confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۵۹۴
ویرایش
متوکل عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی و جایگاه
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== معرفی و جایگاه == | == معرفی و جایگاه == | ||
جعفر بن معتصم، مشهور به متوکل عباسی، فرزند [[معتصم عباسی]] (حکومت: [[سال ۲۱۸ هجری قمری|۲۱۸]]ـ[[سال ۲۲۷ هجری قمری|۲۲۷ق]]) و نوه [[هارون عباسی|هارون الرشید]](حکومت: [[سال ۱۷۰ هجری قمری|۱۷۰]]ـ[[سال ۱۹۳ هجری قمری|۱۹۳ق]]) دهمین خلیفه [[بنی‌عباس|عباسیان]] است.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۱۷۸.</ref> وی در [[سال ۲۰۷ هجری قمری|سال ۲۰۷ق]] به دنیا آمد<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۱۷۸.</ref> و در [[سال ۲۲۷ هجری قمری|سال ۲۲۷ق]] از سوی برادرش [[واثق عباسی|واثق]]، خلیفه عباسی، [[امیر الحاج]] شد.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۹، ص۱۲۳.</ref> پس از درگذشت واثق در [[سال ۲۳۲ هجری قمری|سال ۲۳۲ق]]، جعفر بن معتصم در ۲۶ سالگی از سوی سرداران ترک و بزرگان دولت عباسی به [[خلافت]] برگزیده شد و به پیشنهاد احمد بن ابی‌دؤاد، المُتِوَکِّل عَلی الله خوانده شد.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۳۳-۳۴.</ref> این اولین‌بار در تاریخ اسلام بود که ترکان در تعیین خلیفه دخالت کردند و موفق شدند شخص مورد نظر خود را خلیفه کنند؛<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، ۱۳۸۴ش، ص ۱۰۷.</ref> به همین دلیل برخی نویسندگان آغاز خلافت متوکل را، آغاز عصر نفوذ ترک‌ها دانسته‌اند<ref>طقوش، تاریخ الدولة العباسیة، ۱۴۳۰ق، ص۱۵۴-۱۵۶.</ref>، عصری که با خلافت متوکل آغاز شد و تا [[سال ۳۳۴ هجری قمری|سال ۳۳۴ق]] ادامه داشت.<ref>موحد ابطحی، نقش شیعیان در ساختار حکومت عباسیان، ۱۳۹۲ش، ص۲۷.</ref> | جعفر بن معتصم، مشهور به متوکل عباسی، فرزند [[معتصم عباسی]] (حکومت: [[سال ۲۱۸ هجری قمری|۲۱۸]]ـ[[سال ۲۲۷ هجری قمری|۲۲۷ق]]) و نوه [[هارون عباسی|هارون الرشید]](حکومت: [[سال ۱۷۰ هجری قمری|۱۷۰]]ـ[[سال ۱۹۳ هجری قمری|۱۹۳ق]]) دهمین خلیفه [[بنی‌عباس|عباسیان]] است.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۱۷۸.</ref> وی در [[سال ۲۰۷ هجری قمری|سال ۲۰۷ق]] به دنیا آمد<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۱۷۸.</ref> و در [[سال ۲۲۷ هجری قمری|سال ۲۲۷ق]] از سوی برادرش [[واثق عباسی|واثق]]، خلیفه عباسی، [[امیر الحاج]] شد.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۹، ص۱۲۳.</ref> پس از درگذشت واثق در [[سال ۲۳۲ هجری قمری|سال ۲۳۲ق]]، جعفر بن معتصم در ۲۶ سالگی از سوی سرداران ترک و بزرگان دولت عباسی به [[خلافت]] برگزیده شد و به پیشنهاد احمد بن ابی‌دؤاد، المُتِوَکِّل عَلی الله خوانده شد.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۳۳-۳۴.</ref> گفته شده این اولین‌بار در تاریخ اسلام بود که ترکان در تعیین خلیفه دخالت کردند و موفق شدند شخص مورد نظر خود را خلیفه کنند؛<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی، ۱۳۸۴ش، ص ۱۰۷.</ref> به همین دلیل برخی نویسندگان آغاز خلافت متوکل را، آغاز عصر نفوذ ترک‌ها دانسته‌اند<ref>طقوش، تاریخ الدولة العباسیة، ۱۴۳۰ق، ص۱۵۴-۱۵۶.</ref>، عصری که با خلافت متوکل آغاز شد و تا [[سال ۳۳۴ هجری قمری|سال ۳۳۴ق]] ادامه داشت.<ref>موحد ابطحی، نقش شیعیان در ساختار حکومت عباسیان، ۱۳۹۲ش، ص۲۷.</ref> | ||
متوکل عباسی به اهل بیت پیامبر، خصوصاً به علی بن ابی‌طالب بغض بسیاری داشت.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۵۵-۵۶.</ref> | متوکل عباسی به اهل بیت پیامبر، خصوصاً به علی بن ابی‌طالب بغض بسیاری داشت.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۵۵-۵۶.</ref> | ||
به گفته ابوالفرج اصفهانی، متوکل در بدرفتاری با خاندان علوی، گوی سبقت از تمامی خلفای عباسی ربود، تا آنجا که قبر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را تخریب کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دار المعرفه، ص۴۷۸.</ref> وی هر کسی را که گمان می‌کرد | به گفته ابوالفرج اصفهانی، متوکل در بدرفتاری با خاندان علوی، گوی سبقت از تمامی خلفای عباسی ربود، تا آنجا که قبر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را تخریب کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دار المعرفه، ص۴۷۸.</ref> وی هر کسی را که گمان می‌کرد دوستدار علی و آل علی است نابود و اموالش را مصادره می‌کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دار المعرفه، ص۴۷۸.</ref> متوکل در [[سال ۲۳۳ هجری قمری|سال ۲۳۳ق]]<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۸۴.</ref> [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] را به [[سامرا]] احضار کرد؛<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص ۴۸۴.</ref> از‌این‌رو امام هادی به سامرا رفت و تا پایان عمر خود (۲۰ سال) در آنجا ماند.<ref>خضری، الدولة العباسیة، ۱۴۲۲ق، ص۲۴۸.</ref> | ||
متوکل را خلیفه‌ای خون‌ریز و ستم‌گر و در [[شراب‌خواری]] و شرکت در مجالس گناه، پیشتاز معرفی کرده است.<ref>جعفریان، از پیدایش اسلام تا ایران اسلامی، ص۳۱۲.</ref> بر اساس پیش‌گویی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دهمین خلیفه بنی‌عباس، یعنی متوکل، [[کفر|کافرترین]] آنهاست.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۱، ص۳۲۲؛ حسینی طهرانی، امام شناسی، ۱۴۲۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰.</ref> در این پیش‌گویی، امام علی(ع) از روی کار آمدن دو حکومت بر مسلمان‌ها خبر داده است<ref>ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۷۶.</ref> که برخی [[حدیث|حدیث‌شناسان]] این دو حکومت را بر [[خلافت بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] تطبیق کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۱، ص۳۲۲؛ حسینی طهرانی، امام شناسی، ۱۴۲۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰.</ref> بر اساس این روایت امام علی(ع) دهمین خلیفه از حکومت دوم را کافرترین آنها دانسته است<ref>ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۷۶.</ref>، که با توجه به [[ناصبی]] بودن متوکل و بغض شدید او به [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت(ع)]]، این عنوان بر وی تطبیق شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۱، ص۳۲۲؛ حسینی طهرانی، امام شناسی، ۱۴۲۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰.</ref> | متوکل را خلیفه‌ای خون‌ریز و ستم‌گر و در [[شراب‌خواری]] و شرکت در مجالس گناه، پیشتاز معرفی کرده است.<ref>جعفریان، از پیدایش اسلام تا ایران اسلامی، ص۳۱۲.</ref> بر اساس پیش‌گویی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دهمین خلیفه بنی‌عباس، یعنی متوکل، [[کفر|کافرترین]] آنهاست.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۱، ص۳۲۲؛ حسینی طهرانی، امام شناسی، ۱۴۲۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰.</ref> در این پیش‌گویی، امام علی(ع) از روی کار آمدن دو حکومت بر مسلمان‌ها خبر داده است<ref>ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۷۶.</ref> که برخی [[حدیث|حدیث‌شناسان]] این دو حکومت را بر [[خلافت بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] تطبیق کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۱، ص۳۲۲؛ حسینی طهرانی، امام شناسی، ۱۴۲۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰.</ref> بر اساس این روایت امام علی(ع) دهمین خلیفه از حکومت دوم را کافرترین آنها دانسته است<ref>ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۷۶.</ref>، که با توجه به [[ناصبی]] بودن متوکل و بغض شدید او به [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت(ع)]]، این عنوان بر وی تطبیق شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۱، ص۳۲۲؛ حسینی طهرانی، امام شناسی، ۱۴۲۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰.</ref> | ||