پرش به محتوا

تشییع و تدفین حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
[[پرونده:نقاشی-تشییع-حضرت-فاطمه.jpg|بندانگشتی|320px|نقاشی «لاهوت در تابوت» با تکنیک رنگ روغن، اثر حسن روح‌الامینی.<ref>«[http://arthibition.net/fa/product/show/31084 لاهوت در تابوت]»، پایگاه آرتیبیشن.</ref>]]
[[پرونده:نقاشی-تشییع-حضرت-فاطمه.jpg|بندانگشتی|320px|نقاشی «لاهوت در تابوت» با تکنیک رنگ روغن، اثر حسن روح‌الامینی.<ref>«[http://arthibition.net/fa/product/show/31084 لاهوت در تابوت]»، پایگاه آرتیبیشن.</ref>]]


'''تشییع و تدفین حضرت فاطمه(س)''' به [[تشییع جنازه|تشییع]] و [[دفن]] شبانه و پنهانی جنازه [[حضرت فاطمه(س)]] در [[سال ۱۱ هجری قمری]] اشاره دارد. فاطمه(س) [[وصیت‌های حضرت فاطمه(س)|وصیت]] کرده بود او را شبانه و پنهانی دفن کنند تا [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]] و [[عمر بن خطاب]] در خاکسپاری او حضور نداشته باشند. این وصیت نشانه اعتراض فاطمه به خلیفه و نارضایتی او از اتفاقات پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] دانسته شده است.
'''تشییع و تدفین حضرت فاطمه(س)''' به تشییع و دفن شبانه و پنهانی جنازه [[حضرت فاطمه(س)]] در [[سال ۱۱ هجری قمری]] اشاره دارد. فاطمه(س) [[وصیت‌های حضرت فاطمه(س)|وصیت]] کرده بود او را شبانه و پنهانی دفن کنند تا [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]] و [[عمر بن خطاب]] در خاکسپاری او حضور نداشته باشند. این وصیت نشانه اعتراض فاطمه به خلیفه و نارضایتی او از اتفاقات پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] دانسته شده است.


جنازه فاطمه با حضور تعداد کمی همچون [[امام علی(ع)]]، [[حسنین|حَسَنَیْن(ع)]]، [[عقیل بن ابی‌طالب]]، [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[عمار یاسر]]، [[مقداد بن عمرو|مقداد بن اسود]]، [[زبیر بن عوام]]، [[ابوذر غفاری]] و [[سلمان فارسی]] و بدون حضور ابوبکر و عمر [[دفن]] شد. [[محل دفن فاطمه(س)]] نامعلوم است.
جنازه فاطمه با حضور تعداد کمی همچون [[امام علی(ع)]]، [[حسنین|حَسَنَیْن(ع)]]، [[عقیل بن ابی‌طالب]]، [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[عمار یاسر]]، [[مقداد بن عمرو|مقداد بن اسود]]، [[زبیر بن عوام]]، [[ابوذر غفاری]] و [[سلمان فارسی]] و بدون حضور ابوبکر و عمر دفن شد. [[محل دفن فاطمه(س)]] نامعلوم است.


پس از اطلاع مردم از [[دفن]] شبانه حضرت فاطمه(س)، [[عمر بن خطاب]] خواستار [[نبش قبر]] و [[نماز ميت|نماز]] دوباره بر فاطمه شد، ولی پس از تهدید [[امام علی(ع)]]، از خواسته خود صرف‌نظر کرد.
پس از اطلاع مردم از [[دفن]] شبانه حضرت فاطمه(س)، عمر بن خطاب خواستار [[نبش قبر]] و [[نماز ميت|نماز]] دوباره بر فاطمه شد، ولی پس از تهدید امام علی(ع)، از خواسته خود صرف‌نظر کرد.


==شهادت حضرت فاطمه(س)==
==شهادت حضرت فاطمه(س)==
خط ۱۵: خط ۱۵:
حضرت فاطمه پس از غروب آفتاب از دنیا رفت.<ref>مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۰۰.</ref> بنابر نقل [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فَتّال نیشابوری]] در کتاب [[روضة الواعظین]] مردم [[مدینه]] شیون‌کنان به [[خانه امام علی(ع)]] رفتند و منتظر ماندند تا بر جنازه [[نماز میت|نماز]] بخوانند؛ ولی [[ابوذر غفاری|ابوذر]] به نزد مردم رفته و گفت [[تشییع جنازه|تشییع]] دختر پیامبر به تأخیر افتاده است و مردم پراکنده شدند.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref>
حضرت فاطمه پس از غروب آفتاب از دنیا رفت.<ref>مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۰۰.</ref> بنابر نقل [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فَتّال نیشابوری]] در کتاب [[روضة الواعظین]] مردم [[مدینه]] شیون‌کنان به [[خانه امام علی(ع)]] رفتند و منتظر ماندند تا بر جنازه [[نماز میت|نماز]] بخوانند؛ ولی [[ابوذر غفاری|ابوذر]] به نزد مردم رفته و گفت [[تشییع جنازه|تشییع]] دختر پیامبر به تأخیر افتاده است و مردم پراکنده شدند.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref>


[[عباس بن عبدالمطلب|عباس عموی پیامبر(ص)]] از امام علی(ع) خواست که [[مهاجران]] و [[انصار]] را برای [[تشییع]] و نماز بر جنازه جمع کند که در این کار، زیبایی برای دین است. امام علی(ع) در پاسخ او گفت که نمی‌تواند به این توصیه وی عمل کند، زیرا فاطمه(س) [[وصیت]] کرده است نماز و تشییع او پنهانی باشد.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۵۶.</ref>
[[عباس بن عبدالمطلب|عباس عموی پیامبر(ص)]] از امام علی(ع) خواست که [[مهاجران]] و [[انصار]] را برای تشییع و نماز بر جنازه جمع کند که در این کار، زیبایی برای دین است. امام علی(ع) در پاسخ او گفت که نمی‌تواند به این توصیه وی عمل کند، زیرا فاطمه(س) [[وصیت]] کرده است نماز و تشییع او پنهانی باشد.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۵۶.</ref>
براساس نقل [[سلیم بن قیس]]، در شبِ درگذشت فاطمه، [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] از [[امام علی(ع)]] خواستند که در نماز خواندن بر جنازه فاطمه(س) بر آن دو پیشی نگیرد.<ref>سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۷۰.</ref>
براساس نقل [[سلیم بن قیس]]، در شبِ درگذشت فاطمه، [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] از [[امام علی(ع)]] خواستند که در نماز خواندن بر جنازه فاطمه(س) بر آن دو پیشی نگیرد.<ref>سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۷۰.</ref>


==غسل، کفن و نماز==
==غسل، کفن و نماز==
[[پرونده:اثر تشییع حضرت فاطمه(س).jpg|بندانگشتی|270px|اثری با موضوع [[تشییع]] حضرت فاطمه(س) از رضا بدرالسماء.<ref>«[https://rahyafteha.ir/49936/ مجموعه آثار استاد رضا بدرالسماء برای حضرت زهرا(س)]»، سایت رهیافته.</ref>]]
[[پرونده:اثر تشییع حضرت فاطمه(س).jpg|بندانگشتی|270px|اثری با موضوع [[تشییع]] حضرت فاطمه(س) از رضا بدرالسماء.<ref>«[https://rahyafteha.ir/49936/ مجموعه آثار استاد رضا بدرالسماء برای حضرت زهرا(س)]»، سایت رهیافته.</ref>]]
فاطمه(س) [[وصیت‌های حضرت زهرا|وصیت]] کرد‌ که همسرش [[امام علی(ع)]] بدن او را [[غسل میت| غسل]] دهد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> همچنین از [[اسماء بنت عمیس|اسماء بِنْت عُمَیس]] خواست که در غسل بدن او به امام علی(ع) کمک کند.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۶۴.</ref> امام علی و اسماء بر طبق وصیت فاطمه، او را غسل دادند<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> و [[کفن]] کردند.<ref>مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۰۱.</ref>
فاطمه(س) [[وصیت‌های حضرت زهرا|وصیت]] کرد‌ که همسرش امام علی(ع) بدن او را [[غسل میت| غسل]] دهد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> همچنین از [[اسماء بنت عمیس|اسماء بِنْت عُمَیس]] خواست که در غسل بدن او به امام علی(ع) کمک کند.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۶۴.</ref> امام علی و اسماء بر طبق وصیت فاطمه، او را غسل دادند<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> و [[کفن]] کردند.<ref>مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۰۱.</ref>


[[حسین بن عبدالوهاب]] در [[عیون المعجزات (کتاب)|کتاب عیون المعجزات]]<ref>ابن‌عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، ص۵۵.</ref> و [[محمد بن جریر طبری صغیر|محمد بن جریر طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة (کتاب)|دلایل الامامه]]،<ref>طبری آملی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۶.</ref> از عالمان [[شیعه]] در قرن پنجم هجری، نقل کرده‌اند که فقط امام علی(ع) به همراه [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، بر جنازه فاطمه(س) نماز خواندند.  
[[حسین بن عبدالوهاب]] در [[عیون المعجزات (کتاب)|کتاب عیون المعجزات]]<ref>ابن‌عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، ص۵۵.</ref> و [[محمد بن جریر طبری صغیر|محمد بن جریر طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة (کتاب)|دلایل الامامه]]،<ref>طبری آملی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۶.</ref> از عالمان [[شیعه]] در قرن پنجم هجری، نقل کرده‌اند که فقط امام علی(ع) به همراه [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، بر جنازه فاطمه(س) نماز خواندند.  
خط ۳۴: خط ۳۴:
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = امام علی(ع) پس از دفن حضرت فاطمه خطاب به قبر پیامبر اسلام:{{-}}'''«ای رسول خدا، بر مرگ دختر برگزیده تو، شکیبایی من اندک است و طاقت و توانم از دست رفته...آن ودیعت بازگردانده شد و آن امانت به صاحبش رسید. اندوه مرا پایانی نیست؛ همه شب خواب به چشمم نرود تا آنگاه که خداوند برای من سرایی را که تو در آن جای گرفته‌ای، اختیار کند. به‌زودی، دخترت تو را خبر دهد که چگونه امتت گرد آمدند و بر او ستم کردند.»<ref> نهج البلاغة، خطبه ۱۹۳، ۱۳۷۷ش، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = امام علی(ع) پس از دفن حضرت فاطمه خطاب به قبر پیامبر اسلام:{{-}}'''«ای رسول خدا، بر مرگ دختر برگزیده تو، شکیبایی من اندک است و طاقت و توانم از دست رفته...آن ودیعت بازگردانده شد و آن امانت به صاحبش رسید. اندوه مرا پایانی نیست؛ همه شب خواب به چشمم نرود تا آنگاه که خداوند برای من سرایی را که تو در آن جای گرفته‌ای، اختیار کند. به‌زودی، دخترت تو را خبر دهد که چگونه امتت گرد آمدند و بر او ستم کردند.»<ref> نهج البلاغة، خطبه ۱۹۳، ۱۳۷۷ش، ص۴۲۰-۴۲۱.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


در [[تاریخ یعقوبی]]، از منابع تاریخی قرن سوم، آمده است که جنازه فاطمه(س) شبانه [[دفن]] شد و هنگام خاکسپاری، فقط [[سلمان]] و [[ابوذر]] و [[مقداد]] حضور داشتند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فتال نیشابوری]] تعداد حاضران را کمی بیش از این دانسته است.<ref> فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> [[ابن‌شهرآشوب]] در کتاب [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب]] در [[حدیث مرسل|روایتی مرسل]] نقل کرده است هنگامی که امام علی(ع) حضرت زهرا(س) را نزدیک قبر آورد، دستی از قبر بیرون آمد و او را تحویل گرفت و سپس ناپدید شد.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۶۵.</ref>
در [[تاریخ یعقوبی]]، از منابع تاریخی قرن سوم، آمده است که جنازه فاطمه(س) شبانه دفن شد و هنگام خاکسپاری، فقط [[سلمان]] و [[ابوذر]] و [[مقداد]] حضور داشتند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فتال نیشابوری]] تعداد حاضران را کمی بیش از این دانسته است.<ref> فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> [[ابن‌شهرآشوب]] در کتاب [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب]] در [[حدیث مرسل|روایتی مرسل]] نقل کرده است هنگامی که امام علی(ع) حضرت زهرا(س) را نزدیک قبر آورد، دستی از قبر بیرون آمد و او را تحویل گرفت و سپس ناپدید شد.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۶۵.</ref>
امام علی(ع) پس از دفن فاطمه(س)، آثار قبر را از بین برد تا قبر مشخص نباشد.<ref> مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۹۳.</ref>
امام علی(ع) پس از دفن فاطمه(س)، آثار قبر را از بین برد تا قبر مشخص نباشد.<ref> مجلسی،‌ بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۹۳.</ref>


۶٬۱۲۱

ویرایش