confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷
ویرایش
نخل‌گردانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| انواع = | | انواع = | ||
| اشیاء و نمادها = اتاقكی چوبی و حجیم به شكل مكعب مستطیل | | اشیاء و نمادها = اتاقكی چوبی و حجیم به شكل مكعب مستطیل | ||
| وجه نمادین = تشییع نمادین تابوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] | | وجه نمادین = [[تشییع]] نمادین تابوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] | ||
| ادعیه = | | ادعیه = | ||
| اوراد و اشعار= | | اوراد و اشعار= | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
در این مراسم اتاقکی شبیه [[تابوت]] با پوشش سیاه و آراسته با انواع شالهای رنگارنگ و آیینه در | در این مراسم اتاقکی شبیه [[تابوت]] با پوشش سیاه و آراسته با انواع شالهای رنگارنگ و آیینه در | ||
[[حسینیه|حسینیه‌ها]]، [[تکیه|تکایا]] و محلهایی که در آن [[سوگواری محرم|عزاداری محرم]] برگزار می‌شود توسط مردم حمل می‌گردد. نخل‌گردانی بیشتر در شهرها و آبادی‌های اطراف کویر مرکز‌ی ایران رواج دارد؛ از جمله جنوب [[استان خراسان|خراسان]]، سمنان، دامغان، خمین، نواحی [[قم]]، [[کاشان]]، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان و نائین. بیشترین و شاخص‌ترین نخل‌های ایران در استان [[یزد]] دیده می‌شود. | [[حسینیه|حسینیه‌ها]]، [[تکیه|تکایا]] و محلهایی که در آن [[سوگواری محرم|عزاداری محرم]] برگزار می‌شود توسط مردم حمل می‌گردد. نخل‌گردانی بیشتر در شهرها و آبادی‌های اطراف کویر مرکز‌ی ایران رواج دارد؛ از جمله جنوب [[استان خراسان|خراسان]]، سمنان، دامغان، خمین، نواحی [[قم]]، [[کاشان]]، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان و نائین. بیشترین و شاخص‌ترین نخل‌های [[ایران]] در استان [[یزد]] دیده می‌شود. | ||
اتاقک سیاه‌پوش در این مراسم هیچ شباهت و ارتباطی با درخت نخل یا خرما ندارد و در علت نامگذاری آن نظرات مختلفی وجود دارد. اسناد تاریخی، ریشه این رسم را در [[ایران]]، مربوط به دوره [[صفویان|صفویه]] میدانند. | اتاقک سیاه‌پوش در این مراسم هیچ شباهت و ارتباطی با درخت نخل یا خرما ندارد و در علت نامگذاری آن نظرات مختلفی وجود دارد. اسناد تاریخی، ریشه این رسم را در [[ایران]]، مربوط به دوره [[صفویان|صفویه]] میدانند. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
*چوب نخل، نماد پیکر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]]. | *چوب نخل، نماد پیکر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]]. | ||
*سیاه‌پوش کردن، نماد اعلام سوگواری و ماتم. | *سیاه‌پوش کردن، نماد اعلام [[سوگواری]] و ماتم. | ||
[[پرونده:پیشانی نخل با طرح درخت سرو.jpg|200px|بندانگشتی|پیشانی نخل با طرح درخت سرو]] | [[پرونده:پیشانی نخل با طرح درخت سرو.jpg|200px|بندانگشتی|پیشانی نخل با طرح درخت سرو]] | ||
*شمشیر و نیزه، نماد تیر و نیزه های وارد شده بر بدن امام حسین(ع). | *شمشیر و نیزه، نماد تیر و نیزه های وارد شده بر بدن امام حسین(ع). | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
===نخل‌گردانی=== | ===نخل‌گردانی=== | ||
[[پرونده:حمل نخل.jpg|250px|بندانگشتی|حمل نخل]] | [[پرونده:حمل نخل.jpg|250px|بندانگشتی|حمل نخل]] | ||
به طور معمول نخل سیاه‌پوش را در | به طور معمول نخل سیاه‌پوش را در [[روز عاشورا]] بلند می‌کنند و با آداب خاصی می‌گردانند. در برخی مناطق این کار در روز [[۱۱ محرم|یازدهم محرم]] انجام می‌شود. نخل را در [[حسینیه|حسینیه‌ها]] یا میدان‌های شهر و روستا یا در گذرها و محله‌های شهر می‌گردانند. داخل حسینیه ها یا میدانها نخل را چند بار با فاصله زمانی متفاوت و در هر بار، یک تا سه بار در طول و عرض یا گرداگرد حسینیه و میدان حرکت می‌دهند و می‌گردانند.<ref>زارع‌زاده، «تعاملات مشترک میان آفرینندگان و مخاطبان نخل ماتم»، ص۵۰.</ref> در بیرون از این دو مکان نخل را همراه با دسته‌های [[سینه‌زنی (آیین)|سینه زن]] و [[زنجیزنی (آیین)|زنجیرزن]] در گذرگاههای محله میبرند و گاه به [[زیارت|زیارتگاه]] یا [[امامزاده|امامزاده]] محله و یا به مجلس عزاداری و [[روضه‌خوانی (آیین)|روضه‌خوانی]]، یا تا در خانه روحانی و [[مجتهد]] بزرگ محلی حمل می‌کنند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، «نخل و نخل‌گردانی در استان یزد»، ص۶۴.</ref> | ||
در برخی مناطق یک مرد روی چوببست جبهه جلوی نخل می‌نشیند و نخل‌کشان را در حمل نخل راهنمایی می‌کند. در برخی مناطق، یک یا دو نفر سیاه‌پوش در دو جبهه جلو و عقب نخل می‌نشینند؛ در تمام مسیر حرکت نخل، [[قرآن]] و چاووشی می‌خوانند و سنج می‌زنند. در شهرهای دیگری، [[سنج و دمام (آیین)|سنجزنان]] همراه با علمکشان و بیرقداران دسته در پیش دسته نخل‌گردانان حرکت می‌کنند و سنج مینوازند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، «نخل و نخل‌گردانی در استان یزد»، ص۶۵.</ref> | در برخی مناطق یک مرد روی چوببست جبهه جلوی نخل می‌نشیند و نخل‌کشان را در حمل نخل راهنمایی می‌کند. در برخی مناطق، یک یا دو نفر سیاه‌پوش در دو جبهه جلو و عقب نخل می‌نشینند؛ در تمام مسیر حرکت نخل، [[قرآن]] و چاووشی می‌خوانند و سنج می‌زنند. در شهرهای دیگری، [[سنج و دمام (آیین)|سنجزنان]] همراه با علمکشان و بیرقداران دسته در پیش دسته نخل‌گردانان حرکت می‌کنند و سنج مینوازند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، «نخل و نخل‌گردانی در استان یزد»، ص۶۵.</ref> | ||