Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
فهرست شرح‌های صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←شروح عربی
جز (←شروح فارسی) |
جز (←شروح عربی) |
||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
| <small>5</small>|| <small>الحدیقة الهلالیة</small>|| <small>بهاءالدین محمد بن حسین عاملی، [[شیخ بهایی]]</small>|| <small>م۱۰۳۰ق</small>|| <small>شرح مزجی مهمی است بر دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه که حضرت امام سجاد علیه‌السلام آن را به هنگام دیدن هلال ماه می‌خوانده است. شیخ بهایی در این شرح به توضیح نکات نحوی، دقایق لغوی و مسائل نجومی دعا پرداخته است. این کتاب بخشی از شرح کاملی است بر صحیفه با نام «حدائق الصالحین» که شیخ بهایی در دست تألیف داشته و شرح هر یک از دعاها را در حدیقه‌ای با نام خاصی قرار داده است همچون: الحدیقة الاخلاقیة (شرح [[دعای مکارم الاخلاق]]) والحدیقة التحمیدیة (شرح دعای اول صحیفه).</small>|| <small> </small> | | <small>5</small>|| <small>الحدیقة الهلالیة</small>|| <small>بهاءالدین محمد بن حسین عاملی، [[شیخ بهایی]]</small>|| <small>م۱۰۳۰ق</small>|| <small>شرح مزجی مهمی است بر دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه که حضرت امام سجاد علیه‌السلام آن را به هنگام دیدن هلال ماه می‌خوانده است. شیخ بهایی در این شرح به توضیح نکات نحوی، دقایق لغوی و مسائل نجومی دعا پرداخته است. این کتاب بخشی از شرح کاملی است بر صحیفه با نام «حدائق الصالحین» که شیخ بهایی در دست تألیف داشته و شرح هر یک از دعاها را در حدیقه‌ای با نام خاصی قرار داده است همچون: الحدیقة الاخلاقیة (شرح [[دعای مکارم الاخلاق]]) والحدیقة التحمیدیة (شرح دعای اول صحیفه).</small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>6</small>|| <small>حدائق الصالحین</small>|| <small>غلام رضا بن عبدالعظیم کاشانی</small>|| <small>قرن ۱۲ق</small>|| <small>شرح عرفانی مفصلی بر صحیه سجادیه | | <small>6</small>|| <small>حدائق الصالحین</small>|| <small>غلام رضا بن عبدالعظیم کاشانی</small>|| <small>قرن ۱۲ق</small>|| <small>شرح عرفانی مفصلی بر صحیه سجادیه است که هریک از ادعیه را در «حدیقه»ای شرح کرده است. مؤلف پس از دیباچه کتاب ۵ فائده در مورد صحیفه سجادیه آورده و سپس حدیقه‌ها را آغاز نموده و گویا موفق نشده بیش از ۱۱ حدیقه آن را تألیف کند. </small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>7</small>|| <small>حل لغات الصحیفة السجادیة</small>|| <small>محمد باقر بن محمد شفیع حسینی منجم</small>|| <small>بعد از ۱۱۲۰ق</small>|| <small>شرحی است متوسط با عناوین «قوله قوله» بر صحیفه سجادیه که به توضیحات بعضی موارد شامل نکته‌های دقیق و لطیفی است. </small>|| <small> </small> | | <small>7</small>|| <small>حل لغات الصحیفة السجادیة</small>|| <small>محمد باقر بن محمد شفیع حسینی منجم</small>|| <small>بعد از ۱۱۲۰ق</small>|| <small>شرحی است متوسط با عناوین «قوله قوله» بر صحیفه سجادیه که به توضیحات بعضی موارد شامل نکته‌های دقیق و لطیفی است. </small>|| <small> </small> | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
| <small>9</small>|| <small>[[ریاض العارفین فی شرح صحیفة سید الساجدین]]</small>|| <small> شاه محمد بن محمد دارابی شیرازی</small>|| <small>اوایل قرن ۱۲ق</small>|| <small>شرح مفصل و مزجی است بر صحیفه کامله و مشتمل بر نکات نحوی و دقت در جنبه‌های ادبی و لغو که شرح هر دعا را ضمن یک روضه آورده و به اختلاف نسخ نیز اهتمامی ویژه داشته و از نسخ پدر شیخ بهایی، [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] و شهیدین به مناسبت نقل می‌کند.</small>|| <small> </small> | | <small>9</small>|| <small>[[ریاض العارفین فی شرح صحیفة سید الساجدین]]</small>|| <small> شاه محمد بن محمد دارابی شیرازی</small>|| <small>اوایل قرن ۱۲ق</small>|| <small>شرح مفصل و مزجی است بر صحیفه کامله و مشتمل بر نکات نحوی و دقت در جنبه‌های ادبی و لغو که شرح هر دعا را ضمن یک روضه آورده و به اختلاف نسخ نیز اهتمامی ویژه داشته و از نسخ پدر شیخ بهایی، [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] و شهیدین به مناسبت نقل می‌کند.</small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>10</small>|| <small>شرح دعاء الاستسقاء</small>|| <small> محمد رضا بن محمد رشید نائینی</small>|| <small>قرن ۱۲ق</small>|| <small> این شرح دعاهای استسقاء (دعای نوزدهم صحیفه) | | <small>10</small>|| <small>شرح دعاء الاستسقاء</small>|| <small> محمد رضا بن محمد رشید نائینی</small>|| <small>قرن ۱۲ق</small>|| <small> این شرح دعاهای استسقاء (دعای نوزدهم صحیفه) است. </small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>11</small>|| <small>شرح دعای افتتاح ماه رمضان</small>|| <small> میرزا محمد حسن بن محمد حسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمد بن جلیل سردرودی</small>|| <small>قرن ۱۴ق</small>|| <small>شرح [[دعای افتتاح]] ماه رمضان از صحیفه سجادیه است. </small>|| <small> </small> | | <small>11</small>|| <small>شرح دعای افتتاح ماه رمضان</small>|| <small> میرزا محمد حسن بن محمد حسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمد بن جلیل سردرودی</small>|| <small>قرن ۱۴ق</small>|| <small>شرح [[دعای افتتاح]] ماه رمضان از صحیفه سجادیه است. </small>|| <small> </small> | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
| <small>22</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> [[سید نعمت الله جزایری|سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری]]</small>|| <small>م ۱۱۱۲ ق</small>|| <small>شرح مفصلی است که جزائری در عنفوان جوانی بر صحیفه نگاشته و بعدها شرح دیگر خود «نورالانوار» را از آن گزینش کرده است. </small>|| <small> </small> | | <small>22</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> [[سید نعمت الله جزایری|سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری]]</small>|| <small>م ۱۱۱۲ ق</small>|| <small>شرح مفصلی است که جزائری در عنفوان جوانی بر صحیفه نگاشته و بعدها شرح دیگر خود «نورالانوار» را از آن گزینش کرده است. </small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>23</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> مجهول</small>|| <small>بعد از ۱۰۴۲ق </small>|| <small>شرح ادبی، توضیحی، عرفانی و کلامی مفصلی بر صحیفه | | <small>23</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> مجهول</small>|| <small>بعد از ۱۰۴۲ق </small>|| <small>شرح ادبی، توضیحی، عرفانی و کلامی مفصلی بر صحیفه است که مسلماً بعد از سال ۱۰۴۲ق نگاشته شده، چه شارح ذیل دعای چهل و یکم (فی طلب الستر) در توضیح عبارت «لا تحمل علی میزان الانصاب عملی» مینگارد:«''قد الف بعض اصحابنا المتاخرین فی هذالمعنی رسالة جیدة سماها میزان الاخرة استوفی الکلام فیها''» که مصنف کتاب [[ملامحسن فیض کاشانی]] است و در سال ۱۰۴۲ق آن را تألیف کرده است. همچنین شارح مطالب بسیاری را از شیخ بهایی نقل می‌کند. مؤلف این شرح شناخته نشد اما در عطف نسخه در زمینه کاغذ ترنجی شکل واقف (سیدکاظم عصار) نوشته است:«شرح صحیفه میرزا حسن لاهیجی». که دلیلی برای رد یا تأیید آن یافت نشد؛ اما برخی اظهار داشته‌اند که چون لاهیجی در آثار خود به نقل صریح و ذکر اسامی دیگران نمی‌پردازد و در این شرح نیز از همین شیوه پیروی شده است ظاهراً شکی باقی نمی‌ماند که نسخه معرفی شده یکی از مجلدات شرح [[میرزا حسن لاهیجی]] است. </small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>24</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> مجهول</small>|| <small>میان سالهای ۱۰۵۵ق و ۱۱۲۸ق </small>|| <small> گزیدهای است از شروح [[میرداماد|میرداماد]] و [[علامه محمد تقی مجلسی|علامه محمدتقی مجلسی]] و [[فیض کاشانی|فیض کاشانی]] و [[حاج ابو تراب|حاج ابوتراب]] و [[محمد علی فاضل استرآبادی|محمدعلی فاضل استرآبادی]] و گفتار خود گزیننده که (سال تحریر نسخه شرح حاضر) تألیف شده است.</small>|| <small> </small> | | <small>24</small>|| <small>شرح الصحیفة السجادیة</small>|| <small> مجهول</small>|| <small>میان سالهای ۱۰۵۵ق و ۱۱۲۸ق </small>|| <small> گزیدهای است از شروح [[میرداماد|میرداماد]] و [[علامه محمد تقی مجلسی|علامه محمدتقی مجلسی]] و [[فیض کاشانی|فیض کاشانی]] و [[حاج ابو تراب|حاج ابوتراب]] و [[محمد علی فاضل استرآبادی|محمدعلی فاضل استرآبادی]] و گفتار خود گزیننده که (سال تحریر نسخه شرح حاضر) تألیف شده است.</small>|| <small> </small> | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
| <small>28</small>|| <small>نهایةالمقال فی شرح دعاء الهلال</small>|| <small>میرزا محمدحسن بن محمدحسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمدبن جلیل سردرودی</small>|| <small>قرن ۱۴ق</small>|| <small>شرحی است بر دعای هلالِ صحیفه سجادیه که در قریه سردرود، روز دوشنبه ۱۰ رمضان ۱۳۲۶ق به پایان رسیده است.</small>|| <small> </small> | | <small>28</small>|| <small>نهایةالمقال فی شرح دعاء الهلال</small>|| <small>میرزا محمدحسن بن محمدحسین بن عبدالمطلب بن فتح الله بن علی محمدبن جلیل سردرودی</small>|| <small>قرن ۱۴ق</small>|| <small>شرحی است بر دعای هلالِ صحیفه سجادیه که در قریه سردرود، روز دوشنبه ۱۰ رمضان ۱۳۲۶ق به پایان رسیده است.</small>|| <small> </small> | ||
|- | |- | ||
| <small>29</small>|| <small>نورالانوار فی شرح کلام خیرالاخیار</small>|| <small>سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری </small>|| <small>م ۱۱۱۲ق </small>|| <small>شرح مزجی مختصری است با عناوین «قوله - قوله» بر صحیفه سجادیه و ملحقات آن و در حقیقت مختصر شرح کبیر وی | | <small>29</small>|| <small>نورالانوار فی شرح کلام خیرالاخیار</small>|| <small>سید نعمت الله بن عبدالله موسوی جزائری </small>|| <small>م ۱۱۱۲ق </small>|| <small>شرح مزجی مختصری است با عناوین «قوله - قوله» بر صحیفه سجادیه و ملحقات آن و در حقیقت مختصر شرح کبیر وی است.تاریخ ختم شرح سال ۱۰۷۸ق در بلده خرم آباد اوائل بازگشت از زیارت مشهد مقدس و شرح ملحقات عصر شنبه ۹ جمادی الاول ۱۱۰۲ق در شوشتر است.</small>|| <small> </small> | ||
|}<ref>رجوع کنید به: الذریعة، ج ۱۳، ص۳۵۸ و ج ۱۴، ص۸۷، ج ۲۴، صص ۳۶۰-۳۵۹</ref><ref>ماهنامه ماه دین، شماره اسفند ۱۳۸۰ و فروردین ۱۳۸۱، مقاله کتابشناسی تفصیلی شروح و ترجمه‌های صحیفه سجادیه، حکیم، سید محمد حسین </ref> | |}<ref>رجوع کنید به: الذریعة، ج ۱۳، ص۳۵۸ و ج ۱۴، ص۸۷، ج ۲۴، صص ۳۶۰-۳۵۹</ref><ref>ماهنامه ماه دین، شماره اسفند ۱۳۸۰ و فروردین ۱۳۸۱، مقاله کتابشناسی تفصیلی شروح و ترجمه‌های صحیفه سجادیه، حکیم، سید محمد حسین </ref> | ||