پرش به محتوا

خلافت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
 
خط ۸۱: خط ۸۱:
'''[[عبدالرحمن کواکبی]]'''(درگذشت: ۱۳۲۰ق): اندیشمندی مصری بود که اگرچه با نگرشی قومی خواهان بازگشت خلافت به اعراب بود، جهت‌گیری کلی او نه جانبداری از نظام خلافت بلکه جانبداری از حکومتی بود که هاله تقدس بر گرد آن نباشد و به قدرت مطلقه منتهی نگردد، چنانکه محدوده قدرت خلیفه را تا حد رهبری دینی کاهش داد.<ref>ر.ک: علیخانی، ص۴۶ـ۴۷</ref>
'''[[عبدالرحمن کواکبی]]'''(درگذشت: ۱۳۲۰ق): اندیشمندی مصری بود که اگرچه با نگرشی قومی خواهان بازگشت خلافت به اعراب بود، جهت‌گیری کلی او نه جانبداری از نظام خلافت بلکه جانبداری از حکومتی بود که هاله تقدس بر گرد آن نباشد و به قدرت مطلقه منتهی نگردد، چنانکه محدوده قدرت خلیفه را تا حد رهبری دینی کاهش داد.<ref>ر.ک: علیخانی، ص۴۶ـ۴۷</ref>


'''[[سید جمال الدین اسدآبادی]]'''(۱۲۵۴ـ۱۳۱۴ق): نگرش مثبتی به خلافت و به طور مشخص خلافت عثمانی داشت.<ref>ر.ک: جمال‌الدین اسدآبادی، ص ۱۴۸ـ۱۴۹</ref> این طرز تلقی، با انگیزه‌ها و اهداف غایی او یعنی اتحاد جهان [[اسلام]]، رهایی مسلمانان از عقب‌ماندگی و جهل، و بازیابی قوت و شوکت مسلمانان در برابر استعمار، ارتباطی مستقیم داشت. او معتقد به احیای اقتدار خلافت (به عنوان محور اتحاد جهان اسلام)، نه به شکل سنّتی آن بلکه در چهارچوبی جدید (توجه به حقوق شهروندی و حقوق متقابل حکومت و مردم) بود. این رویکرد مثبت و امیدوارانه وی در اواخر عمرش و در پی اقدامات سوء دستگاه خلافت [[استانبول]] و شخص [[عبدالحمید دوم]] (خلیفه وقت) به یأس بدل شد.<ref>ر.ک: جمال الدین اسدآبادی، ص۱۴۷ـ۱۵۱</ref>
'''[[سید جمال الدین اسدآبادی]]'''(۱۲۵۴ـ۱۳۱۴ق): نگرش مثبتی به خلافت و به طور مشخص خلافت عثمانی داشت.<ref>ر.ک: جمال‌الدین اسدآبادی، ص ۱۴۸ـ۱۴۹</ref> این طرز تلقی، با انگیزه‌ها و اهداف غایی او یعنی اتحاد [[جهان اسلام]]، رهایی مسلمانان از عقب‌ماندگی و جهل، و بازیابی قوت و شوکت مسلمانان در برابر [[استعمار]]، ارتباطی مستقیم داشت. او معتقد به احیای اقتدار خلافت (به عنوان محور اتحاد جهان اسلام)، نه به شکل سنّتی آن بلکه در چهارچوبی جدید (توجه به حقوق شهروندی و حقوق متقابل حکومت و مردم) بود. این رویکرد مثبت و امیدوارانه وی در اواخر عمرش و در پی اقدامات سوء دستگاه خلافت [[استانبول]] و شخص [[عبدالحمید دوم]] (خلیفه وقت) به یأس بدل شد.<ref>ر.ک: جمال الدین اسدآبادی، ص۱۴۷ـ۱۵۱</ref>


'''[[محمد رشیدرضا]]''' (۱۲۸۲ـ۱۳۵۴ق/ ۱۸۶۵ـ۱۹۳۵م): از مدافعان سرسخت نظام خلافت که موضع‌گیری نخستینش بر حمایت از خلافت عثمانی تمرکز داشت.<ref>ر.ک: گل‌محمدی، ص۱۶۹ـ۱۷۰</ref> این موضع‌گیری، در پی تفکیک خلافت عثمانی از سلطنت در ۱۳۰۱ش/ ۱۹۲۲ و گسترش ناسیونالیسم عربی، به ضدیت با خلافت عثمانی (که وی آن را مایه فساد و انحراف نظام خلافت معرفی کرد) تبدیل شد و رشیدرضا به شیوه کواکبی به طرح مسئله خلافت عربی پرداخت.<ref>ر.ک: گل محمدی، ص۱۷۰ـ۱۷۳، ۱۸۸</ref>
'''[[محمد رشیدرضا]]''' (۱۲۸۲ـ۱۳۵۴ق/ ۱۸۶۵ـ۱۹۳۵م): از مدافعان سرسخت نظام خلافت که موضع‌گیری نخستینش بر حمایت از خلافت عثمانی تمرکز داشت.<ref>ر.ک: گل‌محمدی، ص۱۶۹ـ۱۷۰</ref> این موضع‌گیری، در پی تفکیک خلافت عثمانی از سلطنت در ۱۳۰۱ش/ ۱۹۲۲ و گسترش ناسیونالیسم عربی، به ضدیت با خلافت عثمانی (که وی آن را مایه فساد و انحراف نظام خلافت معرفی کرد) تبدیل شد و رشیدرضا به شیوه کواکبی به طرح مسئله خلافت عربی پرداخت.<ref>ر.ک: گل محمدی، ص۱۷۰ـ۱۷۳، ۱۸۸</ref>
confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۶

ویرایش