کتب ضاله: تفاوت میان نسخه‌ها

*'''نسخه‌برداری و نشر:''' بنا به اعتقاد فقها، نسخه‌برداری و چاپ کتب ضاله و کسب درآمد از این طریق، حرام است.<ref>شیخ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۳۶۵؛ شهیدثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۲۷؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۶؛ حسینی عاملی، مفتاح‌الکرامة، ۱۴۱۹ق، ج۱۲، ص۲۰۴.</ref> محقق اردبیلی پس از بیان حرمت حفظ کتب ضاله، نسخه‌برداری از این کتاب‌ها را به طریق اولی حرام دانسته است.<ref>محقق اردبیلی، مجمع الفایدة و البیان، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۷۵.</ref> مطابق فتوای برخی فقهای معاصر نشر و ترویج کتب ضاله جایز نیست.<ref>تبریزی، صراط النجاة في أجوبة الإستفتائات، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۳۹.</ref>

*'''خرید و فروش:''' بنا به فتوای فقهای شیعه، خرید و فروش کتب ضاله جایز نیست.<ref>خویی، منهاج الصالحین، مؤسسة الخوئي الإسلامية، ج۲، ص۱۰.</ref> [[شیخ انصاری]] بر این نظر است که این کتاب‌ها منفعت عقلایی و قابل اعتنا ندارند و به همین سبب، خرید و فروش آنها صحیح نیست.<ref>شیخ انصاری، المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۳۶.</ref> مطابق فتوای [[حسین وحید خراسانی|آیت الله وحید خراسانی]] خرید و فروش کتب ضاله با احتمال به این که خود یا دیگری گمراه شود، حرام است.<ref>وحیدخراسانی، منهاج الصالحین، مدرسة الامام باقر العلوم، ج۲، ص۱۵.</ref> بنا به نظر [[آیت الله گلپایگانی]] خريد و فروش و کمک به مطبوعات و نشریات و روزنامه و مجلات گمراه كننده و خواندن آنها حرام است مگر برای اطلاع بر مفاسد و رفع آن، براى كسانى كه واقعا اهليت و شايستگى رفع آن را دارند.<ref>گلپایگانی، توضیح‌المسائل، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۴۹۵.</ref>

*'''از بین بردن:''' مطابق نظر برخی فقها، اتلاف و از بین بردن، [[واجب]] است:<ref>شهیدثانی، مسالک‌الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> بنا به گفته [[صاحب‌جواهر]]، منظور فقها از اتلاف کتاب‌های ضاله، کتاب‌هایی است که همه مطالب آن ضاله باشد؛ اما اگر بخشی از کتاب مشتمل بر امور ضاله باشد به از بین بردن همان مقدار اکتفا می‌شود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۲، ص۹۸.</ref> بنا به نظر شیخ انصاری ملاک در وجوب از بین بردن کتب ضاله، گمراه کردن و افساد آنها است. بنابراین اگر قسمتی از کتاب موجب اضلال باشد، محو آن قسمت واجب است؛ اگرچه محو آن قسمت، مستلزم محو همه کتاب باشد.<ref>شیخ انصاری، المکاسب،  ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۳۷.</ref> از نظر [[آیت الله منتظری]] اگر ملاک وجوب اتلاف این باشد، امروزه که وسایل چاپ و نشر پیشرفت کرده و زیاد شده است، اتلاف یک کتاب نه تنها موجب محو شدن آن نیست؛ بلکه موجب توجه و ترغیب مردم نسبت به این کتاب است؛ ضمن آن که حفظ و نشر کتب ضاله به خاطر مشتمل بودن بر خرافات و موهومات، خودش موجب بطلان مطالب این کتب می‌شود، بنابراین حفظ آن حرام نبوده و از بین بردنشان واجب نیست.<ref>منتظری، دراسات فی مکاسب المحرمة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۰۴.</ref>

#کتاب مشتمل است بر مطالبی که به واسطه آن می‌توان حق را اثبات کرد.<ref>شهیدثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۲۱۴.</ref>

#کتاب مشتمل بر مطالبی است که به واسطه آن می‌توان باطل را رد کرد.<ref>شهیدثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۲۱۴.</ref>

==کتب ضاله در قوانین ایران==