۱۷٬۱۹۲
ویرایش
خطبه حضرت فاطمه در جمع زنان مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| اعتبار سند = [[متواتر]] | | اعتبار سند = [[متواتر]] | ||
| منابع شیعه = [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]، [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]]، [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الامامه]] | | منابع شیعه = [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]، [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]]، [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الامامه]] | ||
| منابع سنی = [[بلاغات النساء (کتاب)|بلاغات النساء]]، [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح نهج البلاغه | | منابع سنی = [[بلاغات النساء (کتاب)|بلاغات النساء]]، [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید]] | ||
| مؤید قرآنی = | | مؤید قرآنی = | ||
}} | }} | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
==معرفی و اهمیت== | ==معرفی و اهمیت== | ||
خطبه حضرت فاطمه(س) در جمع زنان مدینه یا خطبه عیادت، سخنانی است که [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] در بستر بیماریِ منجر به [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادتش]] برای زنانی که به [[عیادت بیمار|عیادت]] او آمده بودند، ایراد کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> درباره تعداد زنان عیادت‌کننده و اینکه چه کسانی بوده‌اند، اطلاع دقیقی وجود ندارد<ref>خشاوی، زندگانی سیاسی حضرت فاطمه زهرا(س)، ۱۳۷۸ش، ص...</ref> البته در [[بلاغات النساء (کتاب)|کتاب بلاغات النساء]]<ref> | خطبه حضرت فاطمه(س) در جمع زنان مدینه یا خطبه عیادت، سخنانی است که [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] در بستر بیماریِ منجر به [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادتش]] برای زنانی که به [[عیادت بیمار|عیادت]] او آمده بودند، ایراد کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> درباره تعداد زنان عیادت‌کننده و اینکه چه کسانی بوده‌اند، اطلاع دقیقی وجود ندارد<ref>خشاوی، زندگانی سیاسی حضرت فاطمه زهرا(س)، ۱۳۷۸ش، ص...</ref> البته در [[بلاغات النساء (کتاب)|کتاب بلاغات النساء]]<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، ص۱۹.</ref> و [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح ابن‌ابی‌الحدید بر نهج‌البلاغه]]<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۶، ص۲۳۳.</ref> آمده است که تعدادی از زنان مهاجر و انصار به حضور فاطمه آمدند و در [[تاریخ یعقوبی (کتاب)|تاریخ یعقوبی]] ذکر شده [[همسران پیامبر(ص)|زنان پیامبر(ص)]] و عده‌ای از زنان قریش به عیادت او رفته بودند.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۱۱۵.</ref> | ||
برخی از پژوهشگران، سخنان فاطمه زهرا(س) در جمع زنان مدینه را دارای فصاحت، بلاغت و محتوای شگفت‌انگیزی می‌دانند.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۴.</ref> به گفته آنان با توجه به شناختی که حضرت فاطمه از تحولات جامعه نوپای اسلامی داشتند و برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان خود، از کنش‌های گفتاری متعددی چون کنش اظهاری، عاطفی و ترغیبی در این خطبه استفاده کرده است.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۷-۸.</ref> این متن را همچنین حاکی از آگاهی حضرت فاطمه نسبت مسائل و جریان‌های حاکم بر مدینه دانسته‌اند.<ref>فتاحی‌زاده و رسولی، «اسناد و شروح خطبه‌های حضرت زهرا سلام الله علیها»، ص۱۷-۱۸.</ref> | برخی از پژوهشگران، سخنان فاطمه زهرا(س) در جمع زنان مدینه را دارای فصاحت، بلاغت و محتوای شگفت‌انگیزی می‌دانند.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۴.</ref> به گفته آنان با توجه به شناختی که حضرت فاطمه از تحولات جامعه نوپای اسلامی داشتند و برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان خود، از کنش‌های گفتاری متعددی چون کنش اظهاری، عاطفی و ترغیبی در این خطبه استفاده کرده است.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۷-۸.</ref> این متن را همچنین حاکی از آگاهی حضرت فاطمه نسبت مسائل و جریان‌های حاکم بر مدینه دانسته‌اند.<ref>فتاحی‌زاده و رسولی، «اسناد و شروح خطبه‌های حضرت زهرا سلام الله علیها»، ص۱۷-۱۸.</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
* شیخ صدوق در [[معانی الاخبار (کتاب)|کتاب معانی الاخبار]] به دو طریق، یکی به سندش از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و دیگری از طریق [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله بن حسن بن حسن]] از مادرش [[فاطمه دختر امام حسین(ع)|فاطمه دختر امام حسین]] این روایت را نقل کرده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۵۴-۳۵۶.</ref> | * شیخ صدوق در [[معانی الاخبار (کتاب)|کتاب معانی الاخبار]] به دو طریق، یکی به سندش از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و دیگری از طریق [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله بن حسن بن حسن]] از مادرش [[فاطمه دختر امام حسین(ع)|فاطمه دختر امام حسین]] این روایت را نقل کرده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۵۴-۳۵۶.</ref> | ||
* [[محمد بن جریر طبری صغیر|طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الامامة]] در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] از جدش [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] این خطبه را نقل کرده است.<ref>طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۵.</ref> | * [[محمد بن جریر طبری صغیر|طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الامامة]] در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] از جدش [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] این خطبه را نقل کرده است.<ref>طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۵.</ref> | ||
* ابن‌طَیفور و [[ابن‌ابی‌الحدید]] از علمای اهل‌سنت در کتاب‌های خود [[بلاغات النساء (کتاب)|بَلاغات النساء]]<ref> | * ابن‌طَیفور و [[ابن‌ابی‌الحدید]] از علمای اهل‌سنت در کتاب‌های خود [[بلاغات النساء (کتاب)|بَلاغات النساء]]<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، ص۱۹.</ref> و [[شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید)|شرح نهج‌البلاغه]]<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۶، ص۲۳۳.</ref> این خطبه را از [[عطیه بن سعد بن جناده عوفی|عَطیه کوفی]] روایت کرده‌اند. | ||
* [[احمد بن علی طبرسی]] نیز در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|کتاب الاحتجاج]] به نقل از [[سوید بن غفله]] این خطبه را نقل کرده است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> به گفته [[علامه حلی]]، سوید از دوستان امام علی(ع) بوده است.<ref>علامه حلی، خلاصه الاقوال، ۱۴۱۷ق، ص۱۶۳.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] نیز این سخنان را به نقل از الاحتجاج در [[بحار الانوار (کتاب)|بِحار الانوار]] آورده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۵۹.</ref> به گفته [[حسینعلی منتظری]] از شارحان این خطبه، سوید بن غفله راوی این خطبه در زمان پیامبر(ص) [[ایمان]] آورد و فردی مخلص بود که رجالیان شیعه و سنی او را [[ثقه|توثیق]] کرده‌اند.<ref>منتظری، خطبه حضرت زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص ۳۷۶-۳۷۷.</ref> | * [[احمد بن علی طبرسی]] نیز در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|کتاب الاحتجاج]] به نقل از [[سوید بن غفله]] این خطبه را نقل کرده است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> به گفته [[علامه حلی]]، سوید از دوستان امام علی(ع) بوده است.<ref>علامه حلی، خلاصه الاقوال، ۱۴۱۷ق، ص۱۶۳.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] نیز این سخنان را به نقل از الاحتجاج در [[بحار الانوار (کتاب)|بِحار الانوار]] آورده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۵۹.</ref> به گفته [[حسینعلی منتظری]] از شارحان این خطبه، سوید بن غفله راوی این خطبه در زمان پیامبر(ص) [[ایمان]] آورد و فردی مخلص بود که رجالیان شیعه و سنی او را [[ثقه|توثیق]] کرده‌اند.<ref>منتظری، خطبه حضرت زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص ۳۷۶-۳۷۷.</ref> | ||