بیعت نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

به گزارش منابع تاریخی، زنان در [[بیعت عقبه دوم]] (۱۳ بعثت) حضور داشتند.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۱؛ الطبقات، ج۸، ص۳۰۳</ref> گزارش‌هایی نیز از بیعت زنان مکه در آن دوره حکایت دارند.<ref>الطبقات، ج۸، ص۱۸۳؛ الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۰۰؛ اسد الغابه، ج۶، ص۴۸؛ المنتظم، ج۵، ص۱۸۰</ref> پس از [[هجرت]] رسول خدا به [[مدینه]]، زنان به صورت گروهی<ref>الطبقات، ج۸، ص۸؛ تاریخ دمشق، ج۶۹، ص۴۹</ref> و گاه انفرادی<ref>تاریخ دمشق، ج۶۹، ص۵۰</ref> برای بیعت با او می‌رفتند و گاه نیز در جایی گرد می‌آمدند و پیامبر یکی از اصحاب را برای بیعت گرفتن از آن‌ها می‌فرستاد.<ref>الطبقات، ج۸، ص۴؛ الدر المنثَور، ج۶، ص۲۰۹؛ مسند احمد، ج۶، ص۴۰۹</ref> گاهی نیز زنان در رخدادهای ویژه همراه مردان بیعت می‌کردند. در [[بیعت رضوان]]، شماری از زنان مسلمان از جمله [[ام سلمه]] همسر رسول خدا، ام عماره، ام منیع، و ام عامر اشهلیه حضور داشتند.<ref>المغازی، ج۲، ص۵۷۴؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۲۷۶</ref>

مهم‌ترین و معروف‌ترین بیعت زنان در دوره رسول خدا(ص)، بیعت نساء بود که پس از [[فتح مکه]] (۸ق.) و در این شهر انجام گرفت. البته برخی [[بیعت عقبه اول]] را بیعت نساء دانسته‌اند؛ اما این نظر به دلایل زیر چندان پذیرفتنی نیست:

# آیه‌ای که مواد بیعت نساء را بیان می‌کند، پس از فتح مکه و در رویداد بیعت زنان با رسول خدا نازل شده است: {{متن قرآن|یا أَیهَا النَّبِی إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ یبایعْنَكَ عَلیٰ أَنْ لایشْرِکْنَ بِاللهِ شَیئاً وَ لایسْرِقْنَ وَ لایزْنینَ وَ لایقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لایأْتینَ بِبُهْتانٍ یفْتَرینَهُ بَینَ أَیدیهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لایعْصینَكَ فی مَعْرُوفٍ فَبایعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللهَ إِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحیمٌ|ترجمه=ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است |سوره=ممتحنه|آیه=۱۲}}.<ref>تفسیر قمی، ج۲، ص۳۶۴؛ مجمع البیان، ج۹، ص۴۱۳-۴۱۴</ref>

# برخی منابع تصریح کرده‌اند که بیعت نساء پس از فتح مکه بوده است.<ref>تفسیر ثعالبی، ج۵، ص۴۲۲</ref>  

# بیعت زنان پس از [[فتح مکه]] جدا از بیعت مردان صورت پذیرفت و حاضران در آن، تنها زنان بودند. اما در عقبه اول فقط ۱۲ مرد حضور داشتند.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۷۰؛ الکامل، ج۲، ص۹۶</ref> رسول خدا در پی پاک‌سازی [[کعبه]] از بت‌ها، نخست مردان و سپس زنان را به بیعت فراخواند. زنان هم در حالی که پیامبر بالای [[کوه صفا]] بود برای بیعت نزد او رفتند.<ref>مجمع البیان، ج۹، ص۴۱۳</ref>

در علت نامگذاری [[بیعت عقبه اول]] به بیعت النساء چند احتمال مطرح کرده‌اند:

# از این رو آن را بیعت النساء نامیدند که عفراء دختر [[عبید بن ثعلبه]]، جزو بیعت کنندگان بود و او اولین زنی بود که با پیامبر(ص) بیعت کرد.<ref>تاریخ الاسلام، حسن ابراهیم حسن، ج۱، ص۹۵</ref> این وجه تسمیه بی‌اساس است؛ زیرا در آن جمع زنی حاضر نبوده است.