پرش به محتوا

عزائم: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۷۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== آیات سجده‌دار==
== آیات سجده‌دار==
از نظر فقیهان [[شیعه]]، [[آیه]] ۱۵ [[سوره سجده]]، ۳۷ [[سوره فصلت]]، ۶۲ [[سوره نجم]] و ۱۹ [[سوره علق]] سجده [[واجب]] دارند.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۷.</ref> همچنین به گفته [[صاحب جواهر]]، ۱۱ آیه قرآن در ۱۰ سوره، سجده [[مستحب]] دارند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۰، ص۲۱۷. </ref> این آیات عبارتند از آیه ۲۰۶ [[سوره اعراف]]، آیه ۱۵ [[سوره رعد|رعد]]، آیه ۴۹-۵۰ [[سوره نحل|نحل]]، آیه ۱۰۹ [[سوره اسراء|اسراء]]، آیه ۵۸ [[سوره مریم|مریم]]، آیه ۱۸ و ۷۷ [[سوره حج|حج]]، آیه ۶۰ [[سوره فرقان|فرقان]]، آیه ۲۶ [[سوره نمل|نمل]]، آیه ۲۴ [[سوره ص|ص]]، و آیه ۲۱ [[سوره انشقاق|انشقاق]].<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۷-۵۷۸.</ref> بر اساس آنچه به [[شیخ صدوق]] منسوب شده است، وجود کلمه «سجده» در آیه، موجب می‌شود آن آیه سجده [[مستحب]] داشته باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۰، ص۲۱۷. </ref>  
از نظر فقیهان [[شیعه]]، [[آیه]] ۱۵ [[سوره سجده]]، ۳۷ [[سوره فصلت]]، ۶۲ [[سوره نجم]] و ۱۹ [[سوره علق]] سجده [[واجب]] دارند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۷.</ref> همچنین به گفته [[صاحب جواهر]]، ۱۱ آیه قرآن در ۱۰ سوره، سجده [[مستحب]] دارند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۰، ص۲۱۷. </ref> این آیات عبارتند از آیه ۲۰۶ [[سوره اعراف]]، آیه ۱۵ [[سوره رعد|رعد]]، آیه ۴۹-۵۰ [[سوره نحل|نحل]]، آیه ۱۰۹ [[سوره اسراء|اسراء]]، آیه ۵۸ [[سوره مریم|مریم]]، آیه ۱۸ و ۷۷ [[سوره حج|حج]]، آیه ۶۰ [[سوره فرقان|فرقان]]، آیه ۲۶ [[سوره نمل|نمل]]، آیه ۲۴ [[سوره ص|ص]]، و آیه ۲۱ [[سوره انشقاق|انشقاق]].<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۷-۵۷۸.</ref> بر اساس آنچه به [[شیخ صدوق]] منسوب شده است، وجود کلمه «سجده» در آیه، موجب می‌شود آن آیه سجده [[مستحب]] داشته باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۰، ص۲۱۷. </ref>  


فقهای شیعه با استناد به روایاتی از [[امام صادق(ع)]] معتقدند سجده فقط در چهار سوره مذکور [[واجب]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید: شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۱، ح۲۶و۲۷.</ref> فقیهان [[شافعی]]، حنبلی و حنفی [[اهل سنت]] بدون تفکیک میان سجده مستحب و واجب قرآن، تعداد آیات سجده‌دار را ۱۴ مورد و فقهای مالکی آن را یازده آیه می‌دانند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۲۵.</ref>
فقهای شیعه با استناد به روایاتی از [[امام صادق(ع)]] معتقدند سجده فقط در چهار سوره مذکور [[واجب]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید: شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۱، ح۲۶و۲۷.</ref> فقیهان [[شافعی]]، حنبلی و حنفی [[اهل سنت]] بدون تفکیک میان سجده مستحب و واجب قرآن، تعداد آیات سجده‌دار را ۱۴ مورد و فقهای مالکی آن را یازده آیه می‌دانند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۲۵.</ref>


== احکام مرتبط==
== احکام مرتبط==
{{جعبه نقل قول| عنوان = ذکر سجده واجب قرآن|: «لا اِلهَ اِلَّا اللهُ حَقًّا حَقًّا، لا اِلهَ اِلَّا اللهُ ایماناً وَ تَصْدیقاً، لا اِلهَ اِلَّا اللهُ عُبُودِیةً وَرِقّاً، سَجَدْتُ لَک یا رَبِّ تَعَبَّداً وَرِقّاً، لا مُسْتَنْکفاً وَ لا مُسْتَکبِراً، بَلْ اَنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعیفٌ خائفٌ مُسْتَجیرٌ»<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>|تاریخ بایگانی|| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = ذکر سجده واجب قرآن|: «لا اِلهَ اِلَّا اللهُ حَقًّا حَقًّا، لا اِلهَ اِلَّا اللهُ ایماناً وَ تَصْدیقاً، لا اِلهَ اِلَّا اللهُ عُبُودِیةً وَرِقّاً، سَجَدْتُ لَک یا رَبِّ تَعَبَّداً وَرِقّاً، لا مُسْتَنْکفاً وَ لا مُسْتَکبِراً، بَلْ اَنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعیفٌ خائفٌ مُسْتَجیرٌ»<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>|تاریخ بایگانی|| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
سوره‌های عزائم و احکام مرتبط با آن در باب‌های [[طهارت]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: یزدی، عروة الوثقی، ج۱، ص۵۱۰ و ص۶۰۳</ref> و [[نماز]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۸.</ref> کتاب‌های فقهی سخن گفته شده است. از نظر فقیهان این سوره‌ها احکامی دارند، از جمله:
سوره‌های عزائم و احکام مرتبط با آن در باب‌های [[طهارت]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۱۰ و ص۶۰۳</ref> و [[نماز]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۸.</ref> کتاب‌های فقهی سخن گفته شده است. از نظر فقیهان این سوره‌ها احکامی دارند، از جمله:
*خواندن آنها بر [[جنابت|جُنُب]]<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۱۰.</ref> و [[حائض]]<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۶۰۳.</ref> [[حرام]] است. فقیهان درباره اینکه آیا فقط خواندن آیه‌های سجده‌دار حرام است یا خواندن تمام سوره چنین حکمی دارد، اختلاف‌نظر دارند.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ج۱، ص۵۱۰ و ص۶۰۳؛ بنی‌هاشمی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۸ش، مسأله ۳۵۵، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۷؛ مساله ۴۵۰، ج۱، ص۲۷۶.</ref> [[علامه حلی]] گفته است که حتی خواندن یک حرف از این سوره‌ها بر او حرام است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۳.</ref> اگر جنب و حائض آیات سجده‌دار را شنیدند واجب است که سجده کنند.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۳.</ref>  
*خواندن آنها بر [[جنابت|جُنُب]]<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۱۰.</ref> و [[حائض]]<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۶۰۳.</ref> [[حرام]] است. فقیهان درباره اینکه آیا فقط خواندن آیه‌های سجده‌دار حرام است یا خواندن تمام سوره چنین حکمی دارد، اختلاف‌نظر دارند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۱۰ و ص۶۰۳؛ بنی‌هاشمی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۸ش، مسئله ۳۵۵، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۷؛ مسئله ۴۵۰، ج۱، ص۲۷۶.</ref> [[علامه حلی]] گفته است که حتی خواندن یک حرف از این سوره‌ها بر او حرام است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۳.</ref> اگر جنب و حائض آیات سجده‌دار را شنیدند واجب است که سجده کنند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۳.</ref>  
*به فتوای فقیهان شیعه، خواندن عمدی [[سوره]]‌های دارای سجده واجب، در [[نمازهای واجب]] سبب باطل شدن نماز می‌گردد.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۰؛ امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۵، م۹۸۳.</ref> اگر کسی یکی این سوره‌ها را از روی سهو در نماز بخواند، در صورتی که پیش از رسیدن به آیه سجده‌دار یا نصف سوره متوجه شود، باید سوره سجده‌دار را رها کرده و سوره دیگری بخواند و اگر پس از آیه سجده‌دار یا نصف سوره باشد، درباره چگونگی به جای آوردن سجده و نماز میان [[مراجع تقلید]] اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۶-۵۴۵، حواشی م۹۸۴.</ref> بنا به فتوای [[امام خمینی]] در این صورت باید با اشاره سجده کند و به خواندن سوره سجده‌دار اکتفا نماید.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۵، م۹۸۴.</ref> همچنین به فتوای [[سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]] و [[سید موسی شبیری زنجانی]] اگر سجده واجب را به جای نیاورد نمازش صحیح است گرچه [[گناه]] کرده است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۶، حواشی م۹۸۴.</ref>
*به فتوای فقیهان شیعه، خواندن عمدی [[سوره]]‌های دارای سجده واجب، در [[نمازهای واجب]] سبب باطل شدن نماز می‌گردد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۰؛ امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۵، م۹۸۳.</ref> اگر کسی یکی این سوره‌ها را از روی سهو در نماز بخواند، در صورتی که پیش از رسیدن به آیه سجده‌دار یا نصف سوره متوجه شود، باید سوره سجده‌دار را رها کرده و سوره دیگری بخواند و اگر پس از آیه سجده‌دار یا نصف سوره باشد، درباره چگونگی به جای آوردن سجده و نماز میان [[مراجع تقلید]] اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۶-۵۴۵، حواشی م۹۸۴.</ref> بنا به فتوای [[امام خمینی]] در این صورت باید با اشاره سجده کند و به خواندن سوره سجده‌دار اکتفا نماید.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۵، م۹۸۴.</ref> همچنین به فتوای [[سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]] و [[سید موسی شبیری زنجانی]] اگر سجده واجب را به جای نیاورد نمازش صحیح است گرچه [[گناه]] کرده است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(محشی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۶، حواشی م۹۸۴.</ref>
*سجده واجب قرآن وجوب فوری دارد؛ از این‌رو با خواندن یا شنیدن آیات سجده‌دار سوره‌های عزائم، بلافاصله سجده واجب می‌شود.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۸.</ref>  
*سجده واجب قرآن وجوب فوری دارد؛ از این‌رو با خواندن یا شنیدن آیات سجده‌دار سوره‌های عزائم، بلافاصله سجده واجب می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۷۸.</ref>  
*در سجده واجب قرآن، [[وضو]]، [[غسل]]، رو به [[قبله]] بودن و ذکر خاصی واجب نیست اما باید پیشانی بر چیزی گذاشته شود که [[سجده]] بر آن صحیح است.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۲-۵۸۳.</ref> با این حال ذکرهای ویژه‌ای برای سجده واجب نقل شده است.<ref>یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>
*در سجده واجب قرآن، [[وضو]]، [[غسل]]، رو به [[قبله]] بودن و ذکر خاصی واجب نیست اما باید پیشانی بر چیزی گذاشته شود که [[سجده]] بر آن صحیح است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۲-۵۸۳.</ref> با این حال ذکرهای ویژه‌ای برای سجده واجب نقل شده است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۲۶: خط ۲۶:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*[[امام خمینی]]، سید روح‌الله، توضیح المسائل(محشی)، تصحیح سید محمدحسین بنی هاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۲۴ق.
*امام خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل(محشی)، تصحیح سید محمدحسین بنی هاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۲۴ق.
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر نشر اسلامی، ۱۳۷۸ش.
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر نشر اسلامی، ۱۳۷۸ش.
*جزیری، عبدالرحمن بن محمد عوض، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۴ق/۲۰۰۳م.
*جزیری، عبدالرحمن بن محمد عوض، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۴ق/۲۰۰۳م.
*علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف‌الشیعه فی احکام‌الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
*طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة‌الوثقی، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۹ق.
*طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، کتاب‌فروشی مرتضوی، ۱۴۱۶ق.
*طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، کتاب‌فروشی مرتضوی، ۱۴۱۶ق.
*طوسی، محمد بن حسن، [[تهذیب‌الاحکام]]، تحقیق حسن خرسان موسوی، تهران، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق.
*طوسی، محمد بن حسن، تهذیب‌الاحکام، تحقیق حسن خرسان موسوی، تهران، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق.
*طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، تصحیح علی خراسانی و دیگران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم، ۱۴۰۷ق.
*طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، تصحیح علی خراسانی و دیگران، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم، ۱۴۰۷ق.
*فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
*فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
*[[علامه حلی]]، حسن بن یوسف، مختلف‌الشیعه فی احکام‌الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
*نجفی، محمدحسن، جواهرالكلام فی شرح شرائع‎ الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.
*نجفی، محمدحسن، جواهرالكلام فی شرح شرائع‎ الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.
*یزدی، سید محمدکاظم، العروة‌الوثقی، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۹ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{قرآن کریم}}
{{قرآن کریم}}