نبوت: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح اغلاط املایی
M.hasanzadeh (بحث | مشارکتها) (اضافه کردن متن) |
M.hasanzadeh (بحث | مشارکتها) (اصلاح اغلاط املایی) |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
بنابر قول مشهور، بین نبی و رسول تفاوت‌هایی وجود دارد و با آنکه هر رسولی نبی است، اما همه انبیا، رسول نیستند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ۱۳۶۰ش، ج ۳، ص ۱۱۶.</ref> رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند؛ اما نبی تنها در خواب.<ref>عسکری، معجم الفروق اللغویة، ۱۳۸۴ش، ص ۳۶۲.</ref><ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۶۵ش، ج ۱، ص ۱۷۶.</ref> وحی بر رسول از وحی بر نبی عالی‌تر است چرا که وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند؛ اما وحی بر نبی از طریق [[فرشته|فرشتگان]] دیگر یا [[الهام]] قلبی یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص ۱۰۵.</ref> برخی رسول و نبی را در معنا مترادف دانسته‌اند.<ref>ماوردی، اعلام النبوة، ۱۹۸۷م، ص ۵۱.</ref> | بنابر قول مشهور، بین نبی و رسول تفاوت‌هایی وجود دارد و با آنکه هر رسولی نبی است، اما همه انبیا، رسول نیستند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ۱۳۶۰ش، ج ۳، ص ۱۱۶.</ref> رسول در خواب و بیداری وحی را دریافت می‌کند؛ اما نبی تنها در خواب.<ref>عسکری، معجم الفروق اللغویة، ۱۳۸۴ش، ص ۳۶۲.</ref><ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۶۵ش، ج ۱، ص ۱۷۶.</ref> وحی بر رسول از وحی بر نبی عالی‌تر است چرا که وحی بر رسول را [[جبرئیل]] ابلاغ می‌کند؛ اما وحی بر نبی از طریق [[فرشته|فرشتگان]] دیگر یا [[الهام]] قلبی یا [[رؤیای صادقه]] صورت می‌پذیرد.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص ۱۰۵.</ref> برخی رسول و نبی را در معنا مترادف دانسته‌اند.<ref>ماوردی، اعلام النبوة، ۱۹۸۷م، ص ۵۱.</ref> | ||
[[ملاصدرا]] براین باور است که نبوت دارای باطن و ظاهر است و باطنش ولایت و ظاهرش همان شریعت است و هر پیامبر به سبب این ولایت وحی را از خداوند یا از فرشته‌ای (که مشاهده‌اش می‌کند و مناسب با مقام او در ولایت و نبوت است) دریافت می‌کند و آن‌چه را با واسطه یا بدون واسطه از خداوند دریافت می‌کند به بندگان می‌رساند و با آنان سخن می‌گوید و آنان را [[تزکیه|تهذیب]] می‌کند و به آنان می‌آموزاند و این جز از راه شریعت ممکن نیست.<ref>ملاصدرا، مفاتیح | [[ملاصدرا]] براین باور است که نبوت دارای باطن و ظاهر است و باطنش ولایت و ظاهرش همان شریعت است و هر پیامبر به سبب این ولایت وحی را از خداوند یا از فرشته‌ای (که مشاهده‌اش می‌کند و مناسب با مقام او در ولایت و نبوت است) دریافت می‌کند و آن‌چه را با واسطه یا بدون واسطه از خداوند دریافت می‌کند به بندگان می‌رساند و با آنان سخن می‌گوید و آنان را [[تزکیه|تهذیب]] می‌کند و به آنان می‌آموزاند و این جز از راه شریعت ممکن نیست.<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۱۳۶۳ش، ص۴۸۵.</ref>{{یاد|إن للنبوة باطنا و هو الولاية و ظاهرا و هو الشريعة فالنبي بالولاية يأخذ من الله أو من الملك المعاني التي بها كمال مرتبته في الولاية و النبوة.}} صدرالمتالهین هم‌چنان بر این باور است که نبوت امری موهبتی و از مواهب ربانی و غیر کسبی است و به بیتی از شعر [[حافظ شیرازی|حافظ]] استشهاد می‌کند و می‌گوید: «كما قال لسان‌لعرفاء وناظم جوهرالأولياء»: | ||
{{شعر|متن = دولت آن است كه بی‌خون دل آید به کنار//ورنه با سعی و عملْ باغ جِنان این همه نیست<ref>ملاصدرا، مفاتیح | {{شعر|متن = دولت آن است كه بی‌خون دل آید به کنار//ورنه با سعی و عملْ باغ جِنان این همه نیست<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۱۳۶۳ش، ص۴۷۰.</ref>}} | ||
===نبوت خاصه و عامه=== | ===نبوت خاصه و عامه=== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
*در روایات، ضرورت نبوت به شیوه‌های گوناگونی بیان شده است؛ [[امام صادق(ع)]] در پاسخ به پرسشی، به عدم امکان رابطه مستقیم بندگان با خدا تکیه کرده و ضرورت نبوت را تبیین کرده و انبیا را سفیرانی دانسته که باید در میان مردم باشند تا اوامر و نواهی الهی را به آنها برسانند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص ۱۶۸، باب الاضطرار الی الحجة، ح ۱.</ref><ref>اسماعیلی، «ضرورت رسالت از نظر قرآن و حدیث»، در مجله پاسدار اسلام، ش ۳۱۵-۳۱۶، ص ۷۰-۷۴.</ref> در روایتی دیگر، [[امام علی(ع)]]، تأیید و تقویت عقل و احیای [[فطرت]] و جلوگیری از [[غفلت]] و همچنین یادآوری نعمت‌های خداوند را دلیل بعثت انبیا دانسته است.<ref>اسماعیلی، «ضرورت رسالت از نظر قرآن و حدیث»، در مجله پاسدار اسلام، ش ۳۱۵-۳۱۶، ص ۷۰-۷۴.</ref><ref>شریف رضی، نهج البلاغه، ۱۴۱۳ق، ص ۱۱، خ ۱.</ref> | *در روایات، ضرورت نبوت به شیوه‌های گوناگونی بیان شده است؛ [[امام صادق(ع)]] در پاسخ به پرسشی، به عدم امکان رابطه مستقیم بندگان با خدا تکیه کرده و ضرورت نبوت را تبیین کرده و انبیا را سفیرانی دانسته که باید در میان مردم باشند تا اوامر و نواهی الهی را به آنها برسانند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص ۱۶۸، باب الاضطرار الی الحجة، ح ۱.</ref><ref>اسماعیلی، «ضرورت رسالت از نظر قرآن و حدیث»، در مجله پاسدار اسلام، ش ۳۱۵-۳۱۶، ص ۷۰-۷۴.</ref> در روایتی دیگر، [[امام علی(ع)]]، تأیید و تقویت عقل و احیای [[فطرت]] و جلوگیری از [[غفلت]] و همچنین یادآوری نعمت‌های خداوند را دلیل بعثت انبیا دانسته است.<ref>اسماعیلی، «ضرورت رسالت از نظر قرآن و حدیث»، در مجله پاسدار اسلام، ش ۳۱۵-۳۱۶، ص ۷۰-۷۴.</ref><ref>شریف رضی، نهج البلاغه، ۱۴۱۳ق، ص ۱۱، خ ۱.</ref> | ||
*در [[عرفان]]، [[فلسفه]] و [[کلام اسلامی]]: ضرورت نبوت در فلسفه اسلامی، با نگاهی زمینی و این‌جهانی تبیین شده و نبوت به این دلیل ضروری تلقی می‌شود که انسان موجودی مدنی و اجتماعی | *در [[عرفان]]، [[فلسفه]] و [[کلام اسلامی]]: ضرورت نبوت در فلسفه اسلامی، با نگاهی زمینی و این‌جهانی تبیین شده و نبوت به این دلیل ضروری تلقی می‌شود که انسان موجودی مدنی و اجتماعی است؛ بنابراین نبوت و بعثت انبیا، لازمه زندگی اجتماعی دانسته شده است.<ref>نصیری و همکاران، «مقایسه ضرورت نبوت از منظر فلسفه و عرفان...»، در فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش ۴۱، ص ۵۹. همچنین رجوع کنید به: ابن سینا، الاشارات والنتبیهات، ناشر: نشر البلاغه، ص۱۴۴ </ref> البته [[علامه طباطبایی]] فیلسوف و عارف بزرگ شیعی در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] بر اساس آیه۲۱۳ سوره بقره نبوت(بعثت پیامبران) را نتیجه مستقیم مدنی و اجتماعی بودن انسان ندانسته و بر این باور است که چون این مدنیت منتهی به اختلاف گشته خداوند پیامبران را برای رفع اختلاف برانگیخته است. وی همچنین اختلافی که سبب نزول وحی و تشریع دین آسمانی شده را اختلاف در شوؤن زندگی و امور مرتبط با آن می‌داند.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۲، ص۱۳۶، ج۱۸، ص۳۱.</ref>{{یاد| ان تفريع بعث الانبياء وإنزال الكتب على مجرد كون الانسان مدنيا بالطبع غير مستقيم إلا بعد تقييد هذه المدنية بالطبع بكونها مؤدية إلى الاختلاف}} در علم کلام اسلامی، ضرورت نبوت با اتکا به دلایلی از جمله [[قاعده لطف]] تبیین شده است؛ بر این اساس، از آنجا که برای خداوند ضروری است که [[مکلف]] را به اطاعت از خود نزدیک و از گناهان دور سازد، بر خداوند واجب است که پیامبران را مبعوث سازد.<ref>بخشی، «نبوت در آیینه علم کلام»، در خردنامه همشهری، ش ۱۱، ص ۱۸.</ref> | ||
مصباح یزدی (۱۳۱۳-۱۳۹۹ش) فیلسوف و متکلم معاصر در تبیین ضرورت بعثت نبوت، سه مقدمه و یک نتیجه بیان کرده است: | مصباح یزدی (۱۳۱۳-۱۳۹۹ش) فیلسوف و متکلم معاصر در تبیین ضرورت بعثت نبوت، سه مقدمه و یک نتیجه بیان کرده است: | ||
#هدف از آفرینش انسان، رسیدن به تکامل و سعادت است. | #هدف از آفرینش انسان، رسیدن به تکامل و سعادت است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
عصمت، به باور متکلمان [[شیعه]]، لطفی از جانب [[خدا]] و به باور فلاسفه، قدرتی درونی در پیامبران است که بر اساس آن، اگرچه قدرت ارتکاب [[گناه]] را دارند، اما از گناه یا ترک واجب خودداری می‌کنند.<ref>سیلانی، «فلسفه عصمت انبیا و امامان علیهم السلام»، در فصلنامه علوم و معارف قرآن و حدیث، ش ۳، صص ۷۶-۷۷.</ref><br /> | عصمت، به باور متکلمان [[شیعه]]، لطفی از جانب [[خدا]] و به باور فلاسفه، قدرتی درونی در پیامبران است که بر اساس آن، اگرچه قدرت ارتکاب [[گناه]] را دارند، اما از گناه یا ترک واجب خودداری می‌کنند.<ref>سیلانی، «فلسفه عصمت انبیا و امامان علیهم السلام»، در فصلنامه علوم و معارف قرآن و حدیث، ش ۳، صص ۷۶-۷۷.</ref><br /> | ||
بیشتر متکلمان اسلامی، بر این باورند که پیامبران در همه امور و مراحل زندگی از گناه و خطا معصوم‌اند،<ref>مفید، عدم سهو النبی، ۱۴۱۳ق، ص۲۹و۳۰؛ سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء، ۱۳۸۷ش، ص۳۴.</ref> چراکه اگر پیامبر از خطا و گناه مصون نباشد، اعتماد مردم به او از بین می‌رود و هدف از فرستادن پیامبران نقض می‌شود.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref> از این‌رو مواردی را که در [[قرآن]] از [[استغفار]] پیامبران و بخشایش خدا سخن آمده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سوره قصص، آیه ۱۶؛ سوره انبیاء، آیه۸۷؛ سوره طه، آیه۱۲۱.</ref> مانند کشتن مرد مصری توسط حضرت موسی،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۴۲، ۴۳.</ref> رها کردن رسالت توسط حضرت یونس<ref> طباطبایی، | بیشتر متکلمان اسلامی، بر این باورند که پیامبران در همه امور و مراحل زندگی از گناه و خطا معصوم‌اند،<ref>مفید، عدم سهو النبی، ۱۴۱۳ق، ص۲۹و۳۰؛ سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء، ۱۳۸۷ش، ص۳۴.</ref> چراکه اگر پیامبر از خطا و گناه مصون نباشد، اعتماد مردم به او از بین می‌رود و هدف از فرستادن پیامبران نقض می‌شود.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقائد، ۱۳۸۴ش، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref> از این‌رو مواردی را که در [[قرآن]] از [[استغفار]] پیامبران و بخشایش خدا سخن آمده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سوره قصص، آیه ۱۶؛ سوره انبیاء، آیه۸۷؛ سوره طه، آیه۱۲۱.</ref> مانند کشتن مرد مصری توسط حضرت موسی،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۴۲، ۴۳.</ref> رها کردن رسالت توسط حضرت یونس<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۱۵. </ref> و خوردن میوه ممنوعه توسط حضرت آدم<ref>طبرسی، مجمع‌البیان، ۱۳۷۲، ج۷، ص۵۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۳.</ref> را به [[ترک اولی]] تفسیر کرده‌اند؛ اما برخی متکلمان، [[عصمت پیامبران]] را فقط در امور مربوط به نبوت لازم می‌دانند.<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۶۰.</ref> از این دیدگاه به نظریه [[سهو النبی]] یاد می‌شود. | ||
===علم غیب=== | ===علم غیب=== | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
===مخالفان نبوت زنان=== | ===مخالفان نبوت زنان=== | ||
[[بیضاوی]] مفسر [[اهل سنت]] معتقد است [[مسلمان|مسلمانان]]، [[اجماع]] دارند که زنان به مقام نبوت نمی‌رسند.<ref>به نقل از شکوری، «نبوت زنان در قرآن مجید»، ص۴۸.</ref> برخی نیز مخالفان نبوت زنان را «اغلب قریب به اتفاق علماء» دانسته‌اند.<ref>الشیخ، عقیلی، «نبوت زنان در قرآن و عهدین»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم | [[بیضاوی]] مفسر [[اهل سنت]] معتقد است [[مسلمان|مسلمانان]]، [[اجماع]] دارند که زنان به مقام نبوت نمی‌رسند.<ref>به نقل از شکوری، «نبوت زنان در قرآن مجید»، ص۴۸.</ref> برخی نیز مخالفان نبوت زنان را «اغلب قریب به اتفاق علماء» دانسته‌اند.<ref>الشیخ، عقیلی، «نبوت زنان در قرآن و عهدین»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم | ||
سال اول، شماره ۶. بهار | سال اول، شماره ۶. بهار ۸۹ش، ص۱۸۳.https://ensani.ir/file/download/article/20121209085404-9422-15.pdf</ref> | ||
[[علامه طباطبایی]] معتقد است زنان به مقام نبوت نمی‌رسند و نمی‌توانند [[وحی]] که به پیامبران می‌رسد را دریافت کنند. به گفته وی وحی منحصر در وحی نبوت نیست و نوع دیگری از وحی وجود دارد که همان الهام و دریافت قلبی است ـ خواه در بیداری یا خواب ـ که اختصاص به پیامبران نداشته و غیر آنان را شامل می‌شود؛ بنابراین وحی به [[مادر موسی]]<ref>برای نمونه سوره قصص، آیه۷.</ref> به مانند وحی به زنبور عسل بوده<ref>سوره نحل، آیه۶۸.</ref> و اثبات نبوت نمی‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>{{یاد| المراد به الإلهام وهو نوع من القذف في القلب في يقظة أو نوم ، والوحي في كلامه تعالى لا ينحصر في وحي النبوة }} [[فخر رازی]] نیز از [[آیات قرآن]] استفاده کرده که خداوند هیچ یک از زنان را رسول قرار نداده است.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج۱۸، ص۵۲۱.</ref> | [[علامه طباطبایی]] معتقد است زنان به مقام نبوت نمی‌رسند و نمی‌توانند [[وحی]] که به پیامبران می‌رسد را دریافت کنند. به گفته وی وحی منحصر در وحی نبوت نیست و نوع دیگری از وحی وجود دارد که همان الهام و دریافت قلبی است ـ خواه در بیداری یا خواب ـ که اختصاص به پیامبران نداشته و غیر آنان را شامل می‌شود؛ بنابراین وحی به [[مادر موسی]]<ref>برای نمونه سوره قصص، آیه۷.</ref> به مانند وحی به زنبور عسل بوده<ref>سوره نحل، آیه۶۸.</ref> و اثبات نبوت نمی‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>{{یاد| المراد به الإلهام وهو نوع من القذف في القلب في يقظة أو نوم ، والوحي في كلامه تعالى لا ينحصر في وحي النبوة }} [[فخر رازی]] نیز از [[آیات قرآن]] استفاده کرده که خداوند هیچ یک از زنان را رسول قرار نداده است.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج۱۸، ص۵۲۱.</ref> | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
ابن‌حجر عسقلانی از افرادی مانند [[اشعری|ابوالحسن اشعری]]، متکلم [[قرن سوم]] و ابن‌حزم، از عالمان [[قرن پنجم قمری]]، نقل کرده که به نبوت زنان اعتقاد داشتند.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۶، ص۴۷۱.</ref> ابن‌حزم، [[حوا]]، [[ساره]]، [[هاجر]]، [[مادر موسی]]، [[آسیه]] و [[مریم]] را به عنوان پیامبر معرفی کرده است.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۶، ص۴۷۱.</ref> این گروه به ادله‌ای از جمله برخی آیات قرآن<ref>برای نمونه سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref> استناد کرده‌اند که به برگزیدگی و برتری خاندان ابراهيم و خاندان عمران بر مردم جهان از سوی خداوند اشاره کرده است.<ref>شکوری، «نبوت زنان در قرآن مجید»، ص۴۷.</ref>{{یاد|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ «به يقين، خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر مردم جهان برترى داده است.»}}اینان مدعی هستند که از آیات قرآن اختصاص رسالت به مردان فهمیده می‌شود و از آیات قرآن دلیلی بر نفی نبوت زنان یافت نمی‌شود.<ref>الشیخ، عقیلی، «نبوت زنان در قرآن و عهدین»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم | ابن‌حجر عسقلانی از افرادی مانند [[اشعری|ابوالحسن اشعری]]، متکلم [[قرن سوم]] و ابن‌حزم، از عالمان [[قرن پنجم قمری]]، نقل کرده که به نبوت زنان اعتقاد داشتند.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۶، ص۴۷۱.</ref> ابن‌حزم، [[حوا]]، [[ساره]]، [[هاجر]]، [[مادر موسی]]، [[آسیه]] و [[مریم]] را به عنوان پیامبر معرفی کرده است.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۶، ص۴۷۱.</ref> این گروه به ادله‌ای از جمله برخی آیات قرآن<ref>برای نمونه سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref> استناد کرده‌اند که به برگزیدگی و برتری خاندان ابراهيم و خاندان عمران بر مردم جهان از سوی خداوند اشاره کرده است.<ref>شکوری، «نبوت زنان در قرآن مجید»، ص۴۷.</ref>{{یاد|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ «به يقين، خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر مردم جهان برترى داده است.»}}اینان مدعی هستند که از آیات قرآن اختصاص رسالت به مردان فهمیده می‌شود و از آیات قرآن دلیلی بر نفی نبوت زنان یافت نمی‌شود.<ref>الشیخ، عقیلی، «نبوت زنان در قرآن و عهدین»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم | ||
سال اول، شماره ۶. بهار | سال اول، شماره ۶. بهار ۸۹ش، ص۱۸۳.https://ensani.ir/file/download/article/20121209085404-9422-15.pdf</ref> | ||
==پایان نبوت== | ==پایان نبوت== | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
|پاسخ به شبهات کلامی؛ دین و نبوت(دفتر دوم)||محمدحسین قدردان قراملکی||پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه | |پاسخ به شبهات کلامی؛ دین و نبوت(دفتر دوم)||محمدحسین قدردان قراملکی||پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه | ||
|- | |- | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۶۳: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * آلوسی، محمودبن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دار الكتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون، چاپ اول، ۱۴۱۵ق | ||
* آلوسی، محمودبن عبدالله، روح المعانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا. | * آلوسی، محمودبن عبدالله، روح المعانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
* آمدی، علی بن محمد، غایةالمرام فی علم الکلام، چاپ حسن محمود عبداللطیف، قاهره، ۱۳۹۱/۱۹۷۱ق. | * آمدی، علی بن محمد، غایةالمرام فی علم الکلام، چاپ حسن محمود عبداللطیف، قاهره، ۱۳۹۱/۱۹۷۱ق. | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۷۹: | ||
* پترسون مایکل و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو، ۱۳۸۹ش، چاپ هفتم. | * پترسون مایکل و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو، ۱۳۸۹ش، چاپ هفتم. | ||
* پرچم، اعظم، «گفتگوی سه دین الهی پیرامون معنی نبوت»، در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان)، ش ۱۶ و ۱۷، بهار و تابستان ۱۳۷۸. | * پرچم، اعظم، «گفتگوی سه دین الهی پیرامون معنی نبوت»، در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان)، ش ۱۶ و ۱۷، بهار و تابستان ۱۳۷۸. | ||
* تفتازانی، سعدالدین، شرح العقائد النسفیة، قاهره:مکتبة الکلیات الازهریة، ۱۴۰۷ق. | * تفتازانی، سعدالدین، شرح العقائد النسفیة، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، ۱۴۰۷ق. | ||
* جرجانی، سید شریف، التعریفات، چاپ چهارم، تهران: ناصر خسرو، ۱۴۱۲ق. | * جرجانی، سید شریف، التعریفات، چاپ چهارم، تهران: ناصر خسرو، ۱۴۱۲ق. | ||
* جرجانی، شرح المواقف، شرح المواقف، قم: الشریف الرضی، ۱۳۲۵ق. | * جرجانی، شرح المواقف، شرح المواقف، قم: الشریف الرضی، ۱۳۲۵ق. | ||
| خط ۲۱۴: | خط ۲۱۳: | ||
* صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق. | * صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق. | ||
* طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق. | * طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق. | ||
* طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، منشورات اسماعیلیان، | * طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، منشورات اسماعیلیان، بی‌تا، بی جا. | ||
* طباطبایی، محمد حسین، وحی یا شعور مرموز، بی‌جا: مرکز نشر و توزیع کتاب، ۱۳۳۷ش. | * طباطبایی، محمد حسین، وحی یا شعور مرموز، بی‌جا: مرکز نشر و توزیع کتاب، ۱۳۳۷ش. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش. | ||
| خط ۲۴۷: | خط ۲۴۶: | ||
* مفید، محمد بن محمد، عدم سهو النبی، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق. | * مفید، محمد بن محمد، عدم سهو النبی، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، قم، ناشر: مدرسه الامام على بن ابى طالب( ع)، ۱۳۸۴ش. | * مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، قم، ناشر: مدرسه الامام على بن ابى طالب( ع)، ۱۳۸۴ش. | ||
* ملاصدرا، مفاتیح‌الغیب، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالى، انجمن اسلامى حكمت و فلسفه ايران، موسسه مطالعات و تحقيقات | * ملاصدرا، مفاتیح‌الغیب، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالى، انجمن اسلامى حكمت و فلسفه ايران، موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، ۱۳۶۳ش. | ||
* نصیری، محمد؛ نعمتی، سید<ref></ref> جواد؛ یوسف‌زاده، حسینعلی؛ «مقایسه ضرورت نبوت از منظر فلسفه و عرفان با تأکید بر آرای ابن سینا و امام خمینی»، در فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش ۴۱، تابستان ۱۳۹۴ش. | * نصیری، محمد؛ نعمتی، سید<ref></ref> جواد؛ یوسف‌زاده، حسینعلی؛ «مقایسه ضرورت نبوت از منظر فلسفه و عرفان با تأکید بر آرای ابن سینا و امام خمینی»، در فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش ۴۱، تابستان ۱۳۹۴ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||