که به آن‌ها امان داده بود، را به قتل رساند. او با [[سکینه]] فرزند [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ازدواج کرد. مصعب در [[سال ۷۲ هجری قمری|سال ۷۲ هجری]] در نبرد با [[عبدالملک بن مروان]] حاکم [[بنی‌امیه]]، کشته شد.


== نسب و خانواده ==
== نسب و خانواده ==
مصعب فرزند [[زبیر بن عوام|زبیر بن عوام‏]]<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> و دختر رباب فرزند أنیف بن عبید<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۳۹.</ref> با کنیه ابا‌عبدالله بوده است.<ref>بلاذری،  
مصعب فرزند [[زبیر بن عوام|زبیر بن عوام‏]]<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> و رباب فرزند أنیف بن عبید<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۳۹.</ref> با کنیه ابا‌عبدالله بود.<ref>بلاذری،  
أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹،‌ ص۴۴۷.</ref> او را از گروه دوم [[تابعین|تابعان]] به حساب آورده‌اند.<ref>سبط بن جوزی،‌ مرآة الزمان فی تواریخ الأعیان، ۱۴۳۴ق، ج۹، ص۲۶.</ref> او دارای چهره‌ای زیبا<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> و اهل [[سخاوت]] بوده است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> مصعب فرزندان بسیار داشته است.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹،‌ ص۴۴۷.</ref>
أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹،‌ ص۴۴۷.</ref> او را از گروه دوم [[تابعین|تابعان]] به حساب آورده‌اند.<ref>سبط بن جوزی،‌ مرآة الزمان فی تواریخ الأعیان، ۱۴۳۴ق، ج۹، ص۲۶.</ref> او دارای چهره‌ای زیبا<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> اهل [[سخاوت]]<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> و دارای فرزندان بسیار بود.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹،‌ ص۴۴۷.</ref>


او از زبیر بن عوام، [[عمر بن خطاب]]، [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد]] و [[ابو سعید خدری|ابوسعید خدری]] روایت نقل کرده است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref>
او از زبیر بن عوام، [[عمر بن خطاب]]، [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد]] و [[ابو سعید خدری|ابوسعید خدری]] روایت نقل کرده است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref>


او در یکی از سفرها در کنار قبر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ایستاد و گفت: یا اباعبدالله به خدا سوگند اگرچه دشمنانت جانت را گرفتند ولی نتوانستند دین‌ تو را از تو جدا کنند.<ref>جمعی از علماء، الأصول الستة عشر، ۱۳۶۳ش، ص۱۲۳.</ref>
مصعب در یکی از سفرها در کنار قبر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ایستاد و گفت: یا اباعبدالله به خدا سوگند اگرچه دشمنانت جانت را گرفتند ولی نتوانستند دین‌ تو را از تو جدا کنند.<ref>جمعی از علماء، الأصول الستة عشر، ۱۳۶۳ش، ص۱۲۳.</ref>


مصعب دو همسر مشهور داشت: [[سکینه دختر امام حسین (ع)|سکینه دختر امام حسین]] و دیگری عایشه دختر [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]].<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۳، ص۲۴۰.</ref>
مصعب دو همسر مشهور داشت: [[سکینه دختر امام حسین (ع)|سکینه دختر امام حسین]] و دیگری عایشه دختر [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]].<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۳، ص۲۴۰.</ref>
خط ۶۸: خط ۶۸:
براساس منابع تاریخی مصعب علاقه بسیاری به ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) داشت و حتی [[ازدواج]] با سکینه دختر امام حسین را در کنار حکومت بر عراق از [[خداوند]] درخواست می‌کرد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۹۵.</ref>
براساس منابع تاریخی مصعب علاقه بسیاری به ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) داشت و حتی [[ازدواج]] با سکینه دختر امام حسین را در کنار حکومت بر عراق از [[خداوند]] درخواست می‌کرد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۹۵.</ref>


در نهایت حضرت سکینه با [[مهریه]] بسیار زیاد با مصعب ازدواج کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> این مهریه هنگفت سبب اعتراض افراد به [[عبدالله بن زبیر|عبدالله بت زبیر]] شد و او نیز مصعب را برای مدتی از حکومت خلع کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۵۱.</ref> مصعب از حضرت سکینه دختری به نام فاطمه داشت که در همان دوران کودکی مرد.<ref>ابن حبیب، المحبر، ج۱، ص۴۳۸.</ref>
در نهایت حضرت سکینه با [[مهریه]] بسیار زیاد با مصعب ازدواج کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> این مهریه هنگفت سبب اعتراض افراد به [[عبدالله بن زبیر]] شد و او نیز مصعب را برای مدتی از حکومت خلع کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۵۱.</ref> مصعب از حضرت سکینه دختری به نام فاطمه داشت که در همان دوران کودکی مرد.<ref>ابن حبیب، المحبر، ج۱، ص۴۳۸.</ref>


== حکومت بر بصره ==
== حکومت بر بصره ==
در [[سال ۶۷ هجری قمری|سال ۶۷ هجری]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۶۳.</ref> مصعب توسط برادرش عبدالله بن زبیر حاکم بر [[بصره]] شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> مصعب در ابتدای ورود به بصره، مردم را چنین مخاطب قرار داد: ای اهل بصره، شما حاکمان خود را به القابی ملقب می‌کردید اما من خودم را قصاب لقب می‌دهم.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>
در [[سال ۶۷ هجری قمری|سال ۶۷ هجری]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۶۳.</ref> مصعب توسط برادرش عبدالله بن زبیر حاکم بر [[بصره]] شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> مصعب در ابتدای ورود به بصره، مردم را چنین مخاطب قرار داد: ای اهل بصره، شما حاکمان خود را به القابی ملقب می‌کردید اما من خودم را قصاب لقب می‌دهم.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>


در دوران حکومت مصعب بر بصره، برخی از اشراف [[کوفه]] از جمله شبث بن ربیعی، محمد بن اشعث<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref> نزد مصعب آمده و او را به جنگ با [[مختار]] تشویق کردند.
در دوران حکومت مصعب بر بصره، برخی از اشراف [[کوفه]] از جمله [[شبث بن ربعی تمیمی|شبث بن ربعی]]، [[محمد بن اشعث بن قیس کندی|محمد بن اشعث]]<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref> نزد مصعب آمده و او را به جنگ با [[مختار]] تشویق کردند.


== جنگ با مختار و فتح کوفه ==
== جنگ با مختار و فتح کوفه ==
در نهایت مصعب به جنگ با مختار رفت و او را شکست داد. مختار به همراه باقیمانده سپاهش، به داخل دارالاماره کوفه رفت. پس از چهل روز محاصره، مختار به همراه تعداد اندکی از نیروهایش به بیرون دارالاماره آمد و پس از جنگ مختصری کشته شد.<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> بیشتر افراد مختار که حدود پنج هزار نفر (یا شش هزار<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۸.</ref> و یا هفت هزار نفر<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>) بودند از مصعب امان خواستند و او نیز بدان‌ها امان داد. اما پس از تسلیم شدن، تمام آن‌ها به دستور مصعب کشته شدند.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>
مصعب با لشکری بسیار به جنگ با مختار رفت و او را شکست داد. مختار با باقیمانده سپاهش، به داخل دارالاماره کوفه رفت. پس از چهل روز محاصره، مختار به همراه تعداد اندکی از نیروهایش به بیرون دارالاماره آمد و پس از جنگ مختصری کشته شد.<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref>  


[[عبدالله بن عمر]] در مورد این کشتار، مصعب را ملامت کرده و به او گفت: اگر این تعداد گوسفند آل‌زبیر را در یک صبح می‌کشتی [[اسراف]] کرده بودی، چه رسد به این تعداد انسان که امید [[توبه]] در آن‌ها وجود داشت.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>
بیشتر افراد مختار که حدود پنج هزار نفر (یا شش هزار<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۰۸.</ref> و یا هفت هزار نفر<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>) بودند از مصعب امان خواستند و او نیز بدان‌ها امان داد. اما پس از تسلیم شدن، تمام آن‌ها به دستور مصعب کشته شدند.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref> [[عبدالله بن عمر]] در مورد این کشتار، مصعب را ملامت کرده و به او گفت: اگر این تعداد گوسفند آل‌زبیر را در یک صبح می‌کشتی [[اسراف]] کرده بودی، چه رسد به این تعداد انسان که امید [[توبه]] در آن‌ها وجود داشت.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>


مصعب عبدالرحمن و عبدالرب فرزندان [[حجر بن عدی]] را نیز کشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۸۰.</ref>
مصعب عبدالرحمن و عبدالرب فرزندان [[حجر بن عدی]] را نیز کشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۸۰.</ref>


مصعب پس از غلبه بر مختار، حاکم بر بصره و کوفه گردید.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>
مصعب پس از غلبه بر مختار، حاکم بر هر دو شهر بصره و کوفه گردید.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref>


== جنگ با عبدالملک ==
== جنگ با عبدالملک ==
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش