پرش به محتوا

متوکل عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۴۵۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۳
(←‏وضعیت شیعیان: اصلاح ارقام)
خط ۷۱: خط ۷۱:
==اقدامات ==
==اقدامات ==
===جانب‌داری از اهل حدیث===
===جانب‌داری از اهل حدیث===
متوکل عباسی بر خلاف سه خلیفه پیشین یعنی مأمون، معتصم و واثق، از [[معتزله]] رویگردان شد و عقاید [[اهل حدیث]] را گسترش داد.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، بهار ۱۳۸۴، ص ۸۵ و ۸۶.</ref> او در سال ۲۳۴ قمری، مناظره و بحث درباره حدوث یا قدیم بودن [[قرآن کریم]] و سایر عقاید دینی را ممنوع کرد.<ref>پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۵۵.</ref> همچنین آزمون‌های عقیدتی را لغو کرد و کسانی که در گذشته به دلیل امتناع از پذیرش عقیده معتزله زندانی شده بودند، را آزاد ساخت و به آنها جوایزی داد. متوکل سپس از محدثان و فقیهان ضد اعتزال خواست در مساجد بنشینند و احادیثی در ردّ معتزله بیان کنند.<ref>پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۵۵.</ref><br>
متوکل عباسی بر خلاف سه خلیفه پیشین یعنی مأمون، معتصم و واثق، از [[معتزله]] رویگردان شد و عقاید [[اهل حدیث]] را گسترش داد.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، بهار ۱۳۸۴، ص ۸۵ و ۸۶.</ref> متوکل بر خلاف خلفای قبل<ref>سجادی، «بنی‌عباس»، ص۶۷۴.</ref>، به مقابله با معتزله برخاست به مقابله با معتزله پرداخت و دستور داد متکلمان درباره رؤیت خدا گفتگو کنند.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۰۷.</ref> او در سال ۲۳۴ق دستور داد مذهب کلامی اهل حدیث ترویج شود.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۰۶.</ref> متوکل عقیده مخلوق بودن قرآن را ممنوع کرد<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۳۱۶.</ref> و افرادی که [[واثق]] آنها را به دلیل اعتقاد نداشتن به مخلوق بودن قرآن، زندانی کرده بود، آزاد کرد.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۵۱.</ref> او مذهب کلامی اهل حدیث را مذهب رسمی حکومت قرار داد و مخالفان (مانند شیعه و معتزله) را آزار می‌داد.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۹.</ref> احمد بن حنبل که در دوران معتصم عباسی به دلیل مخالفت با نظریه [[نظریه خلق قرآن|مخلوق بودن قرآن]] به زندان افتاده بود، با دستور متوکل آزاد شد.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، ۱۹۰۰م، ج۱، ص۶۴.</ref>
متوکل عباسی، مناظره درباره کلام خداوند و سایر عقاید دینی را ممنوع کرد. او در سال ۲۳۴ قمری، فرمانی صادر کرد که بر اساس آن، کسانی که در امور دینی مناظره کنند، تحت تعقیب خواهند بود. او همچنین تفتیش عقاید را که از زمان مأمون رایج شده بود، برداشت و مردم را به تقلید و تسلیم در برابر اهل حدیث واداشت.<ref>پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۵۵.</ref> متوکل، احمد بن ابی داود معتزلی را عزل کرد؛ او از یاران نزدیک مأمون بود و بنابر اسناد تاریخی، مأمون تحت تاثیر او، عقیده معتزله را بر جامعه تحمیل کرد. برکناری چهره‌های معتزلی و مصادره اموال آنها، اقدام دیگر متوکل برای تضعیف معتزله و تقویت اهل حدیث بود.<ref>پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۵۵.</ref><br>
متوکل در سال ۲۳۷ قمری، اصل مخلوق بودن قرآن را که از عقاید اصلی معتزلیان بود، بدعت در دین دانست و اعلام کرد که صاحبان این عقیده را به جرم ارتداد تعقیب خواهد کرد. متوکل عباسی، مذهب اهل سنت را مذهب رسمی حکومت اعلام کرد و به همین موازات، بر شیعیان، معتزله و خوارج سخت گرفت و آنها را منزوی ساخت.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، بهار ۱۳۸۴، ص ۱۰۹.</ref>{{یادداشت|حمایت متوکل از فقیهان اهل سنت و هماهنگی او با عقاید آنان، سبب شد که او، هم در زمان حیات و هم پس از آن، در میان اهل سنت، احیاگر سنت پیامبر و پاک‌کننده دین از بدعت‌ها شناخته شود.(پرسنده، بررسی سیاست‌های مذهبی متوکل عباسی، در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، بهار ۱۳۸۸، ص ۵۸.)}}
 
متوکل بر خلاف خلفای قبل<ref>سجادی، «بنی‌عباس»، ص۶۷۴.</ref>، به مقابله با معتزله برخاست به مقابله با معتزله پرداخت و دستور داد متکلمان درباره رؤیت خدا گفتگو کنند.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۰۷.</ref> او در سال ۲۳۴ق دستور داد مذهب کلامی اهل حدیث ترویج شود.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۰۶.</ref> متوکل عقیده مخلوق بودن قرآن را ممنوع کرد<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۳۱۶.</ref> و افرادی که [[واثق]] آنها را به دلیل اعتقاد نداشتن به مخلوق بودن قرآن، زندانی کرده بود، آزاد کرد.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۲۵۱.</ref> او مذهب کلامی اهل حدیث را مذهب رسمی حکومت قرار داد و مخالفان (مانند شیعه و معتزله) را آزار می‌داد.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۹.</ref>
 
احمد بن حنبل که در دوران معتصم عباسی به دلیل مخالفت با نظریه [[نظریه خلق قرآن|مخلوق بودن قرآن]] به زندان افتاده بود، با دستور متوکل آزاد شد.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، ۱۹۰۰م، ج۱، ص۶۴.</ref>


===فشار بر اهل ذمه===
===فشار بر اهل ذمه===
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۵۸۹

ویرایش