Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۷۲
ویرایش
imported>S.j.mousavi جز (←منابع) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|یا لثارات الحسین}} | {{دیگر کاربردها|یا لثارات الحسین}} | ||
[[پرونده:پرچم یالثارات حرم جمکران.jpg|بندانگشتی|230px|پرچم یالثارات الحسین بر فراز [[مسجد جمکران]]]] | [[پرونده:پرچم یالثارات حرم جمکران.jpg|بندانگشتی|230px|پرچم یالثارات الحسین بر فراز [[مسجد جمکران]]]] | ||
'''یا لَثاراتِ الحسین''' شعار خونخواهی [[امام حسین(ع)]]. این شعار ابتدا در [[قیام توابین]] به رهبری [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و سپس در [[قیام مختار]] به کار رفت. گویندگان این شعار برای اعلام آغاز قیام و تحریک دوستداران [[اهل بیت | '''یا لَثاراتِ الحسین''' شعار خونخواهی [[امام حسین(ع)]] است. این شعار ابتدا در [[قیام توابین]] به رهبری [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و سپس در [[قیام مختار]] به کار رفت. گویندگان این شعار برای اعلام آغاز قیام و تحریک دوستداران [[اهل بیت(ع)]] از این شعار استفاده میکردند. [[ابومسلم خراسانی]] نیز در شکست [[بنی امیه|امویان]] از این شعار بهره جست. بنا بر روایاتی، شعار [[حضرت مهدی(ع)|حضرت مهدی(عج)]] و یاران وی، در [[آخر الزمان]] نیز همین شعار است. | ||
==مفهومشناسی == | ==مفهومشناسی == | ||
ثار | ثار به معنای خونخواهی و طلبکردن خون مقتول است (معانی خون و قاتل و دشمن نیز برای این کلمه ذکر شده است).<ref>ابن منظور، لسان العرب؛ معجم الوسیط؛ معجم رائد؛ ذیل «ثأر»</ref> لغتشناسان دو معنا برای ثار در تعبیر «یا ثارات فلان»، مطرح کردهاند: | ||
* ثار به معنای | * ثار به معنای خونخواه به کار رفته و در اصل، جمله به این صورت بوده است «ای کسانی که اهل خونخواهی هستید»؛ بنابراین، معنای عبارت چنین است: «ای خونخواهان حسین». مخاطبِ این عبارت، خونخواهان امام حسین هستند که برای خونخواهی فراخوانده میشوند.<ref>ابن اثیر، النهایة، ج۱، ص۲۰۴-۲۰۵</ref> | ||
* ثار به معنای قاتل است؛ بنابراین، معنای عبارت چنین است: «ای قاتلان حسین». مشهورترین شاهد مثال برای این تعبیر، «یا ثارات عثمان» است که هم در حدیث و هم در شعر [[حسان بن ثابت|حسّان بن ثابت]] آمده است.<ref>حَسّان بن ثابت، دیوان، ج۱، ص۹۶</ref> منادا در این تعبیر قاتلان [[امام حسین]] هستند که به منظور ایجاد وحشت در دل آنها، مورد خطاب قرار میگیرند.<ref>ابن اثیر، النهایة، ج۱، ص۲۰۴-۲۰۵</ref> | * ثار به معنای قاتل است؛ بنابراین، معنای عبارت چنین است: «ای قاتلان حسین». مشهورترین شاهد مثال برای این تعبیر، «یا ثارات عثمان» است که هم در حدیث و هم در شعر [[حسان بن ثابت|حسّان بن ثابت]] آمده است.<ref>حَسّان بن ثابت، دیوان، ج۱، ص۹۶</ref> منادا در این تعبیر قاتلان [[امام حسین]] هستند که به منظور ایجاد وحشت در دل آنها، مورد خطاب قرار میگیرند.<ref>ابن اثیر، النهایة، ج۱، ص۲۰۴-۲۰۵</ref> | ||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==شعار قیامهای شیعی== | ==شعار قیامهای شیعی== | ||
«یا لثارات الحسین» شعار قیامهایی بوده که پس از [[شهادت]] امام حسین(ع) و به منظور خونخواهی از وی شکل گرفته بودند. این شعار همچنین در قیامهای علیه خلفای اموی سر داده شد. پیروان [[بنی امیه]] معمولا در مقابل این شعار، شعار «یا لثارات | «یا لثارات الحسین» شعار قیامهایی بوده که پس از [[شهادت]] امام حسین(ع) و به منظور خونخواهی از وی شکل گرفته بودند. این شعار همچنین در قیامهای علیه خلفای اموی سر داده شد. پیروان [[بنی امیه]] معمولا در مقابل این شعار، شعار «یا لثارات العثمان» سرمیدادهاند.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ج۶، ص۵۰</ref> شعار یالثارات، تأثیر فراوانی در تحریک دوستداران اهل بیت(ع) علیه حکومت [[اموی]] داشته و این شعار بر اساس منابع تاریخی، بر دل شیعیان و حتی هر مخالف حکومت اموی، تاثیر میگذاشته است؛<ref>قرشی، حیاة الإمام الحسین(ع)، ج۲،ص۲۷۸؛ قرشی، حیاة الإمام زین العابدین(ع)، ج۲، ص۳۸۴.</ref> بر همین اساس، مردان وقتی این شعار را میشنیدهاند، از خانواده خود جدا میشده و عازم میدان جنگ میشدهاند.<ref>ابن مسکویه، تجارب الأمم، ج۲، ص۱۱۲.</ref> | ||
===قیام توابین=== | ===قیام توابین=== | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
یاران مختار علاوه بر بیان این عبارت به صورت شعار، در اشعار حماسی خود برای تحریک مردم نیز از آن بهره بردند. در شعری از [[عبدالله بن همام سلولی]] آمده است: | یاران مختار علاوه بر بیان این عبارت به صورت شعار، در اشعار حماسی خود برای تحریک مردم نیز از آن بهره بردند. در شعری از [[عبدالله بن همام سلولی]] آمده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| او فی لیلة المختار ما یذهل الفتی| و یلهیه عن رود الشباب شموع}}{{ب|دعا: «یا لثارات الحسین،» فاقبلت| کتائب من همدان بعد هزیع<ref>دینوری، الأخبار الطوال،ص۲۹۱</ref>}}{{ب| و در آن شب مختار، یعنی آن جوانمرد| سراسیمه بود و شمعها واله آن جوان بودند.}}{{ب|به شعار (یا لثارات الحسین) دعوت کرد| و | {{ب| او فی لیلة المختار ما یذهل الفتی| و یلهیه عن رود الشباب شموع}}{{ب|دعا: «یا لثارات الحسین،» فاقبلت| کتائب من همدان بعد هزیع<ref>دینوری، الأخبار الطوال،ص۲۹۱</ref>}}{{ب| و در آن شب مختار، یعنی آن جوانمرد| سراسیمه بود و شمعها واله آن جوان بودند.}}{{ب|به شعار (یا لثارات الحسین) دعوت کرد| و گردانهایی از همدان و هزیع پذیرفتند.<ref>قرشی، حیاة الإمام زین العابدین(ع)، ج۲، ص۳۹۴</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===قیامهای بعدی === | ===قیامهای بعدی === | ||
در قیامهای شیعیان پس از مختار، شعار یا لثارات دیده نمیشود. برای مثال در [[قیام زید بن علی|قیام زید]] و [[قیام یحیی بن زید|قیام یحیی]] علیه امویان و قیام [[محمد نفس زکیه]]، قیام ابراهیم بن عبدالله معروف به [[قتیل باخمرا]] | در قیامهای شیعیان پس از مختار، شعار یا لثارات دیده نمیشود. برای مثال در [[قیام زید بن علی|قیام زید]] و [[قیام یحیی بن زید|قیام یحیی]] علیه امویان و قیام [[محمد نفس زکیه]]، قیام ابراهیم بن عبدالله معروف به [[قتیل باخمرا]] و قیام [[شهید فخ]] علیه [[عباسیان]]، این شعار به کار نرفته است؛ اما در مقابل، خراسانیان در قیام علیه امویان از این شعار بهره بردهاند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۹، ص۳۱۷.</ref> | ||
اما در مقابل، خراسانیان در قیام علیه امویان از این شعار بهره بردهاند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۹، ص۳۱۷.</ref> | |||
گاهی این شعار برای غیر از امام حسین(ع) نیز به کار برده شده است. [[قرامطه|قرمطیان]] با شعار یا لثارات الحسین به خونخواهی از [[حسین بن زکرویه]] پرداختند.<ref>تجارب الأمم، ج۵، ص۴۳.</ref> علت استفاده قرمطیان از این شعار، بهرهگیری از تأثیر این شعار دانسته شده است.<ref>تجارب الأمم، ترجمه، ج۵، ص۳۹، پاورقی۲.</ref> | گاهی این شعار برای غیر از امام حسین(ع) نیز به کار برده شده است. [[قرامطه|قرمطیان]] با شعار یا لثارات الحسین به خونخواهی از [[حسین بن زکرویه]] پرداختند.<ref>تجارب الأمم، ج۵، ص۴۳.</ref> علت استفاده قرمطیان از این شعار، بهرهگیری از تأثیر این شعار دانسته شده است.<ref>تجارب الأمم، ترجمه، ج۵، ص۳۹، پاورقی۲.</ref> | ||
خط ۳۸: | خط ۳۶: | ||
در روایات آمده است که [[حضرت مهدی]](عج) نیز با همین شعار قیام میکند.<ref>یزدی حائری، إلزام الناصب، ج۲، ص۲۴۴</ref> [[ابن مشهدی]] در [[المزار الکبیر]]، شعار شخص امام را یا لثارات ذکر کرده است.<ref>ابن المشهدی، المزار الکبیر، ص۱۰۷</ref> طبق گزارش [[صدوق دوم|صدوق]]،[[امام رضا(ع)]] در سخنانی به [[ریان بن شبیب]] ضمن توصیه به گریهکردن برای امام حسین، شعار اصحاب حضرت مهدی را یالثارات الحسین عنوان مینماید.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۹۹ </ref> در همین روایت اشاره به فرشتگانی شده که تا [[ظهور|ظهور امام زمان(ع)]] بر سر مزار امام حسین(ع) تجمع کردهاند و هنگام ظهور امام عصر شعار یالثارات سرمیدهند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج۴۴، ص۲۸۶</ref> | در روایات آمده است که [[حضرت مهدی]](عج) نیز با همین شعار قیام میکند.<ref>یزدی حائری، إلزام الناصب، ج۲، ص۲۴۴</ref> [[ابن مشهدی]] در [[المزار الکبیر]]، شعار شخص امام را یا لثارات ذکر کرده است.<ref>ابن المشهدی، المزار الکبیر، ص۱۰۷</ref> طبق گزارش [[صدوق دوم|صدوق]]،[[امام رضا(ع)]] در سخنانی به [[ریان بن شبیب]] ضمن توصیه به گریهکردن برای امام حسین، شعار اصحاب حضرت مهدی را یالثارات الحسین عنوان مینماید.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۹۹ </ref> در همین روایت اشاره به فرشتگانی شده که تا [[ظهور|ظهور امام زمان(ع)]] بر سر مزار امام حسین(ع) تجمع کردهاند و هنگام ظهور امام عصر شعار یالثارات سرمیدهند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج۴۴، ص۲۸۶</ref> | ||
به خونخواهی امام حسین(ع) توسط امام زمان در احادیث دیگری نیز اشاره شده است. از جمله بر اساس [[حدیث]] | به خونخواهی امام حسین(ع) توسط امام زمان در احادیث دیگری نیز اشاره شده است. از جمله بر اساس [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق]](ع)، مراد از مظلوم در [[آیه]] ۳۳ [[سوره اسراء]] «...و مَن قُتِل مَظلوماً فَقَدْ جَعَلنا لِوَلیهِ سُلْطاناً...»، امام حسین(ع) و مراد از ولی او [[امام قائم]](عج) است که به خونخواهی آن حضرت قیام خواهد کرد.<ref>کوفی، تفسیر فرات کوفی، ص۲۴۰؛ عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص۲۹۰</ref> همچنین طبق احادیث دیگر هنگامی که [[فرشتگان]] با دیدن واقعه [[کربلا]] اندوهگین شدند، خداوند به آنان بشارت داد که به واسطه [[قائم|حضرت قائم(عج)]] از ظلمکنندگان بر امام حسین(ع) انتقام خواهد گرفت.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۴۶۵؛ طوسی، الامالی، ص۴۱۸</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == |