جمهوری اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی و جایگاه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
جمهوری اسلامی نوعی ساختار سیاسی اعمال حاکمیت مبتنی بر دو عنصر جمهوریت و اسلامیت است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج۲۴، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref> [[علی‌اکبر دهخدا]] حکومت جمهوری را نوع حکومتی معرفی می‌کند که رئیس آن (رئیس جمهور) از جانب مردم کشور برای مدتی محدود انتخاب می‌شود.<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/detail/106551?title=%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C «معنی "جمهوری" در "لغت‌نامۀ دهخدا"»]، موسسه لغت‌نامه دهخدا.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|روح الله خمینی]] ([[سال ۱۲۸۱ هجری شمسی|۱۲۸۱]]-[[سال ۱۳۶۸ هجری شمسی|۱۳۶۸ش]]) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حکومت پادشاهی را به دلیل موروثی بودن منطقی ندانسته و حکومت جمهوری را به دلیل این که برآمده از خواست و اراده مردم است منطقی و صحیح قلمداد می‌کند.<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۹، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref> | جمهوری اسلامی نوعی ساختار سیاسی اعمال حاکمیت مبتنی بر دو عنصر جمهوریت و اسلامیت است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج۲۴، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref> [[علی‌اکبر دهخدا]] حکومت جمهوری را نوع حکومتی معرفی می‌کند که رئیس آن (رئیس جمهور) از جانب مردم کشور برای مدتی محدود انتخاب می‌شود.<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/detail/106551?title=%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C «معنی "جمهوری" در "لغت‌نامۀ دهخدا"»]، موسسه لغت‌نامه دهخدا.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|روح الله خمینی]] ([[سال ۱۲۸۱ هجری شمسی|۱۲۸۱]]-[[سال ۱۳۶۸ هجری شمسی|۱۳۶۸ش]]) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حکومت پادشاهی را به دلیل موروثی بودن منطقی ندانسته و حکومت جمهوری را به دلیل این که برآمده از خواست و اراده مردم است منطقی و صحیح قلمداد می‌کند.<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۹، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref> | ||
امام خمینی و [[مرتضی مطهری]] (درگذشت: ۱۳۵۸ش)، در تبیین نظام جمهوری اسلامی، شکل و قالب آن را جمهوری دانسته‌اند که محتوای درونی آن برآمده از اسلام است.<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۵، ص۳۹۸؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج۲۴، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref> [[سید محمد حسینی بهشتی]] (درگذشت: ۱۳۶۰ش) در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]]، نظام جمهوری اسلامی را تشریح کرده است. وی نظام‌های سیاسی موجود در دنیا را به دو دسته تقسیم می‌کند. دسته نخست نظام‌هایی هستند که تنها بر یک اصل استوار هستند و آن آراء مردم است. این نظام‌ها به عنوان نظام‌های دموکراتیک خوانده شده و مبتنی ایدئولوژی خاصی نیستند. دسته دوم نظام‌هایی هستند که مبتنی بر ایدئولوژی خاصی هستند. در این نوع نظام‌ها خواست و نظر مردم در چارچوب آن ایدئولوژی مورد قبول مردم معنا پیدا می‌کند. جمهوری اسلامی از این سنخ نظام‌ها بوده و به عنوان یک نظام ایدئولوژیک یا مکتبی شناخته می‌شود.<ref>حسینی بهشتی، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۸۰.</ref> به باور مطهری و بهشتی، جمهوری اسلامی به معنای حکومت قشر روحانیت جامعه نیست بلکه به معنای تحقق روح اسلام و اجرای | امام خمینی و [[مرتضی مطهری]] (درگذشت: ۱۳۵۸ش)، در تبیین نظام جمهوری اسلامی، شکل و قالب آن را جمهوری دانسته‌اند که محتوای درونی آن برآمده از اسلام است.<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۵، ص۳۹۸؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج۲۴، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref> [[سید محمد حسینی بهشتی]] (درگذشت: ۱۳۶۰ش) در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]]، نظام جمهوری اسلامی را تشریح کرده است. وی نظام‌های سیاسی موجود در دنیا را به دو دسته تقسیم می‌کند. دسته نخست نظام‌هایی هستند که تنها بر یک اصل استوار هستند و آن آراء مردم است. این نظام‌ها به عنوان نظام‌های دموکراتیک خوانده شده و مبتنی ایدئولوژی خاصی نیستند. دسته دوم نظام‌هایی هستند که مبتنی بر ایدئولوژی خاصی هستند. در این نوع نظام‌ها خواست و نظر مردم در چارچوب آن ایدئولوژی مورد قبول مردم معنا پیدا می‌کند. جمهوری اسلامی از این سنخ نظام‌ها بوده و به عنوان یک نظام ایدئولوژیک یا مکتبی شناخته می‌شود.<ref>حسینی بهشتی، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۸۰.</ref> به باور مطهری و بهشتی، جمهوری اسلامی به معنای حکومت قشر روحانیت جامعه نیست بلکه به معنای تحقق روح اسلام و اجرای قوانین مکتب اسلام در جامعه است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج۲۴، ص۳۳۱؛ حسینی بهشتی، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۸۱.</ref> این نوع حکمرانی را به دلیل بهره‌گیری از مردم و قوانین الهی اسلام دارای ظرفیت کارآمدی بالا قلمداد کرده‌اند. جمهوری اسلامی می‌تواند با تکیه بر پشتوانه مردمی خود ارز‌ش‌های الهی را در جامعه حاکم سازد و با احیای کرامت انسانی، نتایج مثبتی را در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و صنعتی به بار بیاورد.<ref>شبان‌نیا، فلسفه سیاست، ۱۳۹۸ش، ص۲۵۵-۲۷۲.</ref> | ||
===ولایت فقیه و جمهوری اسلامی=== | ===ولایت فقیه و جمهوری اسلامی=== | ||