جعل حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
←تاریخچه
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
البته به‌گفته [[هاشم معروف حسنی]]، برخی از محققان اهل‌سنت بر این باورند که جعل حدیث در دوره خلفای نخستین روی نداده و پس از شهادت امام علی(ع) آغاز شده است. در این دوره احزاب و فرقه‌هایی ظهور کردند که برای تثبیت خود به قرآن و سنت استناد می‌کردند و اگر مستندی در قرآن یا روایات نمی‌یافتند، به جعل یا تحریف حدیث می‌پرداختند.<ref>معروف حسنی، الموضوعات فی الآثار و الاخبار، ۱۴۰۷ق، ص۹۰-۹۱.</ref> | البته به‌گفته [[هاشم معروف حسنی]]، برخی از محققان اهل‌سنت بر این باورند که جعل حدیث در دوره خلفای نخستین روی نداده و پس از شهادت امام علی(ع) آغاز شده است. در این دوره احزاب و فرقه‌هایی ظهور کردند که برای تثبیت خود به قرآن و سنت استناد می‌کردند و اگر مستندی در قرآن یا روایات نمی‌یافتند، به جعل یا تحریف حدیث می‌پرداختند.<ref>معروف حسنی، الموضوعات فی الآثار و الاخبار، ۱۴۰۷ق، ص۹۰-۹۱.</ref> | ||
می‌گویند جعل حدیث در دوران [[معاویة بن ابی‌سفیان]] گسترش یافت.<ref>رفیعی، درسنامه وضع حدیث، ۱۳۸۴ش، ص۶۰.</ref> به‌گفته [[ابن‌ابی‌الحدید معتزلی|ابن‌ابی‌الحدید معتزلی]] شارح [[نهج‌البلاغه]] در قرن | می‌گویند جعل حدیث در دوران [[معاویة بن ابی‌سفیان]] گسترش یافت.<ref>رفیعی، درسنامه وضع حدیث، ۱۳۸۴ش، ص۶۰.</ref> به‌گفته [[ابن‌ابی‌الحدید معتزلی|ابن‌ابی‌الحدید معتزلی]] شارح [[نهج‌البلاغه]] در قرن هفتم قمری، معاویه از راویانی که در فضیلت [[عثمان]] و دیگر [[صحابه]] و عیب‌جویی از [[امام علی(ع)]] حدیث جعل می‌کردند، حمایت می‌کرد.<ref>نگاه کنید به ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۵.</ref> همچنین [[بکریه|بِکریه]] که معتقد بودند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]] با نَصّ(تصریح پیامبر) جانشین پیامبر(ص) شده، در مقابل فضایل امام علی(ع)، برای ابوبکر حدیث جعل می‌کردند.<ref>نگاه کنید به: ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۹.</ref> | ||
=== پیشینه مبارزه با جعل=== | === پیشینه مبارزه با جعل=== | ||
به‌گفته احمد پاکتچی، در اواخر قرن پنجم آثاری درباره احادیث ساختگی و وضع حدیث نوشته شد؛ هرچند استفاده از اتهام صریح جعل حدیث در ارزیابی‌های رجالی [[شیعه]] به اوایل قرن چهارم قمری باز می‌گردد و نمونه‌های آن در اظهارنظرهای [[ابن‌عقده|ابن‌عقده]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، رجال، ۱۴۰۲ق، ص۲۱۴.</ref> و [[ابن‌ولید|ابن‌ولید]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۸؛ علامه حلی، رجال، ۱۴۰۲ق، ص۲۵۵.</ref> و در قرن پنجم نزد [[ابن‌غضائری|ابن‌غضائری]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، رجال، ۱۴۰ق، ص۲۱۴.</ref> دیده می‌شود. همچنین به‌گفته وی در حوزه حدیثِ [[اهل‌سنت]]، نخستین بار [[رجال|رجالیان]] مکتب بغداد، از نسبت جعل حدیث در ارزیابی‌های خود بهره گرفتند.<ref> پاکتچی، «حدیث»، ص۲۶۰.</ref> | به‌گفته احمد پاکتچی، در اواخر قرن پنجم قمری آثاری درباره احادیث ساختگی و وضع حدیث نوشته شد؛ هرچند استفاده از اتهام صریح جعل حدیث در ارزیابی‌های رجالی [[شیعه]] به اوایل قرن چهارم قمری باز می‌گردد و نمونه‌های آن در اظهارنظرهای [[ابن‌عقده|ابن‌عقده]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، رجال، ۱۴۰۲ق، ص۲۱۴.</ref> و [[ابن‌ولید|ابن‌ولید]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۸؛ علامه حلی، رجال، ۱۴۰۲ق، ص۲۵۵.</ref> و در قرن پنجم نزد [[ابن‌غضائری|ابن‌غضائری]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، رجال، ۱۴۰ق، ص۲۱۴.</ref> دیده می‌شود. همچنین به‌گفته وی در حوزه حدیثِ [[اهل‌سنت]]، نخستین بار [[رجال|رجالیان]] مکتب بغداد، از نسبت جعل حدیث در ارزیابی‌های خود بهره گرفتند.<ref> پاکتچی، «حدیث»، ص۲۶۰.</ref> | ||
==انگیزه‌ها و علل جعل حدیث== | ==انگیزه‌ها و علل جعل حدیث== | ||