پرش به محتوا

معاویة بن ابی‌سفیان: تفاوت میان نسخه‌ها

←‏زندگی: اصلاح پانویس‌ها و منابع، و حذف نکته‌های اضافی
جز (←‏منابع: افزودن منبع و اصلاح بر اساس شیوه‌نامه)
(←‏زندگی: اصلاح پانویس‌ها و منابع، و حذف نکته‌های اضافی)
خط ۲۹: خط ۲۹:


==زندگی==
==زندگی==
ابوعبدالرحمان معاویة بن [[ابوسفیان|ابی سفیان]] صخر بن حرب بن امیة بن عبدشمس بن عبدمناف بن قصی قریشی اموی، در سال پنجم پیش از بعثت متولد شد. تولد او در برخی منابع تاریخی، هفت یا ۱۳ سال قبل از بعثت ذکر شده است.<ref>مبیّض، موسوعة حیاة الصحابه من کتب التراث، مکتبة الغزالی، ج۶، ص۳۴۷۸.</ref> مادرش هند دختر عتبة بن ربیعة بن عبدشمس بن عبدمناف است.<ref>مبیّض، موسوعة حیاة الصحابه من کتب التراث، مکتبة الغزالی، ج۶، ص۳۴۷۸.</ref>
ابوعبدالرحمان معاویة بن [[ابوسفیان|ابی سفیان]] صخر بن حرب بن امیة بن عبدشمس بن عبدمناف بن قصی قریشی اموی، در سال پنجم پیش از بعثت متولد شد. تولد او در برخی منابع تاریخی، هفت یا ۱۳ سال قبل از بعثت ذکر شده است.<ref>مبیّض، موسوعة حیاة الصحابه من کتب التراث، مکتبة الغزالی، ج۶، ص۳۴۷۸.</ref> مادرش هند دختر عتبة بن ربیعة بن عبد شمس بن عبد مناف است.<ref>مبیّض، موسوعة حیاة الصحابه من کتب التراث، مکتبة الغزالی، ج۶، ص۳۴۷۸.</ref>


{{تبارنامه بنی‌امیه}}
{{تبارنامه بنی‌امیه}}


او را زیبا و سفید چهره معرفی کرده‌اند. محاسنش را خضاب می‌کرده است. در نقلی است که محاسنش را به رنگ زرد طلایی خضاب می‌کرده و گویی ریشش از طلا بود.<ref>تاریخ دمشق، ج ۱، ص۳۴۹</ref> بنا به نقل مشهور زمان اسلام آوردن او [[فتح مکه]] است و او یکی از [[طلقاء]] است<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۴۰۱</ref> و گاهی در یوم القضاء ذکر شده است. بنا به نقل دوم، او اسلامش را پنهان می‌کرده است.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج ۴، ص۴۳۳</ref> برخی نقل‌ها او را از کاتبان وحی شمرده‌اند.<ref>رک: الذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۲۲</ref> پیامبر خدا او را نفرین کرده است که هرگز سیر نشود.<ref>مسند طیالسی،ش ۲۷۴۶؛ مسلم،ش ۲۶۰۴؛ نیز: أنساب الاشراف، ج ۴، ص۱۲۵</ref> روایات بسیاری برای تکریم و تعظیم معاویه جعل شده است.<ref>رک: شوکانی، الفواید المجموعه فی الاحادیث الموضوعه، ص۴۰۳-۴۰۷</ref>
بر اساس منابع تاریخی، معاویه به همراه پدر و برادرش در [[فتح مکه]] اسلام آورده و یکی از [[طلقاء]] و همچنین از مصادیق [[مؤلفة قلوبهم]] خوانده شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ش، ج۳، ص۱۴۱۶.</ref> برخی منابع هم معتقدند او پیش از آن اسلام آورده بوده اما اسلامش را پنهان می‌کرده است.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج ۴، ص۴۳۳.</ref> برخی نقل‌ها او را از کاتبان وحی شمرده‌اند.<ref>رک: الذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۲۲.</ref> پیامبر خدا او را نفرین کرده است که هرگز سیر نشود.<ref>مسند طیالسی،ش ۲۷۴۶؛ مسلم،ش ۲۶۰۴؛ نیز: أنساب الاشراف، ج ۴، ص۱۲۵.</ref> روایات بسیاری برای تکریم و تعظیم معاویه جعل شده است.<ref>رک: شوکانی، الفواید المجموعه فی الاحادیث الموضوعه، ص۴۰۳-۴۰۷.</ref>


از میان برادرانِ [[همسران پیامبر(ص)]]، تنها او را خال المؤمنین خوانده‌اند. ([[ام حبیبه]]، همسر رسول خدا، خواهر معاویه بود. از این جهت او خال المؤمنین نامیده شد.<ref>رک: اسکافی، المعیار و الموازنه، ص۲۱ و تفسیر ابن کثیر، ج۳، ص۴۷۷ و ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج ۵۹، ص۱۰۳</ref>)
از میان برادرانِ [[همسران پیامبر(ص)]]، تنها او را خال المؤمنین خوانده‌اند. ([[ام حبیبه]]، همسر رسول خدا، خواهر معاویه بود. از این جهت او خال المؤمنین نامیده شد.<ref>رک: اسکافی، المعیار و الموازنه، ص۲۱ و تفسیر ابن کثیر، ج۳، ص۴۷۷ و ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج ۵۹، ص۱۰۳.</ref>)


معاویه، از ابوبکر، عمر، عثمان و خواهرش ام حبیبه حدیث نقل کرده است. چنانچه گروهی از صحابه و تابعین از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، ج ۸، ص۱۰۵</ref>
معاویه، از ابوبکر، عمر، عثمان و خواهرش ام حبیبه حدیث نقل کرده است. چنانچه گروهی از صحابه و تابعین از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، ج ۸، ص۱۰۵.</ref>


معاویه در [[جنگ یمامه]] شرکت کرد و پس از آن به همراه برادرش یزید در سپاه ابوبکر، به [[شام]] رفت. در فتح شهرهای ساحلی صیدا، عرقه، جبیل، [[بیروت]]، عکا و صور حضور داشت.<ref>بلاذری، ابوالعباس احمد بن یحیی بن جابر، فتوح البلدان، ص۱۷۳</ref>
معاویه در [[جنگ یمامه]] شرکت کرد و پس از آن به همراه برادرش یزید در سپاه ابوبکر، به [[شام]] رفت. در فتح شهرهای ساحلی صیدا، عرقه، جبیل، [[بیروت]]، عکا و صور حضور داشت.<ref>بلاذری، ابوالعباس احمد بن یحیی بن جابر، فتوح البلدان، ص۱۷۳.</ref>


معاویه اعتماد عمر بن خطاب را جلب کرد و عمر او را استاندار [[اردن]] و برادرش یزید را، استاندار همه سرزمین شام کرد. پس از مرگ برادرش در حادثه طاعون عمواس، عمر همه قلمرو شام را نیز به معاویه سپرد و زمانی که [[عثمان بن عفان]] به خلافت رسید، معاویه را به استانداری همه سرزمین شام منصوب کرد و سرانجام پس از کشته شدن عثمان، از بیعت با [[امام علی(ع)]] سر باز زد و به اسم خونخواهی عثمان به نزاع با امام برخاست. مردم شام به خونخواهی عثمان و جنگ با امام علی(ع) با او بیعت کردند.<ref>یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۸۶؛ طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج ۴، ص۴۴۴</ref> این اختلاف تا آخر دوران حکومت امام علی(ع) بود. پس از شهادت امام علی(ع)، میان معاویه و [[امام حسن(ع)]] [[صلح امام حسن|صلح]] برقرار شد و امام حسن(ع) در این صلح، به نفع معاویه کنار رفت.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج ۸، ص۱۶</ref> او پس از صلح امام حسن(ع) تا آخر عمرش خلیفه مسلمین بود.
معاویه اعتماد عمر بن خطاب را جلب کرد و عمر او را استاندار [[اردن]] و برادرش یزید را، استاندار همه سرزمین شام کرد. پس از مرگ برادرش در حادثه طاعون عمواس، عمر همه قلمرو شام را نیز به معاویه سپرد و زمانی که [[عثمان بن عفان]] به خلافت رسید، معاویه را به استانداری همه سرزمین شام منصوب کرد و سرانجام پس از کشته شدن عثمان، از بیعت با [[امام علی(ع)]] سر باز زد و به اسم خونخواهی عثمان به نزاع با امام برخاست. مردم شام به خونخواهی عثمان و جنگ با امام علی(ع) با او بیعت کردند.<ref>یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۸۶؛ طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج ۴، ص۴۴۴.</ref> این اختلاف تا آخر دوران حکومت امام علی(ع) بود. پس از شهادت امام علی(ع)، میان معاویه و [[امام حسن(ع)]] [[صلح امام حسن|صلح]] برقرار شد و امام حسن(ع) در این صلح، به نفع معاویه کنار رفت.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج ۸، ص۱۶.</ref> او پس از صلح امام حسن(ع) تا آخر عمرش خلیفه مسلمین بود.


'''مرگ معاویه'''{{سخ}}
'''مرگ معاویه'''{{سخ}}
هنگامی که معاویه به بیماری منجر به مرگش گرفتار شد، یزید در دمشق نبود. او ضحاک بن قیس و مسلم بن عتبه را فراخواند و وصیت خود به یزید را تسلیم آنان کرد و در رجب ۶۰ مرد. او به شدت نگران رهبران مخالف یعنی [[امام حسین(ع)]]، [[عبدالله بن زبیر]]، [[عبدالله بن عمر]] و عبدالرحمان بن ابی بکر بود.<ref>دینوری، ابوحنیفه، الاخبار الطوال، ص۱۷۲</ref> او را در شام دفن کردند اما پس از غلبه عباسیان بر شام قبر او را نبش کردند و به جز خاکستر در آن نیافتند.<ref>الطقطقی، الفخری فی الآداب السلطانیة، ج۱، ص۵۵؛ النویری، نهایة الأرب فی فنون الأدب، ج۲۲، ص۳۳؛ المقدسی، البدء والتاریخ، ج۶، ص۷۱</ref>
هنگامی که معاویه به بیماری منجر به مرگش گرفتار شد، یزید در دمشق نبود. او ضحاک بن قیس و مسلم بن عتبه را فراخواند و وصیت خود به یزید را تسلیم آنان کرد و در رجب ۶۰ مرد. او به شدت نگران رهبران مخالف یعنی [[امام حسین(ع)]]، [[عبدالله بن زبیر]]، [[عبدالله بن عمر]] و عبدالرحمان بن ابی بکر بود.<ref>دینوری، ابوحنیفه، الاخبار الطوال، ص۱۷۲.</ref> او را در شام دفن کردند اما پس از غلبه عباسیان بر شام قبر او را نبش کردند و به جز خاکستر در آن نیافتند.<ref>الطقطقی، الفخری فی الآداب السلطانیة، ج۱، ص۵۵؛ النویری، نهایة الأرب فی فنون الأدب، ج۲۲، ص۳۳؛ المقدسی، البدء والتاریخ، ج۶، ص۷۱.</ref>


قبری در [[قبرستان باب الصغیر]] به وی منسوب است.{{مدرک}}
قبری در [[قبرستان باب الصغیر]] به وی منسوب است.{{مدرک}}
۳۸۸

ویرایش