مشهد السقط: تفاوت میان نسخه‌ها

این بنا به محسن بن حسین منسوب است. به گفته یاقوت در هنگام استراحت کاروان [[اسیران کربلا]] در این مکان، فرزند یکی از همسران [[امام حسین(ع)]]، سقط شده<ref> حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref> یا فرزند همراه آنان که در حلب از دنیا رفته را در همین مکان [[دفن]] کرده‌اند.<ref>حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۸۴.</ref> ابن عدیم گفته است سقط را محسن بن حسین(ع) نامیده‌اند ولی این نامگذای اصلی ندارد.<ref> ابن عدیم، ج۴، ص۴۱۱.</ref>البته منابع تاریخی فرزندی با نام محسن به امام حسین(ع) نسبت نداده‌اند.

این مکان در اصل چوب بستی بود، که سیف‌الدوله حمدانی در آنجا می‌نشست و مسابقه اسب‌دوانی را تماشا می‌کرد. آن را مشهدالدکّه و مشهدالطرح می‌گفتند.<ref> غزی، نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۰.</ref> غزی از تاریخ ابن ابی طی نقل می‌کند: در سال ۳۵۱ق سیف الدوله در نقطه‌ای از شهر نوری دید، پس از حفاری آن مکان، سنگی را یافتند که بر آن نوشته شده بود.«هذا قبر محسن بن الحسین بن علی علیه‌السلام» او [[علویان]] را گرد آورد و از آنها پرسید که آیا [[امام حسین(ع)]] فرزندی به نام محسن داشته است؟ برخی از آنان گفتند: ما خبر نداریم. شنیده‌ایم [[حضرت فاطمه(س)]] باردار بود و [[پیامبر(ص)]] از جنین در شکم او به محسن یاد کرده است. محسن در حمله به خانه [[علی(ع)]] سقط شده است. برخی دیگر گفتند هنگامی که [[اسیران کربلا]] را از آنجا عبور دادند، یکی از همسران امام حسین(ع) در آنجا سقط جنین کرد.<ref>غزی، نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۰.</ref> برخی دیگر علت نام‌گذاری کوه جوشن را منزل کردن [[شمر بن ذی الجوشن]] همراه [[اسیران کربلا|اسیران]] و سرهای [[شهدای کربلا]] در آنجا ذکر کردند. به گفتۀ یاقوت در اینجا معدنی بود که از آن مس استخراج می‌شد. معدنکاران در اثر برخورد بد با اسیران، مورد نفرین آنها قرار گرفتند و معدن از بین رفت.<ref> حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref> سپس سیف الدوله گفت: «خداوند اذن داده است که این مکان آباد شود و من آن را به نام [[اهل بیت]] آباد می‌کنم». و دستور داد تا مزار و مرقدی بر روی آن ساختند و به خط کوفی بر آن نوشتند:

::«عَمَر هذا المشهد المبارک ابتغاء لوجه الله و قربه الی الله علی اسم مولانا المحسن بن الحسین بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم الامیر الاجل سیف الدوله ابوالحسن علی بن عبدالله بن حمدان سنة ۳۵۱ه.<ref>غزی، نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۰.</ref>

این زیارت‌گاه که در گذشته در دامنۀ کوه جوشن در غرب [[حلب]] قرار داشت<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۱۸۶.</ref> امروزه در خیابان مشهد شهر حلب واقع شده و نزد اهالی این شهر، به شیخ محسن شناخته می‌شود. در نزدیکی این زیارت‌گاه، [[مشهدالنقطه]] و قبور برخی علمای شیعه مانند [[ابن زهره]](۵۸۵ق)، [[ابن شهرآشوب]] و [[احمد بن منیر طرابلسی]](۵۴۸ق) قرار دارد.<ref>حسینی جلالی، مزارات اهل البیت و تاریخها، ص۲۳۴-۲۳۵.</ref>

این زیارتگاه نخستین بار در سال ۳۵۱ق به دستور [[سیف‌الدوله حمدانی]] ساخته شد.<ref>غزی، نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۰.</ref> فرنج در سال ۵۱۸ بر حلب مسلط شد و این قبر را نبش کرد و چون چیزی در آن نیافت، آن را آتش زد.<ref>ابن عدیم، بغیة الطلب، ج۴، ص۴۱۲.</ref> در در قرن هفتم برقرق بن رضی آن را تجدید بنا کرد و برای آن متولی، [[مؤذن]] و [[امام جماعت]] قرار داد.<ref>غزی، نهرالذهب، ج۲، ص۲۱۰.</ref>

ساختمان شامل یک صحن مرکزی است که در اطرافش بخش‌های مختلف بنا، از جمله شبستان، رواق‌ها و مقبره محسن بن حسین است. روی هر یک از این بخش‌ها گنبدهای نیم کره کوچکی وجود دارد. در ضلع شمالی صحن کتیبه‌ای حاوی [[صلوات]] بر [[چهارده معصوم]] از دوره پادشاهان ایوبی به چشم می‌خورد<ref>خامه یار، تخریب زیارت‌گاه‌های اسلامی، ص۶۲.</ref> این مرقد در ۲۴ اوت ۲۰۱۲ در اقدامی تروریستی منفجر شد.<ref>خامه یار، تخریب زیارت‌گاه‌های اسلامی، ص۶۳.</ref>

{{پانویس}}