پرش به محتوا

یا لثارات الحسین: تفاوت میان نسخه‌ها

←‏شعار قیام‌های شیعی: ویکی‌سازی و ویرایش ادبی
imported>Mohamadhaghani
(ویرایش محتوایی و صوری، اصلاح تیترها)
(←‏شعار قیام‌های شیعی: ویکی‌سازی و ویرایش ادبی)
خط ۱۳: خط ۱۳:


==شعار قیام‌های شیعی==
==شعار قیام‌های شیعی==
«یا لثارات الحسین» شعار قیام‌هایی بود که پس از [[شهادت]] امام حسین(ع) و به منظور خونخواهی از آن امام(ع) شکل گرفت و در قیام‌های بر ضد خلفای اموی به کار رفت. پیروان [[بنی امیه]] معمولا در مقابل این شعار، شعار «یا لثارات عثمان» سرمی‌دادند.<ref>تاریخ الطبری،ج۶،ص:۵۰</ref> شعار یالثارات تأثیر فراوانی در تحریک دوستداران اهل بیت(ع) علیه حکومت [[اموی]] داشت و این شعار حماسی در دل‌های [[شیعه]]، بلکه در دل هر مخالف حکومت اموی، حرارتی ایجاد کرد.<ref>القرشی، حیاة الإمام الحسین(ع)، ج۲،ص۲۷۸؛ القرشی، حیاة الإمام زین العابدین(ع)، ج۲،ص:۳۸۴؛</ref> مردم هنگامی‌که این شعار را می‌شنیدند از خانواده خود دل کنده، و با گریه آنان را وداع کرده و عازم میدان جنگ می‌شدند.<ref> تجارب الأمم،ج۲،ص:۱۱۲</ref>
«یا لثارات الحسین» شعار قیام‌هایی بوده که پس از [[شهادت]] امام حسین(ع) و به منظور خونخواهی از وی شکل گرفته بودند. این شعار همچنین در قیام‌های علیه خلفای اموی سر داده شد. پیروان [[بنی امیه]] معمولا در مقابل این شعار، شعار «یا لثارات عثمان» سرمی‌داده‌اند.<ref>تاریخ الطبری،ج۶،ص:۵۰</ref> شعار یالثارات، تأثیر فراوانی در تحریک دوستداران اهل بیت(ع) علیه حکومت [[اموی]] داشته و این شعار بر اساس منابع تاریخی، بر دل شیعیان و حتی هر مخالف حکومت اموی، تاثیر می‌گذاشته است.<ref>القرشی، حیاة الإمام الحسین(ع)، ج۲،ص۲۷۸؛ القرشی، حیاة الإمام زین العابدین(ع)، ج۲، ص:۳۸۴.</ref> بر همین اساس، مردان وقتی این شعار را می‌شنیده‌اند، از خانواده خود جدا می‌شده و عازم میدان جنگ می‌شده‌اند.<ref> تجارب الأمم، ج۲، ص:۱۱۲.</ref>


===قیام توابین===
===قیام توابین===
{{اصلی|قیام توابین}}
{{اصلی|قیام توابین}}
اولین قیامی که پس از شهادت امام حسین(ع) در [[کوفه]] اتفاق افتاد، قیام توابین بود، شرکت کنندگان در این قیام از شعار یالثارات الحسین استفاده می‌کردند.<ref>أنساب الأشراف،ج۶،ص:۳۶۸</ref> اولین کسانی که این جمله را بیان کردند [[حکیم بن منقذ کندی]] و [[ولید بن غضین کنانی]] بودند،<ref>تاریخ الطبری،ج۵،ص:۵۸۳</ref> [[سلیمان بن صرد خزاعی]] رهبر این قیام، با یارانش به [[زیارت]] امام حسین(ع) رفته و ندای یالثارات الحسین سر دادند.<ref>أنساب الأشراف،ج۶،ص:۳۷۰</ref>
اولین قیامی که پس از شهادت امام حسین(ع) در [[کوفه]] اتفاق افتاد، و شعار یالثارات الحسین در آن سر داده شد، قیام توابین بود،<ref>أنساب الأشراف، ج۶، ص:۳۶۸.</ref> اولین کسانی که این جمله را بیان کردند [[حکیم بن منقذ کندی]] و [[ولید بن غضین کنانی]] بوده‌اند<ref>تاریخ الطبری، ج۵، ص:۵۸۳.</ref> [[سلیمان بن صرد خزاعی]] رهبر این قیام، با یارانش به [[زیارت]] امام حسین(ع) رفته و شعار «یالثارات الحسین» سر دادند.<ref>أنساب الأشراف،ج۶،ص:۳۷۰</ref>


=== قیام مختار===
=== قیام مختار===
{{اصلی|قیام مختار}}
{{اصلی|قیام مختار}}
گزارش‌ها حاکی از آن است که این شعار، با عنوان بانگ اعلام در جای‌جای قیام مختار به کار می‌رفته است. اولین تحرک یاران مختار علیه [[عبدالله بن مطیع]] در کوفه با همین شعار آغاز شد.<ref>الأخبارالطوال،ص:۲۹۱</ref> مختار نیز هنگام پوشیدن لباس رزم، دستور داد مردم با شعارهای یا لثارات الحسین و [[یا منصور امت]] شروع قیام را اعلام کنند.<ref>أنساب الأشراف،ج۶،ص۳۹۰؛ تاریخ الطبری،ج۶،ص۲۰؛ الفتوح،ج۶،ص:۲۳۳</ref>
بنابر منابع تاریخی، این شعار در قیام مختار، فراوان به کار می‌رفته است. اولین تحرک یاران مختار علیه [[عبدالله بن مطیع]] در کوفه با همین شعار آغاز شد.<ref>الأخبارالطوال، ص۲۹۱.</ref> مختار نیز هنگام پوشیدن لباس رزم، دستور داد مردم با شعارهای یا لثارات الحسین و [[یا منصور امت]] شروع قیام را اعلام کنند.<ref>أنساب الأشراف، ج۶، ص۳۹۰؛ تاریخ الطبری، ج۶، ص۲۰؛ الفتوح، ج۶، ص۲۳۳.</ref>


این شعار همواره در قیام مختار مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. سپاه [[خشبیه]] هنگامی که برای نجات [[بنی‌هاشم]] و در راس آنان [[محمد بن حنفیه]] وارد [[مکه]] شدند با شعار یالثارات الحسین بر طرفداران [[عبدالله بن زبیر]] تاختند.<ref>أخبارالدولةالعباسیة،ص۱۰۶؛ تجارب الأمم،ج۲،ص:۱۸۹</ref> همچنین هنگامی که [[عمر بن سعد]] کشته شد، کوفیان ندای یالثارات الحسین سر دادند.<ref>أنساب الأشراف،ج۶،ص:۴۰۷</ref>
سپاه [[خشبیه]] هنگامی که برای نجات [[بنی‌هاشم]] و در راس آنان [[محمد بن حنفیه]] وارد [[مکه]] شد، با شعار یالثارات الحسین بر طرفداران [[عبدالله بن زبیر]] تاختند.<ref>أخبار الدولة العباسیة، ص۱۰۶؛ تجارب الأمم، ج۲، ص۱۸۹.</ref> همچنین هنگامی که [[عمر بن سعد]] کشته شد، کوفیان ندای یالثارات الحسین سر دادند.<ref>أنساب الأشراف، ج۶، ص۴۰۷.</ref>


یاران مختار علاوه بر بیان این عبارت به صورت شعار، در اشعار خویش نیز از آن بهره بردند تا تأثیر بیشتری داشته باشد و در تحریک مردم کاراتر باشد. [[عبدالله بن همام سلولی]] شاعر آن عصر می‌گوید:
یاران مختار علاوه بر بیان این عبارت به صورت شعار، در اشعار حماسی خود برای تحریک مردم نیز از آن بهره بردند. در شعری از [[عبدالله بن همام سلولی]] آمده است:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| او فی لیلة المختار ما یذهل الفتی| و یلهیه عن رود الشباب شموع}}{{ب|دعا: «یا لثارات الحسین،» فاقبلت| کتائب من همدان بعد هزیع<ref>الأخبارالطوال،ص:۲۹۱</ref>}}{{ب| و در آن شب مختار، یعنی آن جوانمرد| سراسیمه بود و شمعها واله آن جوان بودند.}}{{ب|به شعار (یا لثارات الحسین) دعوت کرد| و گردانهایی از همدان و هزیع پذیرفتند.<ref>حیاة الإمام زین العابدین(ع)، القرشی،ج۲،ص:۳۹۴</ref>}}
{{ب| او فی لیلة المختار ما یذهل الفتی| و یلهیه عن رود الشباب شموع}}{{ب|دعا: «یا لثارات الحسین،» فاقبلت| کتائب من همدان بعد هزیع<ref>الأخبارالطوال،ص:۲۹۱</ref>}}{{ب| و در آن شب مختار، یعنی آن جوانمرد| سراسیمه بود و شمعها واله آن جوان بودند.}}{{ب|به شعار (یا لثارات الحسین) دعوت کرد| و گردانهایی از همدان و هزیع پذیرفتند.<ref>حیاة الإمام زین العابدین(ع)، القرشی،ج۲،ص:۳۹۴</ref>}}
خط ۳۱: خط ۳۱:


===قیام‌های بعدی ===
===قیام‌های بعدی ===
در قیام‌های شیعیان پس از مختار، شعار یا لثارات دیده نمی‌شود. برای مثال در [[قیام زید بن علی|قیام زید]] و [[قیام یحیی بن زید|قیام یحیی]] علیه امویان و قیام [[محمد نفس زکیه]]، قیام ابراهیم بن عبدالله معروف به [[قتیل باخمرا]]، و قیام [[شهید فخ]] علیه [[عباسیان]]، این شعار به کار نرفته‌است.
در قیام‌های شیعیان پس از مختار، شعار یا لثارات دیده نمی‌شود. برای مثال در [[قیام زید بن علی|قیام زید]] و [[قیام یحیی بن زید|قیام یحیی]] علیه امویان و قیام [[محمد نفس زکیه]]، قیام ابراهیم بن عبدالله معروف به [[قتیل باخمرا]]، و قیام [[شهید فخ]] علیه [[عباسیان]]، این شعار به کار نرفته است.


اما در مقابل، خراسانیان در قیام علیه امویان از این شعار بهره برده‌اند.<ref>انساب الاشراف، ج۹ص ۳۱۷</ref>  
اما در مقابل، خراسانیان در قیام علیه امویان از این شعار بهره برده‌اند.<ref>انساب الاشراف، ج۹، ص۳۱۷.</ref>  


گاهی این شعار برای غیر از امام حسین(ع) نیز به کار برده شده‌است. [[قرامطه|قرمطیان]] با شعار یا لثارات الحسین به خوانخواهی از [[حسین بن زکرویه]] پرداختند.<ref>تجارب الأمم،ج۵،ص:۴۳</ref> علت استفاده قرمطیان از این شعار، بهره‌گیری از تأثیر این شعار دانسته شده اگرچه آن را برای غیر امام حسین(ع) و برای حسین بن زکرویه به کار بردند.<ref>تجارب الأمم/ترجمه، ج۵، ص۳۹، پاورقی۲</ref>
گاهی این شعار برای غیر از امام حسین(ع) نیز به کار برده شده است. [[قرامطه|قرمطیان]] با شعار یا لثارات الحسین به خونخواهی از [[حسین بن زکرویه]] پرداختند.<ref>تجارب الأمم، ج۵، ص۴۳.</ref> علت استفاده قرمطیان از این شعار، بهره‌گیری از تأثیر این شعار دانسته شده است.<ref>تجارب الأمم، ترجمه، ج۵، ص۳۹، پاورقی۲.</ref>


==شعار قیام حضرت مهدی(عج)==
==شعار قیام حضرت مهدی(عج)==
۳۸۶

ویرایش