تناسخ: تفاوت میان نسخه‌ها
←تناسخ در فلسفه اسلامی
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
وضعیت [[شهاب‌الدین سهروردی|شیخ اشراق]] در قبال تناسخ را وضعیتی ناروشن قلمداد کرده‌اند:<ref>یوسفی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، ص۱۱۸؛ مینایی، «تناسخ»، ص۲۳۶.</ref> محققان معتقدند که او با پیروی از فیلسوفان مشائی در بسیاری از آثارش، چون پرتونامه، المطارحات و الواح عمادیه، تناسخ را باطل دانسته است.<ref>یوسفی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، ص۱۱۸؛ مینایی، «تناسخ»، ص۲۳۶.</ref> آنان معتقدند که او در مهم‌ترین اثرش، [[حکمة الاشراق (کتاب)|حکمة الاشراق]]، با تردید در برخی از دلایل امتناع تناسخ و ناکافی‌دانستن دلایل اثبات تناسخ به برخی از وجوه تناسخ متمایل شده و نهایتاً از اظهارنظر نهایی درباره تناسخ ناتوان مانده است.<ref>یوسفی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، ص۱۱۸.</ref> | وضعیت [[شهاب‌الدین سهروردی|شیخ اشراق]] در قبال تناسخ را وضعیتی ناروشن قلمداد کرده‌اند:<ref>یوسفی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، ص۱۱۸؛ مینایی، «تناسخ»، ص۲۳۶.</ref> محققان معتقدند که او با پیروی از فیلسوفان مشائی در بسیاری از آثارش، چون پرتونامه، المطارحات و الواح عمادیه، تناسخ را باطل دانسته است.<ref>یوسفی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، ص۱۱۸؛ مینایی، «تناسخ»، ص۲۳۶.</ref> آنان معتقدند که او در مهم‌ترین اثرش، [[حکمة الاشراق (کتاب)|حکمة الاشراق]]، با تردید در برخی از دلایل امتناع تناسخ و ناکافی‌دانستن دلایل اثبات تناسخ به برخی از وجوه تناسخ متمایل شده و نهایتاً از اظهارنظر نهایی درباره تناسخ ناتوان مانده است.<ref>یوسفی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، ص۱۱۸.</ref> | ||
از نظر برخی محققان، [[ملاصدرا]]، بر مبناى [[نظریه حرکت جوهرى]]، نحوه ایجاد و بقاى نفس را به‌گونه‌اى تعریف می‌کند که اثبات تناسخ ناممکن می‌شود.<ref>مینایی، «تناسخ»، ص۹۴.</ref> به گزارش منابع، طبق این نظریه نفس و بدن در ابتداى پیدایش خود امورى بالقوه و داراى حرکت جوهرى ذاتى هستند.<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۷-۹.</ref> آنها با گذراندن حیات طبیعی از قوه خارج می‌شوند و در جهت سعادت یا شقاوت به فعلیت می‌رسند.<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۷-۹.</ref> از نظر ملاصدرا، تناسخ مانند بازگشت موجودی از حالت فعلیت به قوه است که امری محال است.<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۷-۹.</ref> | از نظر برخی محققان، [[ملاصدرا]]، بر مبناى [[حرکت جوهرى|نظریه حرکت جوهرى]]، نحوه ایجاد و بقاى نفس را به‌گونه‌اى تعریف می‌کند که اثبات تناسخ ناممکن می‌شود.<ref>مینایی، «تناسخ»، ص۹۴.</ref> به گزارش منابع، طبق این نظریه نفس و بدن در ابتداى پیدایش خود امورى بالقوه و داراى حرکت جوهرى ذاتى هستند.<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۷-۹.</ref> آنها با گذراندن حیات طبیعی از قوه خارج می‌شوند و در جهت سعادت یا شقاوت به فعلیت می‌رسند.<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۷-۹.</ref> از نظر ملاصدرا، تناسخ مانند بازگشت موجودی از حالت فعلیت به قوه است که امری محال است.<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۹، ص۷-۹.</ref> | ||
== تناسخ در عرفان اسلامی == | == تناسخ در عرفان اسلامی == | ||