پرش به محتوا

فرزدق: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ اکتبر ۲۰۱۹
اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۵۱: خط ۵۱:


==نسب، لقب و کنیه==
==نسب، لقب و کنیه==
همام بن غالب بن صعصعه بن عقال،<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۶۵</ref> از بزرگان [[بنی تمیم]] به حساب می‌آمد.<ref>مستوفی، حمدالله بن ابی بکر؛ تاریخ گزیده، ص۷۰۹</ref> پدرش غالب نیز فردی بخشنده و شریف و از بزرگان قوم خویش بود<ref>امین، سید محسن؛ مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۷</ref> و مادرش لیلی بنت حابس خواهر [[اقرع بن حابس]] تمیمی از [[صحابه]] [[پیامبر(ص)]] بود.<ref>مستوفی، حمدالله بن ابی بکر؛ تاریخ گزیده، ص۷۰۹</ref> در منابع تاریخی سخن دقیقی از سال تولد او به میان نیامده است و با اختلافی که در ثبت تاریخ وفات او وجود دارد، می‌توان ولادت او را بین سالهای ۱۹ تا ۲۳ تخمین زد.
همام بن غالب بن صعصعه بن عقال،<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۶۵</ref> از بزرگان [[بنی تمیم]] به حساب می‌آمد.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ص۷۰۹</ref> پدرش غالب نیز فردی بخشنده و شریف و از بزرگان قوم خویش بود<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۷</ref> و مادرش لیلی بنت حابس خواهر [[اقرع بن حابس]] تمیمی از [[صحابه]] [[پیامبر(ص)]] بود.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ص۷۰۹</ref> در منابع تاریخی سخن دقیقی از سال تولد او به میان نیامده است و با اختلافی که در ثبت تاریخ وفات او وجود دارد، می‌توان ولادت او را بین سالهای ۱۹ تا ۲۳ تخمین زد.


کنیه او ابوفراس<ref>ابن اعثم؛ الفتوح، ص۱۰۴۹</ref> و لقبش فرزدق بود. وی پنج فرزند به نام‌های لبطه، سبطه، خبطه، رکضه و زمعه داشت که زمعه نیز شاعر بود.<ref>انساب الاشراف، پیشین، ص۶۶.</ref>
کنیه او ابوفراس<ref>ابن اعثم، الفتوح، ص۱۰۴۹.</ref> و لقبش فرزدق بود. وی پنج فرزند به نام‌های لبطه، سبطه، خبطه، رکضه و زمعه داشت که زمعه نیز شاعر بود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۶۶.</ref>


==جایگاه ادبی==
==جایگاه ادبی==
فرزدق از شعرای بزرگ عصر خود (عصر [[اموی]]) محسوب می‌شود.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۷، ص۲۱۱.</ref> عواملی همچون: بدوی بودن،<ref>البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵</ref> حضور در فصیح‌ترین قبایل عرب<ref>امین، سید محسن؛ مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۲۹۱</ref> و تیزهوشی او در پاسخگویی<ref>امین، سید محسن؛ مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۲۹۱</ref> بستر مناسبی جهت شکوفایی ذوق شعری وی فراهم آورد. گفته‌اند اگر شعر فرزدق نبود، یک سوم لغت عرب از دست می‌رفت و نیمی از روایات و اخبار نابود می‌شد.<ref>الفتوح، ص۱۰۴۹</ref>
فرزدق از شعرای بزرگ عصر خود (عصر [[اموی]]) محسوب می‌شود.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۷، ص۲۱۱.</ref> عواملی همچون: بدوی بودن،<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵</ref> حضور در فصیح‌ترین قبایل عرب<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۲۹۱</ref> و تیزهوشی او در پاسخگویی<ref>امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۲۹۱</ref> بستر مناسبی جهت شکوفایی ذوق شعری وی فراهم آورد. گفته‌اند اگر شعر فرزدق نبود، یک سوم لغت عرب از دست می‌رفت و نیمی از روایات و اخبار نابود می‌شد.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ص۱۰۴۹</ref>
ذوق شاعرانه فرزدق بیشتر با هجو تناسب داشت<ref>بلعمی؛ تاریخنامۀ طبری، ج۵، ص۱۵۵۲</ref> و بیشتر اشعار او در قالب هجو و یا فخر قبیلگی سروده شده است.<ref>انساب الاشراف، پیشین، ص۹۴</ref>
ذوق شاعرانه فرزدق بیشتر با هجو تناسب داشت<ref>بلعمی، تاریخنامۀ طبری، ج۵، ص۱۵۵۲</ref> و بیشتر اشعار او در قالب هجو و یا فخر قبیلگی سروده شده است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۹۴</ref>


==مذهب==
==مذهب==
در منابع [[اهل سنت]]، فرزدق [[شیعه]] دانسته شده است.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۱۴، ص۳۵۸ و مقدسی، محمد بن احمد؛ احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ج۲، ص۶۱۸.</ref>شاید ملاقات وی با [[امیرالمؤمنین]](ع) و حفظ [[قرآن]] بنا بر فرمایش ایشان، سرودن اشعاری در مذمت [[ابن ملجم]]،<ref>اربلی؛ کشف الغمه فی معرفه الائمه، ج۱، ص۵۸۲</ref> رفت و آمد به [[کوفه]]<ref> الکامل، پیشین، ج۱۰، ص۳۵۳.</ref> که پایگاه شیعیان است، ملاقات با [[امام حسین]](ع) در مسیر حرکت ایشان به سمت کوفه<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۷، ص۲۹۶۹. </ref>و سرودن ابیاتی در رثای ایشان<ref>دیوان الفرزدق، ج۱، ص۷.</ref> و مهمتر از همه، ماجرای سرودن شعر در مدح [[امام زین العابدین]](ع) در حضور [[هشام بن عبدالملک]]،<ref>تاریخ گزیده، مستوفی، ص۷۰۹.</ref> از شاخص‌ترین دلایلی است که به سبب آن، وی را در ردیف شیعیان برشمرده‌اند.
در منابع [[اهل سنت]]، فرزدق [[شیعه]] دانسته شده است.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۱۴، ص۳۵۸؛ مقدسی، احسن التقاسیم، ج۲، ص۶۱۸.</ref>شاید ملاقات وی با [[امیرالمؤمنین]](ع) و حفظ [[قرآن]] بنا بر فرمایش ایشان، سرودن اشعاری در مذمت [[ابن ملجم]]،<ref>اربلی، کشف الغمه، ج۱، ص۵۸۲.</ref> رفت و آمد به [[کوفه]]<ref> الکامل، پیشین، ج۱۰، ص۳۵۳.</ref> که پایگاه شیعیان است، ملاقات با [[امام حسین]](ع) در مسیر حرکت ایشان به سمت کوفه<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۷، ص۲۹۶۹. </ref>و سرودن ابیاتی در رثای ایشان<ref>دیوان الفرزدق، ج۱، ص۷.</ref> و مهمتر از همه، ماجرای سرودن شعر در مدح [[امام زین العابدین]](ع) در حضور [[هشام بن عبدالملک]]،<ref>تاریخ گزیده، مستوفی، ص۷۰۹.</ref> از شاخص‌ترین دلایلی است که به سبب آن، وی را در ردیف شیعیان برشمرده‌اند.


==فرزدق و خاندان اهل بیت==
==فرزدق و خاندان اهل بیت==
خط ۱۲۳: خط ۱۲۳:
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن اثیر، عزالدین علی؛ الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۷۱ش.
*ابن اثیر، عزالدین علی؛ الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۷۱ش.
*ابن کثیر؛ البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر.
*ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر.
*ابن هشام؛ السیره النبویه، ترجمه سید هاشم رسولی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۵ش، چاپ پنجم.
*ابن هشام؛ السیره النبویه، ترجمه سید هاشم رسولی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۵ش، چاپ پنجم.
*اربلی؛ کشف الغمه فی معرفه الائمه، تبریز، بنی هاشمی، ۱۳۸۱ش، چاپ اول.
*اربلی؛ کشف الغمه فی معرفه الائمه، تبریز، بنی هاشمی، ۱۳۸۱ش، چاپ اول.
کاربر ناشناس