پرش به محتوا

نخل‌گردانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
←‏نخل‌گردانی: لینک کردن و اصلاح متن
imported>Mahdiemadi
جز (اصلاح ویرایشی لینک حذف مطالب اضافی)
imported>Mahdiemadi
جز (←‏نخل‌گردانی: لینک کردن و اصلاح متن)
خط ۷۴: خط ۷۴:
[[پرونده:حمل نخل.jpg|250px|بندانگشتی|حمل نخل]]
[[پرونده:حمل نخل.jpg|250px|بندانگشتی|حمل نخل]]
به طور معمول نخل سیاه‌پوش را در روز [[روز عاشورا|عاشورا]] بلند می‌کنند و با آداب خاصی‌ می‌گردانند‌. در برخی مناطق این کار در روز یازدهم محرم انجام می‎شود. نخل‌ را در [[حسینیه|حسینیه‌ها]] یا‌ میدان‌های شهر و روستا یا در گذرها و محله‌های شهر می‌گردانند. داخل حسینیه‎ها یا میدان‎ها‌ نخل‌ را چند بار با فاصله زمانی‌ متفاوت‌ و در‌ هر‌ بار‌، یک تا سه‌ بار‌ در طول و عرض یا گرداگرد حسینیه و میدان حرکت می‌دهند و می‌گردانند.<ref>فهیمه زارع زاده و دیگری، تعاملات مشترک میان آفرینندگان و مخاطبان نخل ماتم،ص۵۰.</ref> در بیرون از این دو مکان نخل را همراه با دسته‌های [[سینه‌زنی (آیین)|سینه‎زن]] و [[زنجیزنی (آیین)|زنجیرزن]] در‌ گذرگاه‎های‌ محله‌ می‎برند‌ و گاه به‌ [[زیارت|زیارتگاه]] یا [[امامزاده|امام‎زاده]] محله و یا به مجلس عزاداری و [[روضه‌خوانی (آیین)|روضه‎خوانی]]، یا تا در خانه روحانی و [[مجتهد]] بزرگ محلی حمل می‎کنند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل‌گردانی در استان یزد، ص۶۴.</ref>
به طور معمول نخل سیاه‌پوش را در روز [[روز عاشورا|عاشورا]] بلند می‌کنند و با آداب خاصی‌ می‌گردانند‌. در برخی مناطق این کار در روز یازدهم محرم انجام می‎شود. نخل‌ را در [[حسینیه|حسینیه‌ها]] یا‌ میدان‌های شهر و روستا یا در گذرها و محله‌های شهر می‌گردانند. داخل حسینیه‎ها یا میدان‎ها‌ نخل‌ را چند بار با فاصله زمانی‌ متفاوت‌ و در‌ هر‌ بار‌، یک تا سه‌ بار‌ در طول و عرض یا گرداگرد حسینیه و میدان حرکت می‌دهند و می‌گردانند.<ref>فهیمه زارع زاده و دیگری، تعاملات مشترک میان آفرینندگان و مخاطبان نخل ماتم،ص۵۰.</ref> در بیرون از این دو مکان نخل را همراه با دسته‌های [[سینه‌زنی (آیین)|سینه‎زن]] و [[زنجیزنی (آیین)|زنجیرزن]] در‌ گذرگاه‎های‌ محله‌ می‎برند‌ و گاه به‌ [[زیارت|زیارتگاه]] یا [[امامزاده|امام‎زاده]] محله و یا به مجلس عزاداری و [[روضه‌خوانی (آیین)|روضه‎خوانی]]، یا تا در خانه روحانی و [[مجتهد]] بزرگ محلی حمل می‎کنند.<ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل‌گردانی در استان یزد، ص۶۴.</ref>
در برخی مناطق یک مرد روی چوب‎بست جبهه جلوی نخل می‌نشیند و نخل‌کشان را در حمل نخل راهنمایی می‌کند. در برخی مناطق، یک یا دو نفر‌ سیاه‌پوش‌ در دو جبهه جلو و عقب نخل می‌نشینند؛ در تمام مسیر حرکت نخل، قرآن و چاووشی می‌خوانند و سنج می‌زنند. در شهرهای دیگری، سنج‎زنان همراه با علم‎کشان و بیرق‎داران دسته در پیش دسته نخل‌گردانان حرکت می‌کنند‌ و سنج‌ می‎نوازند.{{سخ}}
در برخی مناطق یک مرد روی چوب‎بست جبهه جلوی نخل می‌نشیند و نخل‌کشان را در حمل نخل راهنمایی می‌کند. در برخی مناطق، یک یا دو نفر‌ سیاه‌پوش‌ در دو جبهه جلو و عقب نخل می‌نشینند؛ در تمام مسیر حرکت نخل، [[قرآن]] و چاووشی می‌خوانند و سنج می‌زنند. در شهرهای دیگری، [[سنج و دمام (آیین)|سنج‎زنان]] همراه با علم‎کشان و بیرق‎داران دسته در پیش دسته نخل‌گردانان حرکت می‌کنند‌ و سنج‌ می‎نوازند.
ناظم یا راهنمای نخل‎کشان چند گام پیشتر از نخل حرکت می‎کند و مسیر تعیین شده و مرسوم را به آن‌ها نشان می‌دهد و حرکتشان را در حمل نخل تنظیم و هدایت‌ می‎کند‌.<ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل‌گردانی در استان یزد، ص۶۵.</ref>{{سخ}}
 
برای برداشتن نخل در مناطق مختلف، سنت‌های خاصی وجود دارد برخی‌ از آن‎ها همچنان رعایت می‌شود. به عنوان نمونه در بلند کردن نخل، برداشتن هر پایه آن‌، مخصوص صنف، طایفه یا اهل محل خاصی بود و معمولا‌ این حق موروثی بوده است به عنوان مثال در نصرآباد پیشکوه یزد، هر پایه مخصوص صنف‌های نجار، آهنگر، قصاب‌، دباغ‌، سراج‌، میرآب و مانند آن بوده و امروزه نیز این رسم‌ تا حدودی در این محله و همچنین میبد و تفت و برخی نقاط دیگر پابرجاست.<ref>سید علی زاده،سید احمد و دیگری، نخل‌گردانی، ص۴۷.</ref>
ناظم یا راهنمای نخل‎کشان چند گام پیشتر از نخل حرکت می‎کند و مسیر تعیین شده را به آن‌ها نشان می‌دهد و حرکتشان را در حمل نخل تنظیم و هدایت‌ می‎کند‌.<ref>جمشیدی گوهرریزی، مهدیه، نخل و نخل‌گردانی در استان یزد، ص۶۵.</ref>
 
برای برداشتن نخل در مناطق مختلف، سنت‌های خاصی وجود دارد برخی‌ از آن‎ها همچنان رعایت می‌شود. به عنوان نمونه در بلند کردن نخل، برداشتن هر پایه آن‌، مخصوص صنف، طایفه یا اهل محل خاصی بود و معمولا‌ این حق موروثی بوده است به عنوان مثال در نصرآباد پیشکوه یزد، هر پایه مخصوص صنف‌های نجار، آهنگر، قصاب‌، دباغ‌، سراج‌، میرآب و مانند آن بوده و امروزه نیز این رسم‌ تا حدودی در این محله و همچنین میبد، تفت و برخی نقاط دیگر پابرجاست.<ref>سید‌علی‌زاده،سید احمد و دیگری، نخل‌گردانی، ص۴۷.</ref>


==باورهای عامیانه==
==باورهای عامیانه==
کاربر ناشناس