ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

| مکان تولد = مکه مکرمه

| شناخته‌شده برای = مسلمانان

| نقش‌های برجسته = اشراف مکه، عضویت در [[دارالندوه]]، از مخالفین سرسخت [[اسلام]]

'''عمرو بن هشام بن مغیرة مخزومی''' مشهور به '''ابوجهل''' (درگذشته [[سال ۲ هجری قمری|۲ق]]) از مخالفان سرسخت [[پیامبر(ص)]] و [[اسلام]] در مکه. او رنج و آزار فراوانی بر [[مسلمانان]] و به‌ویژه [[بنی‌هاشم]] تحمیل کرد. تلاش برای قطع رابطه قریش با بنی‌هاشم، جلوگیری از حمایت [[ابولهب]] از [[پیامبر (ص)]] و طراحی نقشه قتل پیامبر(ص)، از اقدامات او علیه اسلام و مسلمانان بود. وی در [[جنگ بدر]] در سپاه مشرکان کشته شد.

مادرش اسماء دختر مخربة بن جندل حنظلی از [[بنی‌تمیم]] بود. به روایتی نگاهداری پیمان‌نامه قریش برای تحریم [[بنی‌هاشم]] و مسلمانان را او یا خواهرش جُلاس (ام جُلاس)، بر عهده داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۳۵؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۹.</ref> اسماء بعدها اسلام آورد و به تجارت عطر مشغول شد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۰۰؛ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ج۸، ص۱۰.</ref> ابوجهل را به جهت انتساب به مادرش ابن‌حنظلیه نامیده‌اند.<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۶۲۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۹۱.</ref>

[[عکرمة بن ابی‌جهل]] فرزند او بود که پس از فتح مکه مسلمان شد پیامبر(ص) پس از مرگ ابوجهل مسلمانان را از سبّ وی و انتساب عکرمه به این [[کنیه]] باز داشت.<ref>مبرد، الکامل، ج۳، ص۱۲۰۷؛ ابن‌عبدربه، العقد الفرید، ج۲، ص۳۹۳.</ref>

ابوجهل به تجارت اشتغال داشت<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۹؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۵.</ref> او مردی ثروتمند بود و همانند پدر و برادرش از بخشندگان قریش در عصر جاهلیت به شمار می‌رفت.<ref> ابن‌حبیب، المحبر، ص۱۳۹ـ۱۴۰.</ref>

او در جوانی میان اشراف مکه جایگاهی ویژه یافت. در۵۸۴م، قبل از سی سالگی به عضویت [[دارالندوه]] پذیرفته شد، در حالی که به رسم آن روزگار، اعضای دارالندوه (به جز بنی‌قصی) می‌بایست افزون بر چهل سال می‌داشتند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ج۲، ص۲۵۳؛ ابن‌قتیبه، عیون الاخبار، ج۲، ص۲۳۰.</ref> او نقش مهمی در ناکامی قبیله یثربی [[اوس]] در انعقاد پیمان دفاعی با قریش ایفا کرد.<ref>ابن‌حبیب، المنمق، ص۲۶۸ـ۲۷۱؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۷؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۱، ص۶۷۷.</ref>

 

با آغاز رسالت [[حضرت محمد(ص)]]، ابوجهل به اقدامات بسیاری برای جلوگیری از اشاعه [[اسلام]] دست زد. برخی اعمال او،‌ [[شان نزول]] بعضی آیات قرآنی دانسته شده است.<ref>طوسی، التبیان، ج۱، ص۵۹ و ج۹، ص۲۳۹؛ فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ج ۳۱، ص۱۰۱ و ج۱۵، ص۱۵۵؛ زمخشری، الکشاف، ج۱، ص۴۷ و ج۲، ص۲۰۸.</ref>

با توجه به سابقه او در نفی برتری [[بنی‌هاشم]] بر سایر تیره‌های [[قریش]]،<ref>ابن‌حبیب، المنمق، ص۳۵۶ـ۳۵۷.</ref> چنین می‌نماید که سخنان و اعمال پیامبر(ص) را اقدام بنی‌هاشم برای سروری بر قریش می‌پنداشت که کاهش قدرت دیگر اشراف مکه ـ از جمله خود او ـ نتیجه آن بود.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۰؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ج۲، ص۱۴۴؛ سهیلی، الرّوض الانف، ج۵، ص۲۴۰.</ref>از همین رو بیش از سایر مشرکان با پیامبر(ص) دشمنی می‌ورزید.<ref>ابن‌اسحاق، السیر و المغازی، ص۱۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۱۲۴.</ref>