ام‌حبیبه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز تصحیح منبع |
|||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله : [ | * منبع مقاله : [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225716/%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{زنان تاثیرگذار از نگاه شیعه}} | {{زنان تاثیرگذار از نگاه شیعه}} | ||
{{صحابه}} | {{صحابه}} | ||
نسخهٔ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۰۰
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | رمله دختر ابوسفیان |
| خویشاوندان سرشناس | ابوسفیان - عبیدالله بن جحش اسدی - معاویه |
| زادروز | ۱۷ سال پیش از بعثت |
| محل زندگی | مکه- مدینه - حبشه |
 | |
| خدیجه دختر خویلد | (ازدواج: ۲۵ عام‌الفیل) |
| سوده دختر زمعه | (ازدواج: قبل از هجرت) |
| عایشه دختر ابوبکر | (ازدواج: ۲ق) |
| حفصه دختر عمر بن خطاب | (ازدواج: ۳ق) |
| زینب دختر خزیمه | (ازدواج: ۳ق) |
| ام سلمه دختر ابوامیه | (ازدواج: ۴ق) |
| زینب دختر جحش | (ازدواج: ۵هجری) |
| جویریه دختر حارث | (ازدواج: ۵ یا ۶ق) |
| ام‌حبیبه دختر ابوسفیان | (ازدواج: ۶ یا ۷ق) |
| ماریه دختر شمعون | (ازدواج: ۷ق) |
| صفیه دختر حیی | (ازدواج: ۷ق) |
| میمونه دختر حارث | (ازدواج: ۷ق) |
ام حَبیبه رمله (درگذشته ۴۴ق)، دختر ابوسفیان و همسر پیامبر اکرم (ص) که در برخی منابع نام او هند ذکر شده است. [۱] تاریخ ولادت وی را ۱۷ سال پیش از بعثت (حدود ۵۹۳م) یاد کرده‌اند.[۲] وی نخست به همسری عبیدالله بن جحش اسدی درآمد.[۳] و از نخستین زنانی بود که هنگام هجرت مسلمانان به حبشه، همراه همسر خود به آنجا رفت.[۴] پس از درگذشت عبیدالله بن جحش اسدی در حبشه، پیامبر (ص) در سال ۶ یا ۷ق، به عمرو بن امیه ضمری وکالت داد تا ام حبیبه را به همسری آن حضرت درآورد و همراه دیگر مسلمانان به مدینه بیاورد.[۵]
ام حبیبه، پس از کشته شدن عثمان، پیراهن آغشته به خون وی را نزد برادر خود معاویه، به دمشق فرستاد.[۶]
او از راویان حدیث از پیامبر (ص) است و در ۴۴ق در ۷۴ سالگی در مدینه درگذشت و همانجا نیز مدفون شد.[۷] [۸]
ولادت
ام‌حبیبه دختر ابوسفیان تاریخ ولادت وی را ۱۷ سال پیش از بعثت (ح ۵۹۳م) یاد کرده‌اند.[۹] که این تاریخ با روایاتی که سن او را در سال ۷ ق، سی و چند ساله دانسته‌اند، توافق دارد.[۱۰]
ازدواج
وی نخست همسر عبیدالله بن جحش اسدی بود.[۱۱] و از وی صاحب دختری شد که او را حبیبه نامیدند و کنیۀ ام حبیبه نیز از همین جا نشأت گرفته است.[۱۲] وی از نخستین بانوانی بود که هنگام هجرت مسلمانان به حبشه، همراه همسر خود به آن دیار رفت.[۱۳]
ازدواج با پیامبر اسلام (ص)
پس از درگذشت عبیدالله در حبشه، پیامبر (ص) در سال ۶ یا ۷ق، عمرو بن امیه ضمری را نزد نجاشی فرستاد و به او وکالت داد تا ام حبیبه را به همسری آن حضرت درآورد و همراه دیگر مسلمانان به مدینه بیاورد.[۱۴] نجاشی نیز ام حبیبه را همراه با دیگر مهاجران یا اندکی زودتر از آنان، با هدایایی روانه مدینه کرد.[۱۵]
از آنجا که ابوسفیان در زمره دشمنان اسلام بود، ابن عباس نزول آیه «عَسَی اللّه أَن یجْعَل بَینَکم وَ بَین الَّذین عادَیتُم مِنْهُم مَوَدَّةً» [۱۶] ترجمه "امید است که خدا میان شما و میان کسانی از آنان که [ایشان را] دشمن داشتید، دوستی برقرار کند، و خدا تواناست، و خدا آمرزنده مهربان است" را با ازدواج پیامبر (ص) و ام حبیبه دختر ابوسفیان، مرتبط دانسته است. [۱۷] پس از فتح مکه، ابوسفیان برای تجدید صلح حدیبیه به مدینه آمد، اما چون نزد دخترش ام حبیبه رفت، وی او را مشرک و ناپاک خواند و اجازه نداد که وی بر جای رسول خدا (ص) بنشیند.[۱۸]
فعالیت سیاسی
ام حبیبه، پس از کشته شدن عثمان، پیراهن آغشته به خون وی را همراه نعمان بن بشیر نزد برادر خود معاویه، به دمشق فرستاد. [۱۹]
وی همچنین پس از شهادت محمد بن ابی بکر ، از فرط خوشحالی گوسفندی کباب کرد و برای عایشه که خواهر محمد بود فرستاد، عایشه ناراحت شده و گفت: قاتل اللّه ابنة العاهرة، والله لا اکلت شواء ابدا خدا دختر زن بدکاره(هند مادر ام حبیبه) را بکشد سوگند به خدا من هرگز کباب نخواهم خورد.[۲۰][۲۱]
نقل حدیث از پیامبر (ص)
ام حبیبه، احادیثی از پیامبر (ص) نقل کرده است. [۲۲] برادران وی، معاویه و عنبسه و نیز کسانی چون انس بن مالک، ابوبکر بن سعید ثقفی، ابوجراح قرشی و دیگران از او روایت کرده‌اند.[۲۳]
وفات
وی در ۴۴ق در ۷۴ سالگی درگذشت. [۲۴] روایتی نقل شده که وی به دمشق نیز سفر کرده است.[۲۵] حتی برخی، وفات او را در همانجا دانسته‌اند و در کنار گورستان باب الصغیر نیز مزاری به وی منسوب شده است. [۲۶] اما چنانکه در برخی روایات معتبر آمده، وی در مدینه درگذشت و همانجا نیز مدفون شد.[۲۷]
پانویس
منابع
- قرآن کریم.
- ابن اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، بیروت،۱۳۹۸ق / ۱۹۷۸م.
- ابن بطوطه، رحلة، بیروت، ۱۳۸۴ق /۱۹۶۵م.
- ابن جوزی(۶۵۴ق)، سبط، تذکره الخواص، منشورات شریف رضی، قم، ۱۴۱۸ق.
- ابن حبیب، محمد، المحبر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق /۱۹۴۲م.
- ابن حجر عسقلانی، احمد، الاصابة، قاهره، ۱۳۲۸ق.
- ابن سعد، محمد، الطبقات الکبیر، به کوشش بروکلمان، لیدن، ۱۳۲۱ق.
- ابن عبدالبر، یوسف، الاستیعاب، به کوشش علی محمد بجاوی، قاهره، ۱۳۸۰ق /۱۹۶۰م.
- ابن عساکر، علی، تاریخ مدینة دمشق، تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی،ج۱، دمشق، ۱۴۰۲ق /۱۹۸۱م.
- ابن قدامه، عبدالله، التبیین فی انساب القرشیین، به کوشش محمد نایف دلیمی، بیروت، ۱۴۰۸ق /۱۹۸۸م.
- ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۵۵ق / ۱۹۳۶م.
- احمد بن حنبل، مسند، بیروت، دارصادر.
- بسوی، یعقوب، المعرفة و التاریخ، به کوشش اکرم ضیاء عمری، بغداد، ۱۳۹۶ق /۱۹۷۶م.
- بلاذری، احمد، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
- بیهقی، احمد، دلائل النبوة، به کوشش عبدالمعطی قلعجی، بیروت، ۱۹۸۵م.
- تنوخی، عزالدین، الاهتداء الی قبر معاویة بن ابی سفیان بدمشق، مجلة المجمع العلمی العربی، دمشق، شم ۱۵،۱۳۵۵ق /۱۹۳۷م.
- رضا، احمد، آراء و انباء، قبر معاویة...، مجلة المجمع العلمی العربی، دمشق، شم۲۰، ۱۳۶۴ق /۱۹۴۵م.
- طبری، المنتخب من کتاب الذیل المذیل، همراه ج ۱۱ تاریخ.
- طبری، تاریخ.
- مسعودی، علی، مروج الذهب، به کوشش یوسف اسعد داغر، بیروت، ۱۳۸۵ق /۱۹۶۵م.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله : دائرة المعارف بزرگ اسلامی
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱،ص۴۳۸؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۴۳و ۱۹۲۹.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابة، ج۴، ص۳۰۵.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۲۳۸.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۶۸؛ طبری، تاریخ، ج۳، ص۱۶۵.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۰؛ ابن حبیب، المحبر، ص۷۶.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۳۵۳.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۱؛ بسوی، المعرفة و التاریخ، ج۳، ص۳۱۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۰؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، ص۷۰؛ ابن قدامه، التبیین فی انساب القرشیین، ص۸۲.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابة، ج۴، ص۳۰۵.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۰؛ طبری، المنتخب من کتاب الذیل المذیل، ص۶۰۷؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، ص۸۷.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۲۳۸.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۶۸.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۶۸؛ طبری، تاریخ، ج۳، ص۱۶۵.
- ↑ ابن اسحاق، السیر و المغازی، ص۲۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۰؛ ابن حبیب، المحبر، ص۷۶.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۹؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، صص ۷۶، ۷۹، ۸۰.
- ↑ ممتحنه /۶۰/۷.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۰؛ بیهقی، دلائل النبوة، ج۳، ص۴۵۹.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۴، ص۳۸؛ نیز: ج۳، ص۳۰۶.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۳۵۳.
- ↑ تذکرة الخواص، ص۱۰۲
- ↑ احادیث ام المومنین عایشه، ج۱،ص۳۵ص
- ↑ احمد بن حنبل، مسند، ج۶، صص۳۲۸- ۳۲۵، ۴۲۸- ۴۲۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، صص۷۰، ۷۶.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۱؛ بسوی، المعرفة و التاریخ، ج۳، ص۳۱۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۰.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، ص۷۰، ۷۶.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، ص۷۰؛ ابن بطوطه، رحلة، ص۵۹؛ تنوخی، الاهتداء الی قبر معاویة بن ابی سفیان بدمشق ص۴۶۹؛ احمد رضا، آراء و انباء، قبر معاویة...، ص۲۸۴.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبیر، ج۸، ص۷۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۰؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق : تراجم النساء، به کوشش سکینه شهابی، ج۱، ص۷۰؛ ابن قدامه، التبیین فی انساب القرشیین، ص۸۲.