امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

درباره فلسفه امامت و هدف از آن، دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به قاضی عبدالجبار، المغنی، ۱۹۶۲م، ج۱، ص۳۹؛  تفتازانی، شرح العقائد النسفیة، ۱۴۰۷ق، ص۹۷؛ علامه حلی، الفین، ۱۴۰۵ق، ص۲۶-۲۹.</ref> معتزله، فلسفه امامت و هدف از آن را تحقق بخشیدن به امور شرعی مانند اقامه حدود الهی، اجرای احکام و نظایر آن دانسته‌‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به قاضی عبدالجبار، المغنی، ۱۹۶۲م، ج۱، ص۳۹؛ قاضی عبدالجبار، شرح الاصول الخمسه، ۱۴۲۲ق، ص۵۰۹.</ref> [[ماتریدیه|ماتُریدیه]] و اشاعره علاوه بر این موارد، اموری همچون فرماندهی و تدبیر سپاه، پاسداری از مرزها، تجهیز نیروی‌های نظامی، مبارزه با آشوبگران، حمایت مظلومان و سرکوبی ستمگران، فصل خصومت‌ها و منازعه‌ها، تقسیم غنایم و اموری از این قبیل که به‌عهده آحاد جامعه نیست را از جمله اهداف و فلسفه امامت دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به تفتازانی، شرح العقائد النسفیة، ۱۴۰۷ق، ص۹۷؛ باقلانی، تمهید الاوائل و تلخیص الدلائل، ۱۴۰۷ق، ص۴۷۷-۴۷۸.</ref>

امامیه علاوه بر این امور،<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، الفین، ۱۴۰۵ق، ص۲۶-۲۹.</ref> برخلاف سایر فرقه‌های مسلمان، تبیین شریعت و مرجعیت دینی پس از پیامبر(ص) را نیز از اهداف مهم و حساس امامت برشمرده‌اند.<ref>بحرانی، قواعد المرام فی علم الکلام، ۱۴۰۶ق، ص۱۷۸؛ مطهری، امامت و رهبری، ۱۳۹۰ش، ص۲۹-۳۲.</ref> [[کاشف‌الغطاء (ابهام‌زدایی)|کاشف‌الغطاء]] برای اثبات لزوم تبیین شریعت به‌واسطه امام و مرجعیت دینی آنان چنین استدلال کرده است: همان‌گونه که وجود مُؤسِس و آورنده احکام، برای علم به احکام الهی، عقلاً لازم است، وجود مُبَیِّن (بیان‌کننده) این احکام نیز لازم است و فقدان هریک از این‌دو موجب جهل به احکام الهی می‌شود.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۶۴.</ref> همچنین تعداد زیادی از آیات و روایات نبویِ مُجمَل و [[محکم و متشابه|متشابه]] وجود دارد که برای تبیین، نیاز به فردی دارد که جزئیات آنها و متشابهات قرآن و سنت نبوی علم داشته باشد.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۶۴.</ref>

از دیگر اموری که وجود امام را ضروری می‌کند و از فلسفه‌های امامت به‌شمار می‌رود، حفظ شریعت است.<ref>علامه حلی، کشف المراد؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۱۷.</ref> بر این اساس، وجود امام باعث می‌شود دین از تغییر و تحریف محفوظ بماند؛ چراکه گذشت زمان، وجود دشمنان، فهم نادرست متون و عوامل دیگر می‌تواند در انحراف مردم از تعلیمات اصیل اثرگذار باشد و همچنین از آنجا که دست‌کم، در فهم دیگران از قرآن، احتمال خطا و اشتباه دارد، به کسی نیاز است که فهمش از قرآن، مصون از خطا باشد و وجودش ملاک و معیاری برای تشخیص خطای فهم دیگران قرار گیرد و این فرد همان امام و جانشین پیامبر است که باید معصوم باشد.<ref>علامه حلی، کشف المراد؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۱۷.</ref>