confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷
ویرایش
(تمیزکاری) |
جز (ویکی سازی) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
در مورد زمان دقیق ولادت وی هیچ تاریخ دقیقی ثبت و ضبط نشده است و هرچه در این مسأله نقل شده، همگی حدس و گمان میباشد. | در مورد زمان دقیق ولادت وی هیچ تاریخ دقیقی ثبت و ضبط نشده است و هرچه در این مسأله نقل شده، همگی حدس و گمان میباشد. | ||
کمال الدین بن حیدر موسوی عاملی در «[[مشیخة تلعکبری]]»، اساتید هارون بن موسی را از [[رجال کبیر (کتاب)|رجال کبیر]] استرآبادی استخراج نموده است.<ref>حسینی، تراجم الرجال، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۴۴۹. آغا بزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج ۱۰، ص ۱۴۲.</ref> در این اثر وقتی از مشایخی نام میبرد که هارون بن موسی از آنها به صورت شفاهی روایت کرده ولی اجازه روایت نداشته است، به [[احمد بن ادریس اشعری قمی]] اشاره کرده و به نقل از هارون میگوید: «احادیث کمی از وی در خانه [[ابن همام اسکافی]] شنیدم و از او اجازه ندارم»<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۱۱.</ref> [[ابن ادریس قمی]] در سال ۳۰۶ هجری قمری وفات یافته است و از این جا پیداست که هارون بن موسی در زمان حیات اشعری قابلیت شنیدن [[حدیث|روایات]] را داشته و احتمالاً قریب به ۱۵ سال داشته است. بنابراین سال ولادت او را میتوان حدود ۲۹۱ هجری قمری دانست.<ref>آغا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج ۱، ص ۳۲۹ و ۳۲۸.</ref> تلعکبری در سال [[۳۸۵ق]] درگذشت.{{مدرک}} | |||
==مشایخ== | ==مشایخ== | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
# از دیگر استادان اوائل عمر تلعکبری، [[محمد بن محمد بن سلیمان باغندی|ابوبکر محمد بن محمد بن سلیمان باغَنْدی]] (متوفی ۳۱۲) است.<ref>خطیب بغدادی، ج ۳، ص ۲۱۳؛ ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج ۴، ص ۲۸۷؛ رجوع کنید به: خَزّاز رازی، ص ۱۴۶</ref> وی نیز ساکن [[بغداد]] و پیرو مذهب [[اهل سنّت]] بود.<ref>خطیب بغدادی، ج ۳، ص ۲۱۳</ref> | # از دیگر استادان اوائل عمر تلعکبری، [[محمد بن محمد بن سلیمان باغندی|ابوبکر محمد بن محمد بن سلیمان باغَنْدی]] (متوفی ۳۱۲) است.<ref>خطیب بغدادی، ج ۳، ص ۲۱۳؛ ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج ۴، ص ۲۸۷؛ رجوع کنید به: خَزّاز رازی، ص ۱۴۶</ref> وی نیز ساکن [[بغداد]] و پیرو مذهب [[اهل سنّت]] بود.<ref>خطیب بغدادی، ج ۳، ص ۲۱۳</ref> | ||
# استاد دیگر وی [[محمد بن جعفر اسدی]] (متوفی ۳۱۲) است که تلعکبری کتاب وی را روایت کرده است.<ref>طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم، ص ۴۲۶؛ رجوع کنید به: به طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۴۱</ref> اسدی هر چند ساکن [[ری]] بوده<ref>ابن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۴۴۲، ۴۸۸؛ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص ۳۷۳؛ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۱۵۴۱۷</ref> ولی باتوجه به منصب وکالت [[امام مهدی(عج)]]، احتمال حضورش در [[بغداد]] برای ملاقات با [[حسین بن روح نوبختی]]، وکیل اصلی و نایب سوم امام عصر، بسیار است. | # استاد دیگر وی [[محمد بن جعفر اسدی]] (متوفی ۳۱۲) است که تلعکبری کتاب وی را روایت کرده است.<ref>طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم، ص ۴۲۶؛ رجوع کنید به: به طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۴۱</ref> اسدی هر چند ساکن [[ری]] بوده<ref>ابن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۴۴۲، ۴۸۸؛ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص ۳۷۳؛ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۱۵۴۱۷</ref> ولی باتوجه به منصب وکالت [[امام مهدی(عج)]]، احتمال حضورش در [[بغداد]] برای ملاقات با [[حسین بن روح نوبختی]]، وکیل اصلی و نایب سوم امام عصر، بسیار است. | ||
# به نوشته [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی، ص ۴۴۲</ref> در ۳۱۳، [[محمد بن اشعث کوفی]] محدّث معروف و مؤلف کتاب [[الجعفریات|اشعثیات]] که در [[مصر]] میزیسته، به تلعکبری و پدر و برادر وی اجازه روایت داده و این اجازه را [[محمدبن داودبن سلیمان]] به تلعکبری رسانده است و تلعکبری از محمدبن داود روایات الاشعثیات را که به [[پیامبر اکرم]] میرسد، شنیده و نقل کرده، ولی دیگر روایات این کتاب را کهاندک میباشد نقل نکرده است.<ref>رجال الطوسی، ص ۴۴۴</ref> | # به نوشته [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی، ص ۴۴۲</ref> در ۳۱۳، [[محمد بن اشعث کوفی]] محدّث معروف و مؤلف کتاب [[الجعفریات|اشعثیات]] که در [[مصر]] میزیسته، به تلعکبری و پدر و برادر وی [[اجازه روایت]] داده و این اجازه را [[محمدبن داودبن سلیمان]] به تلعکبری رسانده است و تلعکبری از محمدبن داود روایات الاشعثیات را که به [[پیامبر اکرم]] میرسد، شنیده و نقل کرده، ولی دیگر روایات این کتاب را کهاندک میباشد نقل نکرده است.<ref>رجال الطوسی، ص ۴۴۴</ref> | ||
# به گزارش ابن نجّار،<ref>ابن نجّار،ج ۱۷، ص ۳۱</ref> ابومحمد هارون بن موسی عکبری (ظاهراً مصحّف تلعکبری)، از [[عبیدالله بن حسین بن علویه بزاز]]، در ۳۱۵ [[حدیث]] شنید. | # به گزارش ابن نجّار،<ref>ابن نجّار،ج ۱۷، ص ۳۱</ref> ابومحمد هارون بن موسی عکبری (ظاهراً مصحّف تلعکبری)، از [[عبیدالله بن حسین بن علویه بزاز]]، در ۳۱۵ [[حدیث]] شنید. | ||
# | # محمد بن حسین بن حفص خَثْعَمی (متوفی ۳۱۷)، دومین استاد تلعکبری است که به او اجازه روایت داد.<ref>ابن رازی، المسلسلات، ص ۲۴۳۲۴۴؛ ابن شاذان، ص ۱۱۲؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۴۲؛ طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم، ص ۳۰۸</ref> | ||
# تلعکبری از [[ابوالقاسم بغوی|ابوالقاسم بَغوی]] (متوفی ۳۱۷) روایت کرده است.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج ۴، ص ۲۸۷</ref> | # تلعکبری از [[ابوالقاسم بغوی|ابوالقاسم بَغوی]] (متوفی ۳۱۷) روایت کرده است.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج ۴، ص ۲۸۷</ref> | ||
# وی از | # وی از احمد بن موسی بن العباس بن مجاهد در ۳۱۸ اخذ حدیث کرده است.<ref>خزاز رازی، ص ۱۴۶</ref> | ||
# به گزارش [[شیخ طوسی]] در رجال<ref>رجال،ص ۴۵۰</ref> در سال ۳۱۸ تلعکبری [[یحیی بن زکریا کتنجی|یحیی بن زکریا کَتَنْجی]] را، که بیش از ۱۲۰ سال داشته، دیده و از وی [[حدیث]] شنیده بوده است. | # به گزارش [[شیخ طوسی]] در رجال<ref>رجال،ص ۴۵۰</ref> در سال ۳۱۸ تلعکبری [[یحیی بن زکریا کتنجی|یحیی بن زکریا کَتَنْجی]] را، که بیش از ۱۲۰ سال داشته، دیده و از وی [[حدیث]] شنیده بوده است. | ||
# در ۳۲۲ از [[احمد بن محمد بن ابی الغریب]] (یا العریب) حدیث شنیده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۱۰؛ رجوع کنید به: دلائل الامامه، ص ۸۱</ref> | # در ۳۲۲ از [[احمد بن محمد بن ابی الغریب]] (یا العریب) حدیث شنیده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۱۰؛ رجوع کنید به: دلائل الامامه، ص ۸۱</ref> | ||
# به گزارش رجال | # به گزارش [[رجال الطوسی (کتاب)|رجال طوسی]]،<ref>رجال طوسی،ص ۴۳۲</ref> وی از [[صدوق اول|علی بن حسین بن بابویه قمی]]، در ۳۲۳ هنگامی که ابن بابویه وارد [[بغداد]] شد حدیث شنید و اجازه تمام روایاتش را دریافت داشت.<ref>ابن طاووس، جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع، ص ۱۸۲</ref> | ||
# در ۳۲۳ و پس از آن، تلعکبری از | # در ۳۲۳ و پس از آن، تلعکبری از حسن بن محمد بن احمد زیدی ساکن رُمَیلَة [[بغداد]] حدیث شنید و از وی [[اجازه روایت]] گرفت.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۲۲</ref> | ||
===مهمترین مشایخ=== | ===مهمترین مشایخ=== | ||
# مهمترین استاد تلعکبری [[محمد بن ابی بکر همام اسکافی|محمدبن هَمّام بغدادی]] است که نخستین بار در ۳۲۳ از او [[حدیث]] شنید.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۳۹</ref> تلعکبری در دهلیز منزل محمدبن همّام، به پیشنهاد ابن همّام با خدمتکار [[امام حسن عسکری(ع)]] همصحبت شد و ماجراهایی از زندگی آن حضرت را از وی شنید.<ref>دلائل الامامة، ص ۴۲۸ ۴۳۱؛ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۱۵؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۴۴ ۴۴۵</ref> این ماجرا نشان دهنده نزدیکی تلعکبری به ابن همّام است. وی بیش از همه از این استادش روایت نقل کرد. | # مهمترین استاد تلعکبری [[محمد بن ابی بکر همام اسکافی|محمدبن هَمّام بغدادی]] است که نخستین بار در ۳۲۳ از او [[حدیث]] شنید.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۳۹</ref> تلعکبری در دهلیز منزل محمدبن همّام، به پیشنهاد ابن همّام با خدمتکار [[امام حسن عسکری(ع)]] همصحبت شد و ماجراهایی از زندگی آن حضرت را از وی شنید.<ref>دلائل الامامة، ص ۴۲۸ ۴۳۱؛ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۱۵؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص ۴۴۴ ۴۴۵</ref> این ماجرا نشان دهنده نزدیکی تلعکبری به ابن همّام است. وی بیش از همه از این استادش روایت نقل کرد. | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
# «الجوامع فی علوم الدین»<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص ۴۳۹</ref> که از محتوای آن اطلاع درستی نداریم. | # «الجوامع فی علوم الدین»<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص ۴۳۹</ref> که از محتوای آن اطلاع درستی نداریم. | ||
# «مشیخة» به نقل [[ابن حجر عسقلانی]] از ابن نجّار، تلعکبری در مشیخه خود از [[احمد بن علی نجاشی]] روایت کرده،<ref>ابن حجر عسقلانی، ج ۱، ص ۲۸۹</ref> این متن با اندک تفاوتی و به شکل صحیحتر در [[رجال شیخ طوسی|رجال]] شیخ طوسی<ref>رجال شیخ طوسی،ص ۴۱۲،ش ۵۹۶۴</ref> وارد شده است. | # «مشیخة» به نقل [[ابن حجر عسقلانی]] از ابن نجّار، تلعکبری در مشیخه خود از [[احمد بن علی نجاشی]] روایت کرده،<ref>ابن حجر عسقلانی، ج ۱، ص ۲۸۹</ref> این متن با اندک تفاوتی و به شکل صحیحتر در [[رجال شیخ طوسی|رجال]] شیخ طوسی<ref>رجال شیخ طوسی،ص ۴۱۲،ش ۵۹۶۴</ref> وارد شده است. | ||
# «کتابی در ادعیه و | # «کتابی در ادعیه و مستحبات [[ابن طاووس]] در کتب دعای خود اسناد بسیاری را با نام تلعکبری آغاز کرده که متن احادیث به اعمال مستحبی و [[دعا]] تعلق دارد. به سبب کثرت اینگونه موارد و مشابهت مضمونی آنها، احتمالاً این احادیث از کتابی نوشته تلعکبری درباره دعا و مستحبات گرفته شده است.<ref>رجوع کنید به: ابن طاووس،الاقبال بالاعمال الحسنة، ص ۱۱، ۲۴، ۴۷؛ ابن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص ۱۷۵؛ ابن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص ۱۹۲، ۴۷۸۴۷۹، ۵۰۱ ۵۰۲</ref> | ||
# در کنار نگارش کتاب، وی برخی از ادعیة مأثور را از ائمه هدی(ع) نقل کرده که بسیار مورد توجه شیعیان، خاصه اهل علم میباشد. یکی از این ادعیه نقل شده توسط هارون تلعکبری، «[[دعای ابوحمزه ثمالی]]» است که وی به سندش از [[حسن بن محبوب زراد]] از [[ابوحمزه ثمالی]] نقل کرده که | # در کنار نگارش کتاب، وی برخی از ادعیة مأثور را از ائمه هدی(ع) نقل کرده که بسیار مورد توجه شیعیان، خاصه اهل علم میباشد. یکی از این ادعیه نقل شده توسط هارون تلعکبری، «[[دعای ابوحمزه ثمالی]]» است که وی به سندش از [[حسن بن محبوب زراد]] از [[ابوحمزه ثمالی]] نقل کرده که [[امام زین العابدین(ع)]] در سحرهای [[ماه رمضان]] این دعا را مناجات میفرموده است.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه،ج۸، ص۱۸۶.</ref> | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== |