پرش به محتوا

اسلام‌هراسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۶۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Salehi  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Salehi  }}
[[پرونده:اسلام_هراسی.jpg|بندانگشتی|300px|کاریکاتوری درباره تلاش برای به تصویر کشیدن چهره‌ای منفی از اسلام]]
[[پرونده:اسلام_هراسی.jpg|بندانگشتی|300px|کاریکاتوری درباره تلاش برای به تصویر کشیدن چهره‌ای منفی از اسلام]]
'''اسلام‌ْهَراسی''' ایجاد هراس و نفرت برنامه‌ریزی‌شده از [[اسلام]] و مظاهر اسلامی و در نتیجه رواشمردن گونه‌های مختلف تبعیض، خشونت و إعمال محرومیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی علیه [[مسلمان|مسلمانان]] و نهادها و سازمان‌های اسلامی است. این پدیده، پدیده‌ای سیاسی-فرهنگی است که باوجود داشتن زمینه‌های تاریخی، بیشتر در دوران معاصر رواج یافته است.
'''اسلام‌ْهَراسی''' ایجاد هراس و نفرت برنامه‌ریزی‌شده از [[اسلام]] و مظاهر اسلامی و در نتیجه رواشمردن گونه‌های مختلف تبعیض، خشونت و إعمال محرومیت علیه [[مسلمان|مسلمانان]] و نهادها و سازمان‌های اسلامی است. این پدیده، پدیده‌ای دینی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است که باوجود داشتن زمینه‌های تاریخی، بیشتر در اواخر قرن بیستم میلادی و به‌ویژه پس از حملات ۱۱ سپتامبر رواج یافت. توفیق نسبی جهان غرب در رواج پروژه اسلام‌هراسی و به‌تبع آن افزایش اسلام‌ستیزی و تشدید فضای بی‌اعتمادی میان مسلمانان و غربیان از دلایل اهمیت بررسی این پدیده در جهان اسلام دانسته شده است.
 
ناسازگاری‌های تاریخی میان دولت‌های اسلامی و غربی و تناقض‌های موجود در ارزش‌های اروپایی و اسلامی از زمینه‌های گسترش اسلام‌هراسی دانسته شده است. همچنین به گفته پژوهشگران، ضعف‌های درونی جهان اسلام مانند انشقاق مذهبی، توسعه‌نیافتگی و ضعف [[مردم‌سالاری]] از یک سو و ناآگاهی غربیان از ماهیت اسلام و مسلمانان از دیگر سو باعث ایجاد نگرش منفی نسبت به جهان اسلام و به دنبال آن رواج اسلام‌هراسی شده است. گسترش اسلام‌هراسی را همچنین معلول عواملی چون مهاجرت مسلمانان به اروپا و گسترش جمعیت مسلمانان در آن کشورها، ظهور بنیادگرایی اسلامی و انجام اقدامات خشن از سوی آنها و در نهایت فضاسازی منفی و شکل‌دهی افکار عمومی توسط رسانه‌های غربی دانسته‌اند.
 
در مواجهه با گشترش اسلام‌هراسی به راهکارهایی چون توسعه رسانه‌های مشترک اسلام در جهت بازنمایی مثبت از چهره جهان اسلام، برقراری ارتباطات نظام‌مند و گسترده با مراکز مذهبی غربی، تقویت مبادلات درون تمدنی جهت تضعیف جریان‌های افراطی و بنیادگرا و [[تقریب مذاهب اسلامی]] اشاره شده است. در این زمینه واکنش‌های هم صورت گرفته که ازجمله آنها می‌توان به [[نامه‌ای برای تو|پیام آیت‌الله خامنه‌ای به جوانان اروپا و آمریکای شمالی]] مبنی بر مراجعه به متون اسلامی جهت شناخت اسلام اشاره کرد


==چیستی==
==چیستی==
خط ۳۱: خط ۳۵:


== زمینه‌ها و عوامل ==
== زمینه‌ها و عوامل ==
{{جعبه نقل قول|سه امر باعث شده که حتی ساده‌ترین تصور در مورد عرب‌ها{{سخ}} و اسلام به صورت یک موضوع کاملا سیاسی و تقریبا ناهنجار درآید:{{سخ}} اول: تاریخچه تعصب همگانی و مشهور ضدعرب و ضداسلام غرب؛{{سخ}} دوم: منازعه بین اعراب و صهیونیسم اسرائیلی و تأثیر آن بر فرهنگ لیبرالی{{سخ}} و عمومی غرب؛ سوم: فقدان کامل هرگونه زمینه و موقعیت فرهنگی{{سخ}} که از طریق آن بتوان با عرب‌ها و اسلام احساس همگانی نموده یا بدون {{سخ}} هیچ‌گونه احساس منفی، آنها را مورد بحث قرار داد<ref>سعید، شرق‌شناسی، ۱۳۸۲ش، ص۵۵.</ref>|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ادوارد سعید:}}
{{جعبه نقل قول|سه امر باعث شده که حتی ساده‌ترین تصور در مورد عرب‌ها و اسلام{{سخ}} به صورت یک موضوع کاملا سیاسی و تقریبا ناهنجار درآید:{{سخ}} اول: تاریخچه تعصب همگانی و مشهور ضدعرب و ضداسلام در غرب؛{{سخ}} دوم: منازعه بین اعراب و صهیونیسم اسرائیلی و تأثیر آن بر فرهنگ لیبرالی{{سخ}} و عمومی غرب؛ سوم: فقدان کامل هرگونه زمینه و موقعیت فرهنگی{{سخ}} که از طریق آن بتوان با عرب‌ها و اسلام احساس همگانی نموده یا بدون {{سخ}} هیچ‌گونه احساس منفی، آنها را مورد بحث قرار داد<ref>سعید، شرق‌شناسی، ۱۳۸۲ش، ص۵۵.</ref>|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=ادوارد سعید:}}
گسترش اسلام‌هراسی به‌ویژه در کشورهای غربی را معلول زمینه‌ها و مناسبات تاریخی بین مسلمانان و کشورهای غربی و تحت تأثیر عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می‌دانند.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۲۵.</ref> به‌گفته پژوهشگران، اسلام‌هراسی یا توسط بازیگران بیرونی (اسلام‌هراسی سلبی) تولید می‌شود و هدف آن تشویه واقعیت اسلام است و یا توسط عوامل داخلی (اسلام‌هراسی ایجابی) بازتولید می‌شود.<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی:سلبی و ایجابی ...»، ص۳۶-۴۰.</ref> عوامل متعددی را در گسترش اسلام‌هراسی مؤثر دانسته‌اند؛ ازجمله: تعارض منافع و خواستگاه‌های ارزشی مختلف جهان اسلام و غرب، اقدامات خشونت بار گروه‌های تندرو، نزاع‌های تاریخی اسرائیلی - عربی، جهل و عدم شناخت نسبت به اسلام و مسلمانان، ترس از تهدید جمعیتی و فرهنگی مسلمانان و فضاسازی و شکل‌دهی به افکار عمومی توسط رسانه‌ها.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref>
گسترش اسلام‌هراسی به‌ویژه در کشورهای غربی را معلول زمینه‌ها و مناسبات تاریخی بین مسلمانان و کشورهای غربی و تحت تأثیر عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می‌دانند.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۲۵.</ref> به‌گفته پژوهشگران، اسلام‌هراسی یا توسط بازیگران بیرونی (اسلام‌هراسی سلبی) تولید می‌شود و هدف آن تشویه واقعیت اسلام است و یا توسط عوامل داخلی (اسلام‌هراسی ایجابی) بازتولید می‌شود.<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی:سلبی و ایجابی ...»، ص۳۶-۴۰.</ref> عوامل متعددی را در گسترش اسلام‌هراسی مؤثر دانسته‌اند؛ ازجمله: تعارض منافع و خواستگاه‌های ارزشی مختلف جهان اسلام و غرب، اقدامات خشونت بار گروه‌های تندرو، نزاع‌های تاریخی اسرائیلی - عربی، جهل و عدم شناخت نسبت به اسلام و مسلمانان، ترس از تهدید جمعیتی و فرهنگی مسلمانان و فضاسازی و شکل‌دهی به افکار عمومی توسط رسانه‌ها.<ref>عیسی‌زاده و همکاران، «ریشه‌های تاریخی و علل اسلام‌هراسی معاصر»، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref>


خط ۶۶: خط ۷۰:
* تقویت مبادلات درون تمدنی جهت تضعیف جریان‌های افراطی و بنیادگرا
* تقویت مبادلات درون تمدنی جهت تضعیف جریان‌های افراطی و بنیادگرا
* ایجاد تسهیلات لازم (مطالعاتی و گردشگری) برای معرفی واقعی اسلام<ref>علی‌پور و همکاران، «راهبردهای پیشگیری و مقابله با اسلام‌هراسی»، ص۱۱۱-۱۱۴.</ref>
* ایجاد تسهیلات لازم (مطالعاتی و گردشگری) برای معرفی واقعی اسلام<ref>علی‌پور و همکاران، «راهبردهای پیشگیری و مقابله با اسلام‌هراسی»، ص۱۱۱-۱۱۴.</ref>
* توجه به مبانی اسلام در پرهیز از اختلافات درونی جهان اسلام (تقریب بین مذاهب اسلامی)
* توجه به مبانی اسلام در پرهیز از اختلافات درونی جهان اسلام ([[تقریب مذاهب اسلامی|تقریب بین مذاهب اسلامی]])
* ضرورت نقش‌آفرینی مردم در مدیریت کشورهاس اسلامی با تقویت نظام مردم‌سالاری<ref>علیزاده و همکاران، «بررسی پدیده اسلام‌هراسی و راهکارهای قرآنی مقابله با آن»، ص۳۹۷-۴۰۰.</ref>
* ضرورت نقش‌آفرینی مردم در مدیریت کشورهاس اسلامی با تقویت نظام مردم‌سالاری<ref>علیزاده و همکاران، «بررسی پدیده اسلام‌هراسی و راهکارهای قرآنی مقابله با آن»، ص۳۹۷-۴۰۰.</ref>
* مبارزه با نمادهای تندروی دینی
* مبارزه با نمادهای تندروی دینی
خط ۷۲: خط ۷۶:


==واکنش‌ها نسبت به رواج اسلام‌هراسی==
==واکنش‌ها نسبت به رواج اسلام‌هراسی==
در واکنش به گسترش اسلام‌هراسی در غرب اقداماتی از سوی رهبران و اندیشمندان جهان اسلام انجام شد که ازجمله مهم‌ترین آنها نامه آیت‌الله سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۳ش خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی بود. او بعد از وقوع یک واقعه تروریستی در فرانسه توسط گروه‌های افراطی مسلمانان، پیامی خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی صادر کرد و در آن از جوانان خواست که برای شناخت اسلام، به جای تکیه بر رسانه‌ها، به متن اصلی اسلام یعنی [[قرآن]] و زندگی [[پیامبر اسلام(ص)]] مراجعه کنند.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/ndata/news/28731/index.html#fa نامه‌ای برای تو]، سایت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> این پیام با هشتگی به نام [[نامه‌ای برای تو]] به صورت گسترده و به چند زبان در شبکه‌های اجتماعی در فضای اینترنتی منتشر شد.<ref>[http://www.entekhab.ir/fa/news/187944 بازتاب پیام در رسانه‌ها]</ref><ref>[http://edition.cnn.com/2015/01/22/middleeast/iran-ayatollah-letter/ در CNN]</ref><ref>[http://www.bbc.com/news/world-middle-east-30931363 در BBC]</ref>
در واکنش به گسترش اسلام‌هراسی در غرب، اقداماتی از سوی رهبران و اندیشمندان جهان اسلام انجام شد که ازجمله آنها می‌توان به نامه [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله سید علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران در [[سال ۱۳۹۳ هجری شمسی|سال ۱۳۹۳ش]] خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی بود. او بعد از وقوع یک واقعه تروریستی در فرانسه توسط گروه‌های افراطی مسلمانان، پیامی خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی صادر کرد و در آن از جوانان خواست که برای شناخت اسلام، به جای تکیه بر رسانه‌ها، به متن اصلی اسلام یعنی [[قرآن]] و زندگی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مراجعه کنند.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/ndata/news/28731/index.html#fa نامه‌ای برای تو]، سایت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> این پیام با هشتگی به نام [[نامه‌ای برای تو]] به صورت گسترده و به چند زبان در شبکه‌های اجتماعی در فضای اینترنتی منتشر شد.<ref>[http://www.entekhab.ir/fa/news/187944 بازتاب پیام در رسانه‌ها]</ref><ref>[http://edition.cnn.com/2015/01/22/middleeast/iran-ayatollah-letter/ در CNN]</ref><ref>[http://www.bbc.com/news/world-middle-east-30931363 در BBC]</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۷۲

ویرایش