پرش به محتوا

سخن‌چینی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۲: خط ۶۲:
== ادبیات فارسی==
== ادبیات فارسی==
مسئله سخن‌چینی در فرهنگ فارسی بازتاب داشته است. شاعران فارسی‌زبان اشعاری در قبح آن سروده‌اند. در گلستان [[سعدی]] آمده است:  
مسئله سخن‌چینی در فرهنگ فارسی بازتاب داشته است. شاعران فارسی‌زبان اشعاری در قبح آن سروده‌اند. در گلستان [[سعدی]] آمده است:  
{{شعر}} {{ب|سخن چین کند تازه جنگ قدیم|
{{شعر جدید
| شاعر = سعدی
|سخن چین کند تازه جنگ قدیم\\به خشم آورد نیک‌مردِ سلیم
از آن همنشین تا توانی گریز\\که مر فتنهٔ خفته را گفت خیز
سیه چال و مرد اندر او بسته پای\\به از فتنه از جای بردن به جای
میان دو تن جنگ چون آتش است\\'''سخن‌چین''' بدبخت هیزم کش است<ref>[http://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab8/sh10/ سعدی، گلستان، باب هشتم در آداب صحبت کردن].</ref>
}}


به خشم آورد نیک‌مردِ سلیم}}
[[ابوالقاسم فردوسی| فردوسی]] درباره وصیت اورمَزد، سومین پادشاه ساسانی به پسرش بهرام  چنین سروده است:
 
{{شعر جدید
{{ب|از آن همنشین تا توانی گریز|
| شاعر = فردوسی
 
|زبان را مگردان به گرد دروغ\\چو خواهی که تاج از تو گیرد فروغ
که مر فتنهٔ خفته را گفت خیز}}
روانت خِرَد باد و دستور شرم\\سخن گفتن خوب و آواز نرم
 
خداوند پیروز یار تو باد\\دل زیردستان شکار تو باد
{{ب|سیه چال و مرد اندر او بسته پای|
بنه کینه و دور باش از هوا\\مبادا هوا بر تو فرمانروا
 
'''سخن چین''' و بی‌دانش و چاره‌گر\\نباید که یابد به پیشت گذر<ref>فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اورمزد»
به از فتنه از جای بردن به جای}}
 
{{ب|میان دو تن جنگ چون آتش است|
 
'''سخن‌چین''' بدبخت هیزم کش است}}{{پایان شعر}}
 
<ref>[http://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab8/sh10/ سعدی، گلستان، باب هشتم در آداب صحبت کردن].</ref>}}
 
[[ابوالقاسم فردوسی| فردوسی]] در باره وصیت اورمَزد، سومین پادشاه ساسانی به پسرش بهرام  چنین سروده است:
 
{{شعر}}{{ب|زبان را مگردان به گرد دروغ|
 
چو خواهی که تاج از تو گیرد فروغ}}
 
{{ب|روانت خِرَد باد و دستور شرم|
 
سخن گفتن خوب و آواز نرم}}
 
{{ب|خداوند پیروز یار تو باد|
 
دل زیردستان شکار تو باد}}
 
{{ب|بنه کینه و دور باش از هوا|
 
مبادا هوا بر تو فرمانروا}}
 
{{ب|'''سخن چین''' و بی‌دانش و چاره‌گر|
 
نباید که یابد به پیشت گذر}}{{پایان شعر}}<ref>فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اورمزد »
بخش ۲https://ganjoor.net/ferdousi/shahname/oormazd/sh2
بخش ۲https://ganjoor.net/ferdousi/shahname/oormazd/sh2
</ref>
</ref>
اسدی  توسی:
}}
{{شعر}}{{ب|مکن با '''سخن چین''' دوروی راز|
{{شعر جدید
 
| شاعر = اسدی  توسی
که نیکت به زشتی برد پاک باز}}
|مکن با '''سخن چین''' دوروی راز\\که نیکت به زشتی برد پاک باز
 
}}
{{شعر}}{{ب|مده نزد خود راه بدگوی را|
{{شعر جدید
 
| شاعر = اسدی  توسی
نه مرد سخن چین دو روی را}}{{پایان شعر}} <ref>https://ganjoor.net/asadi/garshaspname/sh90</ref>
|مده نزد خود راه بدگوی را\\نه مرد سخن چین دو روی را<ref>https://ganjoor.net/asadi/garshaspname/sh90</ref>}}


[[عطار نیشابوری|عطار]] در باره تأثیر منفی هم نشینی با سخن چین می‌گوید:  
[[عطار نیشابوری|عطار]] در باره تأثیر منفی هم نشینی با سخن چین می‌گوید:  
 
{{شعر جدید
{{شعر}}{{ب|'''سخن چین''' را مده نزدیک خود جای|
| شاعر = عطار
 
|'''سخن چین''' را مده نزدیک خود جای\\که هر روزت بگرداند به صد رای<ref>https://ganjoor.net/attar/asrarname/abkhsh21/sh1</ref>}}
که هر روزت بگرداند به صد رای}}{{پایان شعر}}<ref>https://ganjoor.net/attar/asrarname/abkhsh21/sh1</ref>


== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==