پرش به محتوا

عجل فرجهم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


==معرفی==
==معرفی==
«عَجِّلْ فَرَجَهم» (فرَج آنها را نزدیک بگردان) ذکری است که در برخی از روایات شیعه، پس از [[صلوات]] ذکر شده است<ref>شیخ بهایی، مفتاح‌الفلاح، دارالکتب اسلامی، ص۸۷؛ نوری، مستدرک‌الوسائل، بیروت، ج۵، ص۷۴؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۷، ص۲۱۵.</ref> و شیعیان آن را بعد از صلوات به‌کار می‌برند.<ref>«[https://article.tebyan.net/190746/اهميت-فرستادن-صلوات-با-عجل-فرجهم اهمیت فرستان صلوات با عجل فرجهم]»، سایت تبیان.</ref> همراهی این [[دعا]] با صلوات را به‌دلیل نزدیک‌شدن آن به [[استجابت دعا|استجابت]] می‌دانند.<ref>الهی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، ص۱۰.</ref>   
«عَجِّلْ فَرَجَهم» (فرَج آنها را نزدیک بگردان) ذکری است که در برخی از روایات شیعه، پس از [[صلوات]] ذکر شده است<ref>شیخ بهایی، مفتاح‌الفلاح، دارالکتب اسلامی، ص۸۷؛ نوری، مستدرک‌الوسائل، بیروت، ج۵، ص۷۴؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۷، ص۲۱۵.</ref> و شیعیان آن را بعد از صلوات به‌کار می‌برند.<ref>«[https://article.tebyan.net/190746اهمیت فرستان صلوات با عجل فرجهم]»، سایت تبیان.</ref> همراهی این [[دعا]] با صلوات را به‌دلیل نزدیک‌شدن آن به [[استجابت دعا|استجابت]] می‌دانند.<ref>الهی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، ص۱۰.</ref>   


طبق [[اسناد|سلسله‌سند]] برخی روایات، قدمت این [[ذکر]] به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] برمی‌گردد.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۹۵، ص۱۲۷.</ref> در [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|بلدالامین]] اثر [[ابراهیم بن علی عاملی کفعمی|ابراهیم کفعمی]]([[سال ۸۴۰ هجری قمری|۸۴۰]]-[[سال ۹۰۵ هجری قمری|۹۰۵ق]])، [[دعا|دعایی]] وجود دارد که سندش به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] برمی‌گردد<ref>کفعمی، بلدالامین، بی‌تا، ج۱، ص۹۱.</ref> نیز عبارت «عَجِّلْ اللّٰهُمَّ فَرَجَهُمْ» آمده است.<ref>کفعمی، بلدالامین، بی‌تا، ج۱، ص۹۶.</ref> ذکر «عجل فرجهم» در تزئین برخی مکان‌های مذهبی شیعیان، همچون کتیبه‌های [[مسجد جامع اصفهان]] و [[حرم حضرت معصومه(س)]] به‌همراه صلوات به‌کار رفته است.<ref>قوچانی، «خط بنایی معقلی، تجلی علی (ع) بر خط کوفی بنایی»، ص۹۱؛ ستوده، «کتیبه‌های آستانه مقدسه قم»، ص۳۳.</ref>  
طبق [[اسناد|سلسله‌سند]] برخی روایات، قدمت این [[ذکر]] به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] برمی‌گردد.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۹۵، ص۱۲۷.</ref> در [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|بَلَدُالاَمین]] اثر [[ابراهیم بن علی عاملی کفعمی|ابراهیم کَفعَمی]] ([[سال ۸۴۰ هجری قمری|۸۴۰]]-[[سال ۹۰۵ هجری قمری|۹۰۵ق]])، [[دعا|دعایی]] وجود دارد که عبارت «عَجِّلْ اللّٰهُمَّ فَرَجَهُمْ» آمده است.<ref>کفعمی، بلدالامین، بی‌تا، ج۱، ص۹۶.</ref> سند این روایت به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] برمی‌گردد.<ref>کفعمی، بلدالامین، بی‌تا، ج۱، ص۹۱.</ref> ذکر «عجل فرجهم» در تزئین برخی مکان‌های مذهبی شیعیان، همچون کتیبه‌های [[مسجد جامع اصفهان]] و [[حرم حضرت معصومه(س)]] به‌همراه صلوات نیز به‌کار رفته است.<ref>قوچانی، «خط بنایی معقلی، تجلی علی (ع) بر خط کوفی بنایی»، ص۹۱؛ ستوده، «کتیبه‌های آستانه مقدسه قم»، ص۳۳.</ref>  
===معنای فَرَج===
===معنای فَرَج===
به‌گفته پژوهشگران، دعا برای فرج گاهی به‌معنای گشایش در کارِ اهل‌بیت(ع) و مؤمنان{{یاد|طبق دیدگاه برخی، فرج در کار اهل‌بیت(ع) به معنای تبیین احکام دین و اجرای آن‌ها است و این به ضرورت تشکیل [[حکومت اسلامی]] اشاره دارد.(«[https://www.masjed.ir/fa/newsagency/31934/Qaem معنای وعجل فرجهم چیست؟]»، خبرگزاری مسجد).}} و گاهی در معنای [[ظهور امام زمان|ظهور امام مهدی]] به‌کار رفته است.<ref>الهی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، ص۱۰. یزدی‌نژاد، «چند نکته در معنای حدیث امر به دعای فرج» ص۲۶۳-۲۶۴.</ref> معنای واژه فَرَج را دور شدن از اندوه و رفع گرفتاری دانسته‌اند.<ref> دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه فرج.</ref>
به‌گفته پژوهشگران، دعا برای فرج گاهی به‌معنای گشایش در کارِ اهل‌بیت(ع) و مؤمنان{{یاد|طبق دیدگاه برخی، فرج در کار اهل‌بیت(ع) به معنای تبیین احکام دین و اجرای آن‌ها است و این به ضرورت تشکیل [[حکومت اسلامی]] اشاره دارد.(«[https://www.masjed.ir/fa/newsagency/31934/Qaem معنای وعجل فرجهم چیست؟]»، خبرگزاری مسجد).}} و گاهی در معنای [[ظهور امام زمان|ظهور امام مهدی]] به‌کار رفته است.<ref>الهی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، ص۱۰. یزدی‌نژاد، «چند نکته در معنای حدیث امر به دعای فرج» ص۲۶۳-۲۶۴.</ref> معنای واژه فَرَج را دور شدن از اندوه و رفع گرفتاری دانسته‌اند.<ref> دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه فرج.</ref>
خط ۱۵: خط ۱۵:


==گفتن عجل فرجهم در نماز==
==گفتن عجل فرجهم در نماز==
طبق [[فتوا|استفتائی]] که از برخی فقیهان شیعه شده، گفتن عبارت «عجل فرجهم» پس از صلوات [[تشهد]] تحت شرایطی [[مباح|جایز]] است. [[میرزا جواد تبریزی|آیت‌الله تبریزی]] و [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]] این ذکر را بعد از صلوات تشهد جایز دانسته‌اند. از نظر [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] و [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]، اگر به نیّت [[دعا]] باشد، اشکال ندارد. از نظر [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] و [[حسین نوری همدانی|نوری همدانی]] اگر به قصد ورود (یعنی به نیت عملی که خداوند به آن دستور داده است) نباشد، اشکال ندارد؛ اما از نظر [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] نمازگزار نباید به‌طور مداوم این ذکر را به صلوات تشهد اضافه کند و [[اصل احتیاط| احتیاط]] در آن است که این کار را نکند.<ref>مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص ۱۰۷، س ۲۶۳؛ نوری همدانی، هزار و یک مساله فقهی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۹؛ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷۳؛ سیستانی، «[https://www.sistani.org/persian/qa/0855/ پرسش و پاسخ: تشهد]»، سایت دفتر آیت‌الله سیستانی؛ واحد پاسخگویی به سوالت جامعة الزهرا(س)، «دانسته‌ها: فقه وزندگی»، ص۵۵.</ref>
طبق [[فتوا|استفتائی]] که از برخی فقیهان شیعه شده، گفتن عبارت «عجل فرجهم» پس از صلوات [[تشهد]] تحت شرایطی [[مباح|جایز]] است. [[میرزا جواد تبریزی|آیت‌الله تبریزی]] و [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]]<ref>سیستانی، «[https://www.sistani.org/persian/qa/0855/ پرسش و پاسخ: تشهد]»، سایت دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> این ذکر را بعد از صلوات تشهد جایز دانسته‌اند. از نظر [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]] و [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]، اگر به نیّت [[دعا]] باشد، اشکال ندارد. از نظر [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]]<ref>صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷۳.</ref> و [[حسین نوری همدانی|نوری همدانی]]<ref>نوری همدانی، هزار و یک مساله فقهی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۹</ref>  اگر به قصد ورود (یعنی به نیت عملی که خداوند به آن دستور داده است) نباشد، اشکال ندارد؛ اما از نظر [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]]<ref> مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص ۱۰۷، س ۲۶۳.</ref> نمازگزار نباید به‌طور مداوم این ذکر را به صلوات تشهد اضافه کند و [[اصل احتیاط| احتیاط]] در آن است که این کار را نکند.<ref> واحد پاسخگویی به سوالت جامعة الزهرا(س)، «دانسته‌ها: فقه وزندگی»، ص۵۵.</ref>


==پانویس==
==پانویس==