پرش به محتوا

نماز آیات: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ مهٔ ۲۰۲۰
جز
←‏احکام: مستندسازی
جز (←‏احکام: تمیزکاری)
جز (←‏احکام: مستندسازی)
خط ۲۲: خط ۲۲:
خواندن نماز به جماعت،<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> بلندن خواندن آن<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۵۱.</ref> و خواندن سوره‌های طولانی<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> از دیگر مستحبات آن است.
خواندن نماز به جماعت،<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> بلندن خواندن آن<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۵۱.</ref> و خواندن سوره‌های طولانی<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> از دیگر مستحبات آن است.
== احکام==
== احکام==
برخی از احکام نماز آیات عبارتند از:
=== وقت و قضا===
=== وقت و قضا===
وقت نماز آیات کُسوف (خورشیدگرفتگی) و خُسوف (ماه‌گرفتگی) از اوّل گرفتگی قرص تا آغاز ظاهر شد آن<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> و یا تا پایان ظاهرشدنش<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۰۹.</ref> است. به گفته صاحب جواهر احتیاط آن است که خواندن نماز را از زمان شروع قرص به ظاهرشدن به تأخیر نیندازد.<ref>نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۰۷.</ref> نماز آیات زلزله قضا ندارد و هر زمان به جا آورده شود به نیت اداء است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸؛ نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۰۸.</ref> همچنین به گفته علامه حلی در اسباب دیگر وقت نماز آیات تا پایان زمان حادثه است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> اما صاحب جواهر آن را مانند زلزله تا پایان عمر به نیت ادا دانسته است.<ref>نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۰۸.</ref>در صورتی که نماز آیات در وقتش خوانده نشود، قضای آن واجب است.<ref> علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> در خصوص خسوف و کسوف گفته شده هرگاه تمام قرص نگرفته باشد و تا بیرون رفتن قرص از آن مطّلع نشده باشد و بعد از آن بفهمد قضای آن بر او واجب نیست.<ref> نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۱۰.</ref>
وقت نماز آیات کُسوف (خورشیدگرفتگی) و خُسوف (ماه‌گرفتگی) از اوّل گرفتگی قرص تا آغاز ظاهر شد آن<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> و یا تا پایان ظاهرشدنش<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۰۹.</ref> است. به گفته صاحب جواهر احتیاط آن است که خواندن نماز را از زمان شروع قرص به ظاهرشدن به تأخیر نیندازد.<ref>نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۰۷.</ref>  
 
نماز آیات زلزله قضا ندارد و هر زمان به جا آورده شود به نیت اداء است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸؛ نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۰۸.</ref> به گفته علامه حلی در اسباب دیگر وقت نماز آیات تا پایان زمان حادثه است.<ref>علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> اما صاحب جواهر زمان خواندن نماز را در آنها مانند زلزله تا پایان عمر به نیت ادا دانسته است.<ref>نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۰۸.</ref>در صورتی که نماز آیات در وقتش خوانده نشود، قضای آن واجب است.<ref> علامه حلی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۱ق، ص۴۸.</ref> در خصوص خسوف و کسوف گفته شده هرگاه تمام قرص نگرفته باشد و تا بیرون رفتن قرص از آن مطّلع نشده باشد و بعد از آن بفهمد قضای آن بر او واجب نیست.<ref> نجفی، مجمع الرسائل (المحشَّی)، ۱۳۷۳ش، ص۴۱۱، م۱۳۱۰.</ref>
=== غسل کُسوف===
=== غسل کُسوف===
به گفته [[علامه حلی]]، فقیهان شیعه درباره واجب بودن [[غسل]] بر کسی که نماز آیاتی که بر اثر خورشید یا ماه‌گرفتگی واجب شده را در وقتش به جای نیاورده واجب است یا مستحب اختلاف‌نظر دارند برخی از آنان مانند [[سید مرتضی]]، [[حمزة بن عبدالعزیز سلار دیلمی|سلار دیلمی]] و [[ابوصلاح حلبی]] آن را در صورت گرفتگی کامل و ترک عمدی [[واجب]] دانسته‌اند و برخی مانند [[شیخ مفید]]، [[عبدالعزیز حلبی|ابن براج]] و [[ابن ادریس حلی]] نیز آن را [[مستحب]] می‌دانند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۶.</ref> علامه حلی نیز آن را [[مستحب]] می‌داند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> در روایات از این غسل به غسل کُسوف یاد شده است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۱۵.</ref>
به گفته [[علامه حلی]]، فقیهان شیعه درباره واجب بودن [[غسل]] بر کسی که نماز آیاتی که بر اثر خورشید یا ماه‌گرفتگی واجب شده را در وقتش به جای نیاورده واجب است یا مستحب اختلاف‌نظر دارند برخی از آنان مانند [[سید مرتضی]]، [[حمزة بن عبدالعزیز سلار دیلمی|سلار دیلمی]] و [[ابوصلاح حلبی]] آن را در صورت گرفتگی کامل و ترک عمدی [[واجب]] دانسته‌اند و برخی مانند [[شیخ مفید]]، [[عبدالعزیز حلبی|ابن براج]] و [[ابن ادریس حلی]] نیز آن را [[مستحب]] می‌دانند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۶.</ref> علامه حلی نیز آن را [[مستحب]] می‌داند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> در روایات از این غسل به غسل کُسوف یاد شده است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۱۵.</ref>
خط ۳۲: خط ۳۵:
===سایر احکام===
===سایر احکام===
*اگر نماز آیات برای اسباب مختلف واجب شده باشد بنا بر [[احتیاط واجب]]، باید موقع نیت، معین کند نماز آیاتی را که می‌خواند برای کدام سبب است.<ref> رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۱۳.</ref>
*اگر نماز آیات برای اسباب مختلف واجب شده باشد بنا بر [[احتیاط واجب]]، باید موقع نیت، معین کند نماز آیاتی را که می‌خواند برای کدام سبب است.<ref> رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۱۳.</ref>
* هر یک از رکوع‌های نماز آیات، [[رکن]] است، که اگر عمداً یا سهواً کم یا زیاد شود، نماز باطل است.<ref>توضیح المسائل، م ۱۵۱۵.</ref>
* هر یک از رکوع‌های نماز آیات، [[رکن]] است، که اگر عمداً یا سهواً کم یا زیاد شود، نماز باطل است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۲۸.</ref>
*نماز آیات فقط بر مردم منطقه‌ای‌ [[واجب]] می‌شود که حوادث طبیعی در آنجا رخ داده است.<ref>توضیح المسائل، م ۱۴۹۴.</ref>  
*نماز آیات فقط بر مردم منطقه‌ای‌ [[واجب]] می‌شود که حوادث طبیعی در آنجا رخ داده است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۳۱. </ref>
*بنا به نظر برخی فقها نماز آیات از افراد [[حیض|حائض]] و [[نفاس|نَفساء]] ساقط است.<ref>غایه القصوی، ج۲، ص۲۷.</ref> البته برخی خواندن قضای آن را پس از پاک شدن، احتیاط واجب دانسته‌اند.<ref>توضیح المسائل مراجع، م ۱۵۰۶.</ref>
*بنا به نظر برخی فقها نماز آیات از افراد [[حیض|حائض]] و [[نفاس|نَفساء]] ساقط است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۳۱.</ref> البته برخی خواندن قضای آن را پس از پاک شدن، احتیاط واجب دانسته‌اند.<ref>توضیح المسائل مراجع، م ۱۵۰۶.</ref>
*خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی در صورتی موجب واجب شدن نماز آیات می‌شود که با چشم دیده می‌شود، امّا اگر آن قدر کم باشد که فقط با وسایل علمی دیده می‌شود یا بسیار زودگذر است، نماز آیات واجب نیست.<ref>خمینی، رساله نجاة العباد، ج۱، ص۱۰۹</ref>
*خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی در صورتی موجب واجب شدن نماز آیات می‌شود که با چشم دیده می‌شود، امّا اگر آن قدر کم باشد که فقط با وسایل علمی دیده می‌شود یا بسیار زودگذر است، نماز آیات واجب نیست.<ref>خمینی، رساله نجاة العباد، ج۱، ص۱۰۹</ref>
*پس‌لرزه‌هایی که پس از زلزلۀ اصلی رخ می‌دهند، اگر محسوس باشند، سبب واجب شدن نماز آیات می‌شوند.<ref>[http://www.bahjat.org/index.php/ahkam/esteftahat/161-2011-09-06-09-36-57.html «نماز آیات»، مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله بهجت.]</ref> و اگر احساس نشود، نماز آیات واجب نیست.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۴.</ref>
*پس‌لرزه‌هایی که پس از زلزلۀ اصلی رخ می‌دهند، اگر محسوس باشند، سبب واجب شدن نماز آیات می‌شوند.<ref>[http://www.bahjat.org/index.php/ahkam/esteftahat/161-2011-09-06-09-36-57.html «نماز آیات»، مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله بهجت.]</ref> و اگر احساس نشود، نماز آیات واجب نیست.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۴.</ref>