بیعت نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

طبق نقل مشهور، در روز [[فتح مکه]] هنگامی‌که پیامبر اکرم (ص)روی کوه صفا از مردان بیعت گرفت، زنان نیز نزد حضرت امدند تا بیعت کنند،آیه دوازدهم سوره ممتحنه نازل شد و چگونگی بیعت را شرح داد: {{متن قرآن|یا أَیهَا النَّبِی إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ یبایعْنَكَ عَلیٰ أَنْ لایشْرِکْنَ بِاللهِ شَیئاً وَ لایسْرِقْنَ وَ لایزْنینَ وَ لایقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لایأْتینَ بِبُهْتانٍ یفْتَرینَهُ بَینَ أَیدیهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لایعْصینَكَ فی مَعْرُوفٍ فَبایعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللهَ إِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحیمٌ|ترجمه=ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است |سوره=ممتحنه|آیه=۱۲}}.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۴۱۳-۴۱۴.</ref>

فراز پایانی آیه (وَ لایعْصینَكَ فی مَعْرُوفٍ) دارای مفهومی کلی است که درباره آن دیدگاه‌هایی ارائه شده است. برخی مفهوم آن را عام می‌دانند که بر اطاعت از فرمان‌های پیامبر تأکید دارد.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۵۱۹؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۴۱۴؛ فیض کاشانی، الأصفي، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۲۹۵.</ref> بعضی آن را به نهی از خلوت کردن زنان با مردان نامحرم تفسیر کرده‌اند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۵۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۸؛ ابوحیان الاندلسی، البحر المحیط، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۶۰.</ref> شماری در تفسیر آن به نهی از آداب و رسم‌های زنان عصر جاهلی در سوگواری‌ها اشاره کرده‌اند. زنان در دوران جاهلیت با شیون ویژه خود (نوح) به مجالس عزا شور می‌دادند و به نشانه عزا چهره خود را خراشیده، موهای خویش را می‌بریدند و گریبان چاک می‌کردند. این کارها باعث تازه شدن کدورت‌ها و تحریک عصبیت مردان می‌شد. برخی بر این باورند که بخش پایانی آیه، این کار زنان را ناپسند دانسته و از آن نهی کرده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۵۲؛ التبیان، ج۹، ص۵۸۸؛ تفسیر قرطبی، ۱۴۰۵ق، ج۱۹، ص۷۳.</ref>  

در این بیعت، زنان مکه که ایمان آورده بودند برای بیعت خدمتش آمدند و همچنین برخی [[همسران پیامبر]]، [[فاطمه(س)]]، [[فاطمه بنت اسد]] مادر [[امام علی(ع)]] و [[ام هانی]] دختر [[ابوطالب]] نیز حضور داشتند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۵۰.</ref> به گفته [[ابن ابی الحدید]]، فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر(ص) [[بیعت]] کرد.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۱۴.</ref>

# آیه‌ دوازدهم [[سوره ممتحنه]] که مواد بیعت نساء را بیان می‌کند، پس از فتح مکه و در رویداد بیعت زنان با رسول خدا نازل شده است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۴۱۳-۴۱۴.</ref>

* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت،‌ دار المعرفه، ۱۴۰۶ق.

* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، به کوشش الجزائری، قم،‌ دار الکتاب، ۱۴۰۴ق.