Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۱۱
ویرایش
عالم لاهوت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←اسامی، جایگاه و ویژگی‌ها: ویرایش جزیی
(+ رده:اصطلاحات فلسفی (هاتکت)) |
جز (←اسامی، جایگاه و ویژگی‌ها: ویرایش جزیی) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==اسامی، جایگاه و ویژگی‌ها== | ==اسامی، جایگاه و ویژگی‌ها== | ||
لاهوت با نام‌ها و استعاره‌های گوناگونی چون عالم سرمد،<ref>سجادی، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، ۱۳۷۹ش، ص۳۲۴؛ خاتمی، فرهنگ علم کلام، ۱۳۷۰ش، ص۱۵۶؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳، ج۲، ص۱۲۳۰.</ref> عالم ربوبی،<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک(تحفه الملوک فی السیر و السلوک)، ۱۴۲۵ق، ص۱۰۱.</ref> | لاهوت با نام‌ها و استعاره‌های گوناگونی چون عالم سرمد،<ref>سجادی، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، ۱۳۷۹ش، ص۳۲۴؛ خاتمی، فرهنگ علم کلام، ۱۳۷۰ش، ص۱۵۶؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳، ج۲، ص۱۲۳۰.</ref> عالم ربوبی،<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک(تحفه الملوک فی السیر و السلوک)، ۱۴۲۵ق، ص۱۰۱.</ref> بارگاه الَست،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۳۷۶.</ref> حَظیره قُدس،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۷۴۱.</ref> خانِه بَقاء،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۷۸۶.</ref> دُبِّ اصغَر،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۸۴۴.</ref> سَراپرده راز،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۹۹۳.</ref> صَوامِع،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۱۲۰.</ref> مَجْمَعِ لاهوت،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۶۹۸.</ref> مَنْزِل قُرب،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۹۲۱.</ref> جانان،<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۵ق، ص۵۷.</ref> مونس آباد قدس<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۹۶۷.</ref> و میخانه<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۹۷۰؛ تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶، ج۲، ص۱۶۷۲؛ عراقی، کلیات عراقی، ۱۳۶۳ق، ص۴۱۶.</ref> آمده است؛ حتی یکی از نام‌های [[هابیل]] پسر [[حضرت آدم|آدم]] را نیز لاهوت گفته‌اند؛ چرا که به عالم الوهیت رجوع خواهد کرد.<ref>سبزواری، هادی المضلین، ۱۳۸۳ش، ص۲۹۶.</ref> | ||
لاهوت یکی از [[عوالم اربعه|جهان‌های چهارگانه]]<ref>سبزواری، أسرار الحکم، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۶۴۸؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۳۵۲؛ کاشفی، رشحات عین الحیاة، ۱۳۵۶ش، ج۱، ص۳۵۷؛ شیروانی، بستان السیاحه، ۱۳۱۵ش، ص۲۸۶؛ سبزواری، شرح مثنوی، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۲۵؛ طباطبایی، رسائل توحیدی، ۱۳۸۸ش، ص۱۵۸؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۱۱، ص۱۶۵؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۹۳.</ref> و یا پنج‌گانه<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۳۵۲.</ref> است که جزئی از جهان سبحانی است<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳، ج۱، ص۶۶۷.</ref> و بر تمام جهان‌های دیگر مثل [[عالم ملکوت|ملکوت]]، [[عالم جبروت|جبروت]] و [[عالم ناسوت|ناسوت]] که به نوعی جزء عالم خلق یعنی مخلوقات خدا | لاهوت یکی از [[عوالم اربعه|جهان‌های چهارگانه]]<ref>سبزواری، أسرار الحکم، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۶۴۸؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۳۵۲؛ کاشفی، رشحات عین الحیاة، ۱۳۵۶ش، ج۱، ص۳۵۷؛ شیروانی، بستان السیاحه، ۱۳۱۵ش، ص۲۸۶؛ سبزواری، شرح مثنوی، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۲۵؛ طباطبایی، رسائل توحیدی، ۱۳۸۸ش، ص۱۵۸؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۱۱، ص۱۶۵؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۹۳.</ref> و یا پنج‌گانه<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۳۵۲.</ref> است که جزئی از جهان سبحانی است<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳، ج۱، ص۶۶۷.</ref> و بر تمام جهان‌های دیگر مثل [[عالم ملکوت|ملکوت]]، [[عالم جبروت|جبروت]] و [[عالم ناسوت|ناسوت]] که به نوعی جزء عالم خلق یعنی مخلوقات خدا هستند،<ref> سجادی، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، ۱۳۷۹ش، ص۳۱۷؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۲۲۷-۱۲۲۸.</ref> احاطه دارد.<ref>اسفراینی، أنوار العرفان، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۴–۴۱۵؛ زرین‌کوب، سر نی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۵۳.</ref> این عالم اصل عوالم دیگر<ref>اسیری لاهیجی، مفاتیح الإعجاز، ۱۳۱۲ش، ص۵۲؛ تهرانی، الله‌شناسی، ۱۴۲۶ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref> و نگه‌دارنده آنها<ref>سمنانی، مصنفات فارسی سمنانی، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۰.</ref> و حاکم بر دیگر جهان‌ها<ref>مجهول، اصطلاحات صوفیان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۹.</ref> و در یک کلام، بالاتر از تمامی آن‌هاست.<ref>همایی، مولوی‌نامه، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۱۷؛ امین، مخزن العرفان، بیتا، ج۱۲، ص۲۳؛ بلاغی، حجة التفاسیر، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۷؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۴۴،ج۸، ص۸۳، ج۹، ص۴۵۲، ج۱۱، ص۲۸۴، ج۱۳، ص۸۹؛ صلیبا، فرهنگ فلسفی، ۱۳۶۶ش، ص۵۵۰.</ref> که شاید به همین جهت آن را جزئی از «مافی السماء» یعنی عالم‌های فوقانی دانسته‌اند.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹، ج۹، ص۳۴۰.</ref> فرمان‌های الهی<ref>حسینی تهرانی، معاد شناسی، ۱۴۲۳ق، ج۵، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref> و رحمت او از این عالم صادر می‌گردد<ref>مجهول، اصطلاحات صوفیان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۹؛ زرین‌کوب، سر نی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۸۱۲.</ref> و به نوعی مغز و همه چیز هستی را در خود فراگرفته است<ref>نریمانی، تفسیر عرفانی اشراق، بیتا، ص۳۹۵.</ref> و لذا برخی تمام آن‌چه مشاهده می‌شود را پرتویی از نور‌های هفت گانه و ازلی می‌دانند که در عالم لاهوت وجود دارد.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۳۲۷.</ref> | ||
برای عالم لاهوت ویژگی‌هایی بیان شده است که برخی از آنان عبارتند از: عالم وحدت،<ref>همدانی، تمهیدات، ۱۳۴۱ش، ص۳۷۹؛ مجهول، اصطلاحات صوفیان مرآت عشاق، ۱۳۸۸ش، ص۴۶.</ref> منشاء عقل و | برای عالم لاهوت ویژگی‌هایی بیان شده است که برخی از آنان عبارتند از: عالم وحدت،<ref>همدانی، تمهیدات، ۱۳۴۱ش، ص۳۷۹؛ مجهول، اصطلاحات صوفیان مرآت عشاق، ۱۳۸۸ش، ص۴۶.</ref> منشاء عقل و حکمت،<ref>سبزواری، أسرار الحکم، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۲۲؛ سبزواری، شرح المنظومة، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۴.</ref> خالق و روح ناسوت<ref>صلیبا، فرهنگ فلسفی، ۱۳۶۶ش، ص۵۵۰.</ref> و دارای حجاب‌های نه‌گانه‌ای چون بقاء، فردانیت، سلطنت، عزت، احدیت، سرمدیت، کبریاء، عظمت و رحمت است<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۲۲۵.</ref> درک این‌گونه موارد نیازمند لاهوتی شدن<ref>عمید، فرهنگ فارسی عمید، ۱۳۶۰ش، ج۲، ص۱۷۱۱.</ref> یعنی علم به لاهوت است که تا حدی به معنای خداشناسی<ref>صلیبا، فرهنگ فلسفی، ۱۳۶۶ش، ص۵۵۰؛ عمید، فرهنگ فارسی عمید، ۱۳۶۰ش، ج ۲، ص۱۷۱۱.</ref> و یا تحلیل پدیدارهای طبیعی با اسباب غیبی است؛<ref>صلیبا، فرهنگ فلسفی، ۱۳۶۶ش، ص۵۵۱.</ref> لذا گاه خداشناسی تنزیهی هم عنوان «لاهوت سلبی» به خود گرفته است.<ref>صلیبا، فرهنگ فلسفی، ۱۳۶۶ش، ص۵۵۱.</ref> | ||
==پیش از اسلام== | ==پیش از اسلام== | ||