قاعده لطف: تفاوت میان نسخهها
←مفهومشناسی
خط ۴: | خط ۴: | ||
قاعده لطف به این معنا است که هر کاری که به نزدیک شدن انسانها به اطاعت و یا دور شدن آنها از [[گناه]] بینجامد، انجام آن کار بر خداوند لازم است و خدا حتماً آن کار را انجام میدهد؛<ref>ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۰۴-۱۰۵؛ فخرالدین رازی، المحصل، ۱۴۱۱ق، ص۴۸۱-۴۸۲.</ref> مانند تشریع تکالیف دینی و ارسال [[پیامبران]] که انسانها از این راه، با تکالیف دینیشان آشنا میشوند.<ref> ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیة، ۱۴۱۸ق، ص۱۱۴-۱۱۶.</ref> در [[کلام اسلامی]]، لطیفبودن از [[صفات فعل]] خدا<ref>ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰-۱۲۴.</ref> و بهمعنای انجامدادن کاری است که بهوسیله آن، [[تکلیف|مکلَّف]] به اطاعت نزدیک و از [[گناه]] دور میشود؛ بیآن که این لطف، تأثیری در قدرت مکلَّف داشته باشد یا او را مجبور سازد.<ref> علامه حلی، مناهجالیقین، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۷؛ علامه حلی، کشفالمراد، ۱۴۲۷ق، ص۴۴۴؛ فاضل مقداد، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۲۷۶؛ قاضی عبدالجبار، المغنی، ۱۹۶۲-۱۹۶۵م، ج۱۳، ص۹؛ ابننوبخت، الیاقوت فی علم الکلام، ۱۴۱۳ق، ص۵۵.</ref> | قاعده لطف به این معنا است که هر کاری که به نزدیک شدن انسانها به اطاعت و یا دور شدن آنها از [[گناه]] بینجامد، انجام آن کار بر خداوند لازم است و خدا حتماً آن کار را انجام میدهد؛<ref>ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۰۴-۱۰۵؛ فخرالدین رازی، المحصل، ۱۴۱۱ق، ص۴۸۱-۴۸۲.</ref> مانند تشریع تکالیف دینی و ارسال [[پیامبران]] که انسانها از این راه، با تکالیف دینیشان آشنا میشوند.<ref> ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیة، ۱۴۱۸ق، ص۱۱۴-۱۱۶.</ref> در [[کلام اسلامی]]، لطیفبودن از [[صفات فعل]] خدا<ref>ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰-۱۲۴.</ref> و بهمعنای انجامدادن کاری است که بهوسیله آن، [[تکلیف|مکلَّف]] به اطاعت نزدیک و از [[گناه]] دور میشود؛ بیآن که این لطف، تأثیری در قدرت مکلَّف داشته باشد یا او را مجبور سازد.<ref> علامه حلی، مناهجالیقین، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۷؛ علامه حلی، کشفالمراد، ۱۴۲۷ق، ص۴۴۴؛ فاضل مقداد، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۲۷۶؛ قاضی عبدالجبار، المغنی، ۱۹۶۲-۱۹۶۵م، ج۱۳، ص۹؛ ابننوبخت، الیاقوت فی علم الکلام، ۱۴۱۳ق، ص۵۵.</ref> | ||
در آیات قرآن و روایات، لطیف بودن خدا به معانی دیگری هم به کار رفته است؛<ref>ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیة، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰-۱۲۴.</ref> از جمله علم نافذ خدا،<ref>سوره ملک، آیه۱۴.</ref> نامحسوس بودن و نفی جسمانیت از خدا،<ref>سوره انعام، آیه۱۰۳.</ref> درکناشدنی بودن کُنه خدا،<ref>دعای جوشن کبیر، فقره ۳۱.</ref> ظرافت در آفرینش و تدبیر الهی،<ref>دعای جوشن کبیر، فقره ۳۴.</ref> احسان و جود.<ref>سوره شوری، آیه۱۹.</ref> | در آیات قرآن و روایات، لطیف بودن خدا به معانی دیگری هم به کار رفته است؛<ref>ربانی گلپایگانی، القواعد الکلامیة، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰-۱۲۴.</ref> از جمله علم نافذ خدا،<ref>سوره ملک، آیه۱۴.أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ '''اللَّطِيفُ''' الْخَبِيرُمشاهده آیه در سوره | ||
أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِير | |||
«آيا كسى كه آفريده است نمىداند؟ با اينكه او خود باريك بين آگاه است.» | |||
</ref> نامحسوس بودن و نفی جسمانیت از خدا،<ref>سوره انعام، آیه۱۰۳.لَا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ ۖ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ «او را هیچ چشمی درک ننماید و او همه بینندگان را مشاهده میکند و او لطیف و نامرئی و (به همه چیز خلق) آگاه است.»</ref> درکناشدنی بودن کُنه خدا،<ref>دعای جوشن کبیر، فقره ۳۱.یَا لَطِیفاً لا یُرَامُ، «ای لطیفی که دست اندازکسی قرار نگیرد»</ref> ظرافت در آفرینش و تدبیر الهی،<ref>دعای جوشن کبیر، فقره ۳۴.یَا لَطِیفَ الصُّنْعِ، «ای صُنعتْ چشم نواز»</ref> احسان و جود.<ref>سوره شوری، آیه۱۹.اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ ۖ وَهُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ</ref> | |||
== اقسام لطف == | == اقسام لطف == |