پرش به محتوا

اسماء دختر عمیس: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| آثار =
| آثار =
}}
}}
'''اَسْماء بِنت عُمَیس''' (درگذشت پس از ۳۸ق) از صحابه [[پیامبر اسلام(ص)]] که در غسل دادن جنازه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] کمک کرد. اسماء همسر [[جعفر بن ابی‌طالب]] بود و پس از شهادت جعفر، به ازدواج [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر امام علی(ع) شد. وی بنابه [[وصیت حضرت فاطمه(س)]] به همراه امام علی(ع)، بدن او را غسل داد. او همچنین نخستین تابوت در اسلام را برای فاطمه(س) ساخت تا بدن او نمایان نباشد.
'''اَسْماء بِنت عُمَیس''' (درگذشت پس از ۳۸ق) از صحابه [[پیامبر اسلام(ص)]] که در غسل دادن جنازه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] کمک کرد. اسماء همسر [[جعفر بن ابی‌طالب]] بود و پس از شهادت جعفر، به ازدواج [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر امام علی(ع) شد. وی بنا بر [[وصیت حضرت فاطمه(س)]] به همراه امام علی(ع)، بدن او را غسل داد. او همچنین نخستین تابوت در اسلام را برای فاطمه(س) ساخت تا بدن او نمایان نباشد و بنا بر روایتی در لحظات آخر عمر فاطمه، در کنار او بود و لحظات آخر عمر او و نیز مواجهه حسنین و حضرت علی(ع) با جنازه فاطمه را گزارش کرده است.


اسما از نخستین مسلمانان بود او به همراه همسرش جعفر به حبشه و مدینه مهاجرت کرد. اسما مادر [[محمد بن ابی‌بکر]]، کارگزار امام علی(ع) در مصر بود.
اسما از نخستین مسلمانان بود او به همراه همسرش جعفر به حبشه و مدینه مهاجرت کرد. اسما مادر [[محمد بن ابی‌بکر]]، کارگزار امام علی(ع) در مصر بود.
== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
اسما دختر عمیس بن معد بود. پدرش از قبیله [[خثعم|بنی‌خثعم]] و مادرش هند دختر عون بود.<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۶-۳۵۸.</ref> سلمی بن عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب]] خواهر و [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] خواهر مادری اسماء بودند.<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref>
اسما دختر عمیس بن معد بود. پدرش از قبیله [[قبیله خثعم
|بنی‌خثعم]] و مادرش هند دختر عون بود.<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۶-۳۵۸.</ref> سلمی بن عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب]] خواهر و [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] خواهر مادری اسماء بودند.<ref> ابن‌کلبی، نسب معد والیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref>


اسماء با [[جعفر بن ابی‌طالب]] برادر امام علی(ع) ازدواج کرد. او جزو نخستین مسلمانان بود و قبل از ورود [[پیامبر(ص)]] به [[خانه ارقم بن ابی‌ارقم|خانه ارقم]] اسلام آورد.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء در [[سال ۵ بعثت|سال پنجم بعثت]]<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۱۶.</ref> همراه همسرش جعفر به [[حبشه]] هجرت کرد<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۲۳.</ref> و در [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم قمری]]، به [[مدینه]] مهاجرت کرد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> پس از آنکه در سال ۸ قمری جعفر در [[جنگ موته]] شهید شد،<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء به همسری [[ابوبکر]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی(ع)]] شد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۷۸۴-۱۷۸۵.</ref>
اسماء با [[جعفر بن ابی‌طالب]] برادر امام علی(ع) ازدواج کرد. او جزو نخستین مسلمانان بود و قبل از ورود [[پیامبر(ص)]] به [[خانه ارقم بن ابی‌ارقم|خانه ارقم]] اسلام آورد.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء در [[سال ۵ بعثت|سال پنجم بعثت]]<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۱۶.</ref> همراه همسرش جعفر به [[حبشه]] هجرت کرد<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۲۳.</ref> و در [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم قمری]]، به [[مدینه]] مهاجرت کرد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> پس از آنکه در سال ۸ قمری جعفر در [[جنگ موته]] شهید شد،<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۹.</ref> اسماء به همسری [[ابوبکر]] درآمد و پس از درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی(ع)]] شد.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۷۸۴-۱۷۸۵.</ref>


در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، اسماء از زنان بهشتی شمرده شده است.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref>  
در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، اسماء از زنان بهشتی شمرده شده است.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref>  
==همکاری در غسل جنازه فاطمه(س) ==
==همکاری در غسل جنازه فاطمه(س) ==
اسماء بنا به وصیت فاطمه(س) به کمک علی بن ابی‌طالب(ع)، جنازه [[حضرت فاطمه(س)]] را غسل داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۴۰۵.</ref> برپایه حدیثی که منابع روایی شیعه نقل شده اسماء نخستین تابوت را در اسلام برای حضرت فاطمه(س) ساخت. هنگامی که فاطمه در بستر بیماری بود از اسماء خواست زمانی که از دنیا رفت جنازه او را روی تابوتی که بدنش نمایان باشد قرار ندهد، ازاین‌رو اسما تابوتی را که در حبشه دیده بود برای او ساخت و فاطمه با دیدن آن خوشحال شد.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> همچنین بنا به روایتی او در ساعات پایانی عمر حضرت فاطمه در کنار بستر وی بوده است و آن لحظات و نیز چگونگی مواجهه [[حسنین(ع)]] و حضرت علی(ع) با جنازه فاطمه را گزارش کرده است.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۰-۵۰۱.</ref>
اسماء بنا بر وصیت فاطمه(س) به کمک علی بن ابی‌طالب(ع)، جنازه [[حضرت فاطمه(س)]] را غسل داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۴۰۵.</ref> برپایه حدیثی که منابع روایی شیعه نقل شده اسماء نخستین تابوت را در اسلام برای حضرت فاطمه(س) ساخت. هنگامی که فاطمه در بستر بیماری بود از اسماء خواست زمانی که از دنیا رفت جنازه او را روی تابوتی که بدنش نمایان باشد قرار ندهد، ازاین‌رو اسما تابوتی را که در حبشه دیده بود برای او ساخت و فاطمه با دیدن آن خوشحال شد.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> همچنین بنا بر روایتی او در ساعات پایانی عمر حضرت فاطمه در کنار بستر وی بوده است و آن لحظات و نیز چگونگی مواجهه [[حسنین(ع)]] و حضرت علی(ع) با جنازه فاطمه را گزارش کرده است.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۰-۵۰۱.</ref>


بر پایه برخی روایات اسما در مراسم [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج امام علی(ع) با حضرت فاطمه(س)]] نیز حاضر بود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به گنجی شافعی، کفایة الطالب، دار احیاء تراث اهل البیت، ص۳۰۶؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۵-۳۶۶.</ref> همچنین بنا به روایتی هنگام زایمان حضرت فاطمه به دستور پیامبر(ص) به عنوان قابله در کنار او حاضر بوده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۵۱.</ref> به گفته [[علی بن عیسی اربلی]] متکلم شیعه، در ثبت این روایات میان [[اسماء بنت یزید انصاری]] و اسما بنت عمیس خلط شده است چرا که ازدواج فاطمه در سال ۲ یا ۳ قمری بوده و اسماء بنت عمیس تا زمان [[جنگ خیبر|فتح خیبر]] (سال ۷ قمری) در [[حبشه]] بوده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۷۳.</ref> همچنین اربلی احتمال داده که این خلط میان اسماء و سلمی بنت عمیس همسر حمزه رخ داده باشد.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۶-۳۶۷.</ref>
بر پایه برخی روایات اسما در مراسم [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج امام علی(ع) با حضرت فاطمه(س)]] نیز حاضر بود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به گنجی شافعی، کفایة الطالب، دار احیاء تراث اهل البیت، ص۳۰۶؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۵-۳۶۶.</ref> همچنین بنا بر روایتی هنگام زایمان حضرت فاطمه به دستور پیامبر(ص) به عنوان قابله در کنار او حاضر بوده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۵۱.</ref> به گفته [[علی بن عیسی اربلی]] متکلم شیعه، در ثبت این روایات میان [[اسماء بنت یزید انصاری]] و اسما بنت عمیس خلط شده است چرا که ازدواج فاطمه در سال ۲ یا ۳ قمری بوده و اسماء بنت عمیس تا زمان [[جنگ خیبر|فتح خیبر]] (سال ۷ قمری) در [[حبشه]] بوده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۷۳.</ref> همچنین اربلی احتمال داده که این خلط میان اسماء و سلمی بنت عمیس همسر حمزه رخ داده باشد.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۳۶۶-۳۶۷.</ref>


همچنین اسماء به هنگام بیماری که منجر به رحلت [[پیامبر(ص)]] شد بر بالین او حاضر بود.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۵۴۵.</ref>
همچنین اسماء به هنگام بیماری که منجر به رحلت [[پیامبر(ص)]] شد بر بالین او حاضر بود.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۵۴۵.</ref>