پرش به محتوا

صفی‌الدین اردبیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

imported>Eahmadian
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian
خط ۸۷: خط ۸۷:


==مذهب==
==مذهب==
درباره مذهب شیخ صفی، تردیدهایی وجود دارد. بنابر منابع زندگی‌نامه وی، از جمله کتاب صفوةالصفا که مهمترین کتاب در این باب است، او شیعه بوده ولی برخی پژوهشگران معاصر قرائنی بر  [[شافعیه|شافعی]] بودن او یافته اند.<ref>نک: دین و مذهب در عصر صفوی ص41؛ عرفان و ادب در عصر صفوی، ص23؛ دایرة‌المعارف فارسی، ذیل «شیخ صفی»</ref>
درباره مذهب شیخ صفی، تردیدهایی وجود دارد. بنابر منابع زندگی‌نامه وی، از جمله کتاب صفوةالصفا، نوشته ابن بزّاز، که مهمترین و قدیم‌ترین کتاب در این باب است، او شیعه بوده ولی برخی پژوهشگران معاصر قرائنی بر  [[شافعیه|شافعی]] بودن او یافته اند.<ref>نک: دین و مذهب در عصر صفوی ص41؛ عرفان و ادب در عصر صفوی، ص23؛ دایرة‌المعارف فارسی، ذیل «شیخ صفی»</ref>  ابن بزّاز از اهالی اردبیل و با شیخ صدرالدین موسی پسر شیخ صفی‌الدین معاصر بوده است.<ref>بیات، عزیزالله، شناسائی منابع و مآخذ تاریخ ایران، تهران، امیر کبیر، چ۴، ص۲۷۰.</ref>او در این کتاب، حکایتی نقل می‌کند که گفته‌اند اشارتی است بر مذهب شیخ صفی‌الدین: «از شیخ صفی‌الدین پرسیدند: شیخ را مذهب چیست؟ فرمود: که ما مذهب [[ائمه]] داریم و ائمه را دوست داریم.»<ref>ابن بزّاز، صفوة الصفا، ص۷۴۲.</ref>


آنچه مسلم به نظر می‌رسد، این است که شیخ صفی‌الدین دوستدار [[اهل بیت(ع)]] بوده و این مطلب در گفتارها و اشعار به جامانده از وی قابل اثبات است.<ref>زاهدی، ص۳۱ و ۳۵</ref> اما درباره شیعه یا سنی محب اهل بیت بودن وی اختلافاتی وجود دارد.
آنچه مسلم به نظر می‌رسد، این است که شیخ صفی‌الدین دوستدار [[اهل بیت(ع)]] بوده و این مطلب در گفتارها و اشعار به جامانده از وی قابل اثبات است.<ref>زاهدی، ص۳۱ و ۳۵</ref>


نویسندگانی مانند احمد کسروی،<ref>کسروی، شیخ صفی و تبارش، ص۱۰، ۲۲، ۴۰، ۷۹.</ref> مزاوی،<ref>مزاوی، پیدایش دولت صفوی، ص۱۲۲.</ref> پیگولوسکایا،<ref>پیگولوسکایا، تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هجدهم میلادی، ص۴۷۱.</ref> لمبتون،<ref>لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۴۲۵.</ref> لارنس لاکهارت،<ref>لاکهارت، ص۱۵.</ref> مصطفی الشیبی،<ref>الشیبی، تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری، ص۳۷۴.</ref> پطروشفسکی،<ref>پطروشفسکی، اسلام در ایران، ص۳۸۵.</ref> شیعه بودن شیخ صفی‌الدین را مردود شمرده و نظر به سنی و شافعی بودن شیخ دارند.
نویسندگانی مانند احمد کسروی،<ref>کسروی، شیخ صفی و تبارش، ص۱۰، ۲۲، ۴۰، ۷۹.</ref> مزاوی،<ref>مزاوی، پیدایش دولت صفوی، ص۱۲۲.</ref> پیگولوسکایا،<ref>پیگولوسکایا، تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هجدهم میلادی، ص۴۷۱.</ref> لمبتون،<ref>لمبتون، دولت و حکومت در اسلام، ص۴۲۵.</ref> لارنس لاکهارت،<ref>لاکهارت، ص۱۵.</ref> مصطفی الشیبی،<ref>الشیبی، تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری، ص۳۷۴.</ref> پطروشفسکی،<ref>پطروشفسکی، اسلام در ایران، ص۳۸۵.</ref> شیعه بودن شیخ صفی‌الدین را مردود شمرده و نظر به سنی و شافعی بودن شیخ دارند.
خط ۹۹: خط ۹۹:


البته، نزدیکی مذهب شافعی به مذهب شیعه، بیشتر از دیگر مذاهب چهارگانه [[اهل سنّت]] است و شیعیان، هنگامی که دچار اختناق و خفقان و فشار از سوی حکومت وقت می‌شدند به ناچار مذهب خود را پنهان می‌کردند و چون در مذهب شافعی، دوستداری اهل بیت نیز بود به[[تقیه]]، خود را شافعی مذهب نشان می‌دادند.
البته، نزدیکی مذهب شافعی به مذهب شیعه، بیشتر از دیگر مذاهب چهارگانه [[اهل سنّت]] است و شیعیان، هنگامی که دچار اختناق و خفقان و فشار از سوی حکومت وقت می‌شدند به ناچار مذهب خود را پنهان می‌کردند و چون در مذهب شافعی، دوستداری اهل بیت نیز بود به[[تقیه]]، خود را شافعی مذهب نشان می‌دادند.
قدیمی‌ترین منبع درباره شیخ صفی‌الدین اردبیلی کتابی است که درویش توکل بن اسماعیل توکلی معروف به ابن بزّاز تحت عنوان «صفوة الصفا» نگاشته است. ابن بزّاز از اهالی اردبیل و با شیخ صدرالدین موسی پسر شیخ صفی‌الدین معاصر بوده است.<ref>بیات، عزیزالله، شناسائی منابع و مآخذ تاریخ ایران، تهران، امیر کبیر، چ۴، ص۲۷۰.</ref>ابن بزّاز در این کتاب، حکایتی را نقل می‌کند که اشاراتی است بر مذهب شیخ صفی‌الدین
:«از شیخ صفی‌الدین پرسیدند: شیخ را مذهب چیست؟ فرمود: که ما مذهب [[ائمه]] داریم و ائمه را دوست داریم.»<ref>ابن بزّاز، صفوة الصفا، ص۷۴۲.</ref>


==تأثیرات سیاسی==
==تأثیرات سیاسی==
کاربر ناشناس