پرش به محتوا

سید محمد صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۷: خط ۷:
| نسب              =[[خاندان صدر]] • [[امام کاظم(ع)]]
| نسب              =[[خاندان صدر]] • [[امام کاظم(ع)]]
| خویشاوندان سرشناس = [[سید محمدصادق صدر]] • [[مقتدا صدر]] • [[سید محمدباقر صدر]] • شیخ [[محمدرضا آل یاسین]]
| خویشاوندان سرشناس = [[سید محمدصادق صدر]] • [[مقتدا صدر]] • [[سید محمدباقر صدر]] • شیخ [[محمدرضا آل یاسین]]
| تاریخ تولد        =[[۳ فروردین]] [[۱۳۲۲]] خورشیدی ([[۱۷ ربیع‌الاول]] [[۱۳۶۲ (قمری)|۱۳۶۲]] قمری)
| تاریخ تولد        =[[۳ فروردین]] [[۱۳۲۲]] شمسی ([[۱۷ ربیع‌الاول]] [[۱۳۶۲ (قمری)|۱۳۶۲]] قمری)
| شهر تولد          =
| شهر تولد          =
| کشور تولد        =
| کشور تولد        =
خط ۱۵: خط ۱۵:
| شهر وفات          =
| شهر وفات          =
| محل دفن          =
| محل دفن          =
| استادان          =شیخ محمد رضا آل یاسین  • [[سید محمدتقی حکیم]] • [[محمدتقی ایروانی]] • [[آیت الله خویی]] • [[امام خمینی]] • [[سید محسن حکیم]]
| استادان          = محمد رضا آل یاسین  • [[سید محمدتقی حکیم]] • [[محمدتقی ایروانی]] • [[آیت الله خویی]] • [[امام خمینی]] • [[سید محسن حکیم]]
| شاگردان          =
| شاگردان          =
| اجازه روایت از    =آقا بزرگ طهرانی • شیخ [[مرتضی آل یاسین]] • [[سید عبدالرزاق مقرم]]
| اجازه روایت از    =[[آقا بزرگ طهرانی]] • [[مرتضی آل یاسین]] • [[سید عبدالرزاق مقرم]]
| اجازه اجتهاد از  =[[سید محمد باقر صدر]]
| اجازه اجتهاد از  =[[سید محمد باقر صدر]]
| اجازه روایت به    =
| اجازه روایت به    =
خط ۲۴: خط ۲۴:
| سایر              =
| سایر              =
| سیاسی            =مبارزه با حکومت [[صدام]]
| سیاسی            =مبارزه با حکومت [[صدام]]
| اجتماعی          =برپایی [[نماز جمعه]] • راه اندازی پیاده‌روی از نقاط مختلف عراق به سوی کربلا در [[نیمه‌شعبان]] • تشکیل دادگاه اسلامی و پیگیری برای حکومت اسلامی • انتشار مجله الهدی
| اجتماعی          =برپایی [[نماز جمعه]] • راه اندازی پیاده‌روی از نقاط مختلف [[عراق]] به سوی [[کربلا]] در [[نیمه‌شعبان]] • تشکیل دادگاه اسلامی و پیگیری برای حکومت اسلامی • انتشار مجله الهدی
| امضا              =
| امضا              =
| وب‌گاه رسمی        =
| وب‌گاه رسمی        =
خط ۳۱: خط ۳۱:
'''سید محمد بن محمدصادق صدر'''،(۱۳۲۲-۱۳۷۷ش) از [[مراجع تقلید شیعه]] ساکن [[عراق]]  در قرن چهاردهم شمسی و از مبارزان با حکومت [[صدام]].
'''سید محمد بن محمدصادق صدر'''،(۱۳۲۲-۱۳۷۷ش) از [[مراجع تقلید شیعه]] ساکن [[عراق]]  در قرن چهاردهم شمسی و از مبارزان با حکومت [[صدام]].


صدر از روحانیان فعال در فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی عراق بود؛ او بارها از سوی حکومت بعث عراق زندانی شد. برپایی [[نمازجمعه]]، تشکیل دادگاه اسلامی، احیاء [[عزاداری|مراسم عزاداری]] و راه‌اندازی پیاده‌روی به سوی [[کربلا]] در [[نیمه‌شعبان]] از فعالیت‌های اجتماعی- سیاسی او به شمار می‌رفت.  
صدر از روحانیان فعال در فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی عراق بود؛ او بارها از سوی حکومت بعث عراق زندانی شد. برپایی [[نمازجمعه]]، تشکیل دادگاه اسلامی، احیاء [[عزاداری]] و راه‌اندازی پیاده‌روی به سوی [[کربلا]] در [[نیمه‌شعبان]] از فعالیت‌های اجتماعی- سیاسی او به شمار می‌رفت.  


او نزد [[امام خمینی]] و [[سید محمدباقر صدر]] شاگردی کرد و در اندیشه تشکیل حکومت اسلامی در عراق بود. از وی آثاری بر جای مانده است که بیشتر در موضوع فقه و اصول است. [[موسوعة الامام المهدی (کتاب)|مَوسوعَةُ الامام المهدی]]، منة المنان، ماوراء الفقه و فقه الاخلاق از آثار مشهور اوست.
او نزد [[امام خمینی]] و [[سید محمدباقر صدر]] شاگردی کرد و در اندیشه تشکیل حکومت اسلامی در عراق بود. از وی آثاری بر جای مانده است که بیشتر در موضوع فقه و اصول است. [[موسوعة الامام المهدی (کتاب)|مَوسوعَةُ الامام المهدی]]، منة المنان، ماوراء الفقه و فقه الاخلاق از آثار مشهور اوست.
== خاندان ==
== خاندان ==
{{اصلی|خاندان صدر}}
{{اصلی|خاندان صدر}}
سید محمد صدر، از خاندان صدر  است که نسبشان به [[سید صدرالدین محمد]] و از طریق وی به امام [[موسی کاظم]] (ع) می‌رسد. از افراد برجستهٔ این خاندن می‌توان به [[سید صدرالدین صدر]]، [[امام موسی صدر]]، [[سید محمدباقر صدر]] و [[عبدالحسین شرف الدین عاملی]] اشاره کرد.
سید محمد صدر، از خاندان صدر  است که نسبشان به [[سید صدرالدین محمد]] و از طریق وی به [[امام موسی کاظم(ع)]] می‌رسد. از افراد برجستهٔ این خاندن می‌توان به [[سید صدرالدین صدر]]، [[امام موسی صدر]]، [[سید محمدباقر صدر]] و [[عبدالحسین شرف الدین عاملی]] اشاره کرد.


[[سید محمدصادق صدر]]، پدر سید محمد، از روحانیان بود. جد مادری او نیز شیخ [[محمدرضا آل یاسین]] بود. [[سید محمدباقر صدر]] پسرعموی او بود.
[[سید محمدصادق صدر]]، پدر سید محمد، از روحانیان بود. جد مادری او نیز شیخ [[محمدرضا آل یاسین]] بود. [[سید محمدباقر صدر]] پسرعموی او بود.


سید محمد صدر با دختر عمویش [[ازدواج]] کرد که ثمرهٔ آن، دو دختر و چهار پسر بود. همه پسران او روحانی بوده و سه تن از پسرانش داماد [[سید محمدباقر صدر]] بوده‌اند. مصطفی و مؤمل، دو تن از پسرانش، در سال [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]] همراه با پدرشان شهید شدند. [[مقتدی صدر]]، رهبر [[جیش المهدی]] در عراق و مرتضی دو پسر دیگر وی هستند.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۳.</ref>
سید محمد صدر با دختر عمویش [[ازدواج]] کرد که ثمرهٔ آن، دو دختر و چهار پسر بود. همه پسران او روحانی بوده و سه تن از پسرانش داماد [[سید محمدباقر صدر]] بوده‌اند. مصطفی و مؤمل، دو تن از پسرانش، در سال [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]] همراه با پدرشان شهید شدند. [[مقتدی صدر]]، رهبر [[جیش المهدی]] در عراق و مرتضی دو پسر دیگر وی هستند.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۳.</ref>
== تولد و شهادت==
== تولد و شهادت==
سید محمد صدر در [[۱۷ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۶۲ هجری قمری|۱۳۶۲]] قمری ([[۳ فروردین]] [[سال ۱۳۲۲ هجری شمسی|۱۳۲۲]]ش) به دنیا آمد. نقل شده است که مادرش باردار نمی‌شد، نذر کرد که اگر دارای پسری شود او را محمد بنامد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۹۸.</ref>  
سید محمد صدر در [[۱۷ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۶۲ هجری قمری|۱۳۶۲]] قمری ([[۳ فروردین]] [[سال ۱۳۲۲ هجری شمسی|۱۳۲۲]]ش) به دنیا آمد. نقل شده است که مادرش باردار نمی‌شد، نذر کرد که اگر دارای پسری شود او را محمد بنامد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۹۸.</ref>  


سید محمد صدر در شامگاه روز جمعه [[۳ ذی‌القعده|سوم ذی‌القعده]] [[سال ۱۴۱۹ هجری قمری|۱۴۱۹]]ق (برابر با [[۳۰ بهمن]] [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷]]ش) به همراه دو تن از فرزندانش، ترور و شهید شد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۹۸.</ref>
سید محمد صدر در شامگاه [[جمعه]] [[۳ ذی‌القعده]] [[سال ۱۴۱۹ هجری قمری|۱۴۱۹]]ق (برابر با [[۳۰ بهمن]] [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷]]ش) به همراه دو تن از فرزندانش، ترور و شهید شد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۹۸.</ref>


{{تبارنامه خاندان صدر}}
{{تبارنامه خاندان صدر}}
خط ۵۲: خط ۵۰:


== تحصیلات==
== تحصیلات==
محمد صدر، تحصیلات را نزد پدربزرگش، شیخ محمد رضا آل یاسین و نیز پدرش آغاز کرد. در ۱۱ سالگی لباس روحانیت به تن کرد. دروس ابتدایی را نزد پدر و سپس سید طالب رفاعی و شیخ حسن طرد عاملی فرا گرفت و بقیه مقدمات را نزد [[سید محمدتقی حکیم]] و شیخ [[محمدتقی ایروانی]] آموزش دید.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۲.</ref>
محمد صدر، تحصیلات را نزد پدربزرگش، محمد رضا آل یاسین و نیز پدرش آغاز کرد. در ۱۱ سالگی لباس روحانیت به تن کرد. دروس ابتدایی را نزد پدر و سپس سید طالب رفاعی و شیخ حسن طرد عاملی فرا گرفت و بقیه مقدمات را نزد [[سید محمدتقی حکیم]] و شیخ [[محمدتقی ایروانی]] آموزش دید.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۲.</ref>


در ۱۴ سالگی وارد دانشکده فقه شد و علاوه بر علوم اسلامی، زبان انگلیسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و تاریخ را نیز فرا گرفت. در سال ۱۳۷۹ ق. شروع به فراگیری کلیات فقه کرد، فلسفه را نزد شیخ [[محمدرضا مظفر]]، اصول و [[فقه مقارن]] را نزد سید محمدتقی حکیم و فقه را نزد شیخ محمدتقی ایروانی فرا گرفت. سید محمد صدر در این دوره همچنین از شیخ مهدی مظفر در کلیات فقه، [[سید عبدالوهاب کربلائی]] در زمینه زبان انگلیسی، دکتر حاتم کعبی در علم نفس و دکتر فاضل حسین در تاریخ بهره برد. وی در ۱۹ سالگی از دانشکده فقه فارغ التحصیل شد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۳.</ref>
در ۱۴ سالگی وارد دانشکده فقه شد و علاوه بر علوم اسلامی، زبان انگلیسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و تاریخ را نیز فرا گرفت. در سال ۱۳۷۹ ق. شروع به فراگیری کلیات فقه کرد، فلسفه را نزد شیخ [[محمدرضا مظفر]]، اصول و [[فقه مقارن]] را نزد سید محمدتقی حکیم و فقه را نزد شیخ محمدتقی ایروانی فرا گرفت. سید محمد صدر در این دوره همچنین از شیخ مهدی مظفر در کلیات فقه، [[سید عبدالوهاب کربلائی]] در زمینه زبان انگلیسی، دکتر حاتم کعبی در علم نفس و دکتر فاضل حسین در تاریخ بهره برد. وی در ۱۹ سالگی از دانشکده فقه فارغ التحصیل شد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۳.</ref>


دروس عالی فقه و اصول را از اساتید [[حوزه علمیه نجف]] مانند [[سید محمدباقر صدر]] و شیخ [[صدرا بادکوبه‌ای]] آموخت. مقطع [[درس خارج|خارج]] را نزد [[آیت الله خویی]]، [[امام خمینی]]، سید محمدباقر صدر و [[سید محسن حکیم]] فرا گرفت.<ref>دشتی، نظری و نقدی بر موسوعة الامام المهدی، ص۳۵.</ref> او درس‌های اساتید را با قلم خود تقریر می‌کرد.<ref> صدر، آیت الله سید محمد صدر و اداره حوزه علمیه نجف، ص۱۲۰.</ref>
دروس عالی فقه و اصول را از اساتید [[حوزه علمیه نجف]] مانند [[سید محمدباقر صدر]] و [[صدرا بادکوبه‌ای]] آموخت. مقطع [[درس خارج|خارج]] را نزد [[آیت الله خویی]]، [[امام خمینی]]، سید محمدباقر صدر و [[سید محسن حکیم]] فرا گرفت.<ref>دشتی، نظری و نقدی بر موسوعة الامام المهدی، ص۳۵.</ref> او درس‌های اساتید را با قلم خود تقریر می‌کرد.<ref> صدر، آیت الله سید محمد صدر و اداره حوزه علمیه نجف، ص۱۲۰.</ref>


== اجازه روایت و اجتهاد ==
== اجازه روایت و اجتهاد ==
خط ۶۳: خط ۶۱:
* [[آقا بزرگ طهرانی]]
* [[آقا بزرگ طهرانی]]
* [[سید محمدصادق صدر]]، پدرش
* [[سید محمدصادق صدر]]، پدرش
* شیخ [[مرتضی آل یاسین]]، دایی‌اش
* [[مرتضی آل یاسین]]، دایی‌اش
* [[سید آقا حسین خادم الشریعه]]، پسر عمویش
* [[سید آقا حسین خادم الشریعه]]، پسر عمویش
* [[سید عبدالرزاق مقرم]]
* [[سید عبدالرزاق مقرم]]
* [[سید حسین خراسانی]]
* [[سید حسین خراسانی]]
خط ۷۰: خط ۶۸:
* [[حسین علی محفوظ]]
* [[حسین علی محفوظ]]
{{پایان}}
{{پایان}}
در ۳۴ سالگی در [[۱۳۲۹]] خورشیدی ([[۱۳۶۹ (قمری)|۱۳۶۹]] قمری) از [[سید محمدباقر صدر]] [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۳.</ref>
در ۳۴ سالگی در [[۱۳۲۹]] شمسی ([[۱۳۶۹ (قمری)|۱۳۶۹]] قمری) از [[سید محمدباقر صدر]] [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۳.</ref>
[[پرونده:سیدمحمد صدر.jpg|250px|بندانگشتی|شهادت سید محمد صدر]]
[[پرونده:سیدمحمد صدر.jpg|250px|بندانگشتی|شهادت سید محمد صدر]]


خط ۷۶: خط ۷۴:
سیدمحمد صدر در دوره مرجعیت خود، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی زیر را در عراق انجام داد:
سیدمحمد صدر در دوره مرجعیت خود، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی زیر را در عراق انجام داد:
* برپایی [[نمازجمعه]]؛ او شبکه‌ای از ائمه جمعه را منصوب کرد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۰۱.</ref>
* برپایی [[نمازجمعه]]؛ او شبکه‌ای از ائمه جمعه را منصوب کرد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۰۱.</ref>
* [[عزاداری امام حسین]] و دیگر [[امامان شیعه]] را پس از آنکه مدت‌ها از سوی حکومت بعث [[صدام]]ی ممنوع بود، اقامه و خود در سال‌روز شهادت [[حضرت علی(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] در منبر [[مسجد کوفه]] قصیده‌خوانی کرد.
* [[عزاداری امام حسین]] و دیگر [[امامان شیعه]] را پس از آنکه مدت‌ها از سوی حکومت بعث [[صدام]]ی ممنوع بود، اقامه و خود در سال‌روز [[شهادت]] [[حضرت علی(ع)]] در منبر [[مسجد کوفه]] قصیده‌خوانی کرد.
* راه اندازی پیاده‌روی از نقاط مختلف عراق به سوی کربلا در نیمه‌شعبان.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۰۲.</ref>
* راه اندازی پیاده‌روی از نقاط مختلف عراق به سوی کربلا در نیمه‌شعبان.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۱۰۲.</ref>
* تشکیل دادگاه اسلامی و پیگیری برای حکومت اسلامی؛ او در برابر دادگاه دولتی، دادگاه اسلامی ایجاد کرد و به جای قانون مصوب دولت بر پایه شرع حکم می‌کرد.
* تشکیل دادگاه اسلامی و پیگیری برای حکومت اسلامی؛ او در برابر دادگاه دولتی، دادگاه اسلامی ایجاد کرد و به جای قانون مصوب دولت بر پایه شرع حکم می‌کرد.
خط ۸۲: خط ۸۰:


== از رابطه تا مبارزه با حکومت بعث==
== از رابطه تا مبارزه با حکومت بعث==
صدر چندین بار از سوی [[حکومت بعث عراق]] دستگیر و زندانی شد که نخستین‌بار در سال ۱۳۵۱ش بود. او در سال ۱۳۵۳ش برای دومین بار به همراه ۱۵۰ تن از شاگردان [[سید محمدباقر صدر]] و اعضای [[حزب الدعوه|حزب الدعوة الاسلامیه]] زندانی شد. در سال [[۱۳۷۰]]ش  نیز به دلیل فعالیت‌های فرهنگی و سخنرانی‌هایش بر ضد حکومت بعث همراه با ۱۰۶ تن دیگر دستگیر  و زندانی شد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۳۰.</ref>  اما پس از حوادث سال ۱۹۹۱م، حکومت بعث عراق، او را به عنوان [[مرجع تقلید|مرجع رسمی شیعیان]] عراق معرفی کرد و اداره [[حوزه علمیه نجف|حوزهٔ علمیهٔ نجف]] را به او واگذار نمود. پذیرش مرجعیت توسط وی، موجی از اعتراض‌ها را در پی داشت و حتی برخی او را به وابستگی با حکومت عراق متهم کردند. عده‌ای دیگر حرکت او را تبدیل حرکت مسلحانۀ انتفاضه به حرکت اصلاح‌طلبانه در عراق تعبیر می‌کنند که به تشویق [[سید محمد حسین فضل الله]] انجام شد و نظام صدام نیز از آن استقبال کرد.<ref> سجادی، جریان صدر دوم «التیار الصدری» مرجع عرب؛ مرجع عجم، ص۶۲.</ref>
صدر چندین بار از سوی [[حکومت بعث عراق]] دستگیر و زندانی شد که نخستین‌بار در سال ۱۳۵۱ش بود. او در سال ۱۳۵۳ش برای دومین بار به همراه ۱۵۰ تن از شاگردان [[سید محمدباقر صدر]] و اعضای [[حزب الدعوه]] زندانی شد. در سال [[۱۳۷۰]]ش  نیز به دلیل فعالیت‌های فرهنگی و سخنرانی‌هایش بر ضد حکومت بعث همراه با ۱۰۶ تن دیگر دستگیر  و زندانی شد.<ref>عبدالرزاق، الشهید الصدر الثانی، ص۳۰.</ref>  اما پس از حوادث سال ۱۹۹۱م، حکومت بعث عراق، او را به عنوان [[مرجع تقلید|مرجع رسمی شیعیان]] عراق معرفی کرد و اداره [[حوزه علمیه نجف]] را به او واگذار نمود. پذیرش مرجعیت توسط وی، موجی از اعتراض‌ها را در پی داشت و حتی برخی او را به وابستگی با حکومت عراق متهم کردند. عده‌ای دیگر حرکت او را تبدیل حرکت مسلحانۀ انتفاضه به حرکت اصلاح‌طلبانه در عراق تعبیر می‌کنند که به تشویق [[سید محمد حسین فضل الله]] انجام شد و نظام صدام نیز از آن استقبال کرد.<ref> سجادی، جریان صدر دوم «التیار الصدری» مرجع عرب؛ مرجع عجم، ص۶۲.</ref>


از نیمه دوم سال ۱۳۷۷ شمسی رفتار آیت‌الله صدر تغییر کرد و وی به شیوه انتقادی از حکومت بعث روی آورد. انتقادات تندی در خطبه‌های [[نماز جمعه]] از حکومت بعثی داشت. در هفته‌های آخر نماز جمعه، کفن‌پوش حضور پیدا می‌کرد، از دعا برای صدام در نماز جمعه خودداری می‌نمود و تلاش در احیای برخی از مراسم شیعه در نیمه‌شعبان داشت.<ref> سجادی، جریان صدر دوم «التیار الصدری» مرجع عرب؛ مرجع عجم، ص۶۲.</ref>
از نیمه دوم سال ۱۳۷۷ شمسی رفتار آیت‌الله صدر تغییر کرد و وی به شیوه انتقادی از حکومت بعث روی آورد. انتقادات تندی در خطبه‌های [[نماز جمعه]] از حکومت بعثی داشت. در هفته‌های آخر نماز جمعه، کفن‌پوش حضور پیدا می‌کرد، از دعا برای صدام در نماز جمعه خودداری می‌نمود و تلاش در احیای برخی از مراسم شیعه در نیمه‌شعبان داشت.<ref> سجادی، جریان صدر دوم «التیار الصدری» مرجع عرب؛ مرجع عجم، ص۶۲.</ref>
confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷

ویرایش