پرش به محتوا

معراج السعادة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:


== اهمیت و جایگاه==
== اهمیت و جایگاه==
شیخ عباس قمی معراج السعاده را بهترین کتاب اخلاقی به زبان فارسی و همراه داشتن آن را بر همگان لازم می‌داند.<ref> قمی، المقامات العلیه، ۱۳۸۹ش، ص۲۵.</ref>  
شیخ عباس قمی معراج السعاده را بهترین کتاب اخلاقی به زبان فارسی می‌داند همچنین گفته است همراه داشتن آن بر همگان لازم است.<ref> قمی، المقامات العلیه، ۱۳۸۹ش، ص۲۵.</ref>  
== آیا معراج السعاده تلخیص جامع السعادت است؟==
== آیا معراج السعاده تلخیص جامع السعادت است؟==
معراج السعاده، تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات]] دانسته شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹.</ref> اما این دو کتاب در روش ارائه و چینش مطالب با هم تفاوت‌هایی دارد. از جمله
معراج السعاده، تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات]] دانسته شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹.</ref> اما این دو کتاب در روش ارائه و چینش مطالب با هم تفاوت‌هایی دارد. از جمله


*رویکرد: در جامع السعادات رویکرد عقلی پررنگ‌تر است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ج۱، ص۳۷ـ۳۹.</ref> اما معراج السعاده بر وجهه نقلی و خطابی مباحث افزده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ص۶ـ۲۶.</ref> در معراج السعاده مطالب با ارائه شواهد روایی یا آمیزه‌ای از نقل و دلیل، با ذکر اشعار و با زبانی روان و جذاب بیان شده است<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ص۸.</ref>  
*رویکرد: در جامع السعادات رویکرد عقلی پررنگ‌تر است. اما معراج السعاده بر وجهه نقلی و خطابی مباحث افزده است. در معراج السعاده مطالب با ارائه شواهد روایی یا آمیزه‌ای از نقل و دلیل، با ذکر اشعار و با زبانی روان و جذاب بیان شده است.<ref>حکمت، «جامع السعادات».</ref>
* تفاوت در باب‌بندی: ترتیب و عنوان باب‌ها و فصل‌های این دو کتاب تا حدودی تفاوت دارند، مثلاً باب اول جامع السعادات<ref> نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۳۷ـ۸۲.</ref> دارای شانزده فصل است اما باب اول معراج السعاده<ref> نراقی، جامع السعادات، ص۶ـ۱۹.</ref> ده فصل دارد. همچنین برخی از فصل‌های جامع السعادات در معراج السعاده نیست و برخی از فصل‌هایی که در این کتاب آمده در جامع السعادات وجود ندارد.<ref> برای موارد دیگر نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۷، باب اول، فصل ۴ـ ۵؛ معراج السعاده، باب اول، فصل ۷.</ref>
* تفاوت در باب‌بندی: ترتیب و عنوان باب‌ها و فصل‌های این دو کتاب تا حدودی تفاوت دارند، مثلاً باب اول جامع السعادات دارای شانزده فصل است اما باب اول معراج السعاده ده فصل دارد. همچنین برخی از فصل‌های جامع السعادات در معراج السعاده نیست و برخی از فصل‌هایی که در این کتاب آمده در جامع السعادات وجود ندارد.<ref>حکمت، «جامع السعادات».</ref>


همچنین در معراج السعاده در مواردی مباحث جامع السعادات تفصیل داده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۷، ج۱، ص۳۷؛ نراقی، معراج السعاده، ص۷ـ۸.</ref>
همچنین در معراج السعاده در مواردی مباحث جامع السعادات تفصیل داده است.<ref>حکمت، «جامع السعادات».</ref>
== راهکار درمان رذایل اخلاقی==
== راهکار درمان رذایل اخلاقی==
در این کتاب آمده است که هر فضیلتی حد معینی دارد که اعتدال نامیده می‌شود و افراط و تفریط از آن رذیلت است.<ref> احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> در معراج السعاده برای درمان رذایل اخلاقی قاعده کلی ارائه شده است. بر اساس این قاعده هر یک از رذایل اخلاقی با کارهای خلاف و ضد آن درمان می‌شود.<ref> احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> البته نراقی برطرف کردن عوامل و زمینه‌های شکل‌گیری رذایل اخلاقی<ref> احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> و همچنین آگاهی از آثار دنیوی و اخروی آنها<ref>برای نمونه نگاه کنید نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۸.</ref> را نیز در درمان آنها مؤثر می‌داند. از این رو پس از شرح هر رذیله به عوامل و زمینه‌ها و نیز آثار دنیوی و اخروی آن می‌پردازد.<ref>برای نمونه نگاه کنید نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۸۳-۵۸۰.</ref>
در این کتاب آمده است که هر فضیلتی حد معینی دارد که اعتدال نامیده می‌شود و افراط و تفریط از آن رذیلت است.<ref> احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> در معراج السعاده برای درمان رذایل اخلاقی قاعده کلی ارائه شده است. بر اساس این قاعده هر یک از رذایل اخلاقی با کارهای خلاف و ضد آن درمان می‌شود.<ref> احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> البته نراقی برطرف کردن عوامل و زمینه‌های شکل‌گیری رذایل اخلاقی<ref> احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> و همچنین آگاهی از آثار دنیوی و اخروی آنها<ref>برای نمونه نگاه کنید نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۸.</ref> را نیز در درمان آنها مؤثر می‌داند. از این رو پس از شرح هر رذیله به عوامل و زمینه‌ها و نیز آثار دنیوی و اخروی آن می‌پردازد.<ref>برای نمونه نگاه کنید نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۸۳-۵۸۰.</ref>
خط ۵۳: خط ۵۳:
* '''باب سوم''': محافظت اخلاق خوب از انحراف و...
* '''باب سوم''': محافظت اخلاق خوب از انحراف و...
*'''باب چهارم''': فضایل اخلاقی و چگونگی کسب اخلاق خوب
*'''باب چهارم''': فضایل اخلاقی و چگونگی کسب اخلاق خوب
* '''باب پنجم.''': اسرار و آداب عبادات.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۱۳.</ref>
* '''باب پنجم.''': اسرار و آداب عبادات.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، مقدمه مؤلف، ص۱۳.</ref>


== تلخیص و چاپ ==
== تلخیص و چاپ ==
خط ۶۹: خط ۶۹:
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، قم و تهران، اسماعیلان و اسلامیه، ۱۴۰۸ق.
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، قم و تهران، اسماعیلان و اسلامیه، ۱۴۰۸ق.
*جلالی، محمدرضا، [http://ensani.ir/fa/article/53854 «معراج السعادة در آیینه تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت»]، کتاب ماه دین، اسفند ۱۳۸۰ و فروردين ۱۳۸۱ش، شماره ۵۳و ۵۴.
*جلالی، محمدرضا، [http://ensani.ir/fa/article/53854 «معراج السعادة در آیینه تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت»]، کتاب ماه دین، اسفند ۱۳۸۰ و فروردين ۱۳۸۱ش، شماره ۵۳و ۵۴.
*نراقی، احمد بن محمدمهدی، معراج السعادة، انتشارات هجرت.
*حکمت، نصرالله، «[https://rch.ac.ir/article/Details/10214 جامع السعادات]»، دانشنامه جهان اسلام(ج۹)، ۱۳۹۳ش.
* نراقی، احمد بن محمدمهدی، کتاب معراج السعاده، تهران، جاویدان، بی‌تا.
* نراقی، احمد بن محمدمهدی، کتاب معراج السعاده، تهران، جاویدان، بی‌تا.
* نراقی، مهدی بن ابی‌ذر، جامع السعادات، بیروت، چاپ محمد کلانتر، نجف ۱۹۶۷م، چاپ افست، بی‌تا.
*احسانی، محمد، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/29351 بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی]»، معرفت، شماره۹۲، مرداد ۱۳۸۴ش.
*احسانی، محمد، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/29351 بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی]»، معرفت، شماره۹۲، مرداد ۱۳۸۴ش.