پرش به محتوا

خاتم‌بخشی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(←‏استفاده‌های فقهی: حذف عبارت بی منبع)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''خاتَم‌بَخشی''' ماجرای بخشیدن [[انگشتر]](خاتم) توسط  [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به فقیر در [[رکوع|رکوع نماز]] است. این واقعه در کتب روایی [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت| اهل‌سنت]] نقل شده است و به گفته [[تفسیر قرآن|مفسران]]، [[آیه ولایت]] درباره این واقعه نازل شد. از خاتم‌بخشی به‌عنوان یکی از [[فضایل امام علی(ع)|فضائل امام علی(ع)]] یاد شده است.  
'''خاتَم‌بَخشی''' ماجرای بخشیدن [[انگشتر]] توسط  [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به فقیر در [[رکوع|رکوع نماز]] است. این واقعه در کتب روایی [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت| اهل‌سنت]] نقل شده است و به گفته [[تفسیر قرآن|مفسران]]، [[آیه ولایت]] درباره این واقعه نازل شده است. از خاتم‌بخشی به‌عنوان یکی از [[فضایل امام علی(ع)|فضائل امام علی(ع)]] یاد شده است.  


برخی از فقیهان [[شیعه]]، با استناد به خاتم‌بخشی امام علی(ع) گفته‌اند: حرکات جزئی بدن، [[نماز]] را باطل نمی‌کند. عده‌ای اشکال کرده‌اند که شنیدن صدای دیگران در نماز، با حالات عرفانی‌ای که هنگام نماز از حضرت علی(ع) نقل شده است، سازگار نیست. در پاسخ گفته‌اند که هم [[نماز]] حضرت علی(ع) و هم [[انفاق]] او برای خدا بوده است؛ از این رو منافاتی میان آن دو نیست.
برخی از فقیهان [[شیعه]]، با استناد به خاتم‌بخشی امام علی(ع) گفته‌اند: حرکات جزئی بدن، [[نماز]] را باطل نمی‌کند. عده‌ای اشکال کرده‌اند که شنیدن صدای دیگران در نماز، با حالات عرفانی‌ای که هنگام نماز از حضرت علی(ع) نقل شده است، سازگار نیست. در پاسخ گفته‌اند که هم [[نماز]] حضرت علی(ع) و هم [[انفاق]] او برای خدا بوده است؛ از این رو منافاتی میان آن دو نیست.
خط ۳۳: خط ۳۳:


== استفاده‌های فقهی ==
== استفاده‌های فقهی ==
برخی از فقیهان شیعه برای اثبات اینکه حرکات جزئی بدن، [[نماز]] را باطل نمی‌کند، به خاتم‌بخشی حضرت علی(ع) در حال [[رکوع]] استناد کرده‌اند؛<ref> فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱، ص۲۴۴.</ref> برخی نیز برای اثبات اینکه [[نیت]]، عملی قلبی است و لازم نیست به زبان بیاید، به آن استدلال کرده‌اند؛<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۱، ص۲۸۱؛ استرآبادی، آیات الاحکام، ۱۳۹۴ق، ص۲۴۴.</ref> همچنین با توجه به اینکه آیه از خاتم‌بخشی با عنوان زکات یاد کرده است، از این ماجرا نتیجه گرفته‌اند که [[زکات]] شامل صدقه [[مستحب|مستحبی]] نیز می‌شود.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref>
برخی از فقیهان شیعه برای اثبات اینکه حرکات جزئی بدن، [[نماز]] را باطل نمی‌کند، به خاتم‌بخشی حضرت علی(ع) در حال [[رکوع]] استناد کرده‌اند؛<ref> فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸؛ فاضل کاظمی، ج۱، ص۲۴۴.</ref> برخی نیز برای اثبات اینکه [[نیت]]، عملی قلبی است و لازم نیست به زبان بیاید، به آن استدلال کرده‌اند؛<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۱، ص۲۸۱؛ استرآبادی، آیات الاحکام، ۱۳۹۴ق، ص۲۴۴.</ref> همچنین با توجه به اینکه آیه از خاتم‌بخشی با عنوان زکات یاد کرده است، از این ماجرا نتیجه گرفته‌اند که [[زکات]] شامل صدقه [[مستحب|مستحبی]] نیز می‌شود.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref>


برخی گفته‌اند، توجه به فقیر و شنیدن صدای او در نماز، با حالات عرفانی‌ای که هنگام نماز از حضرت علی(ع) نقل شده است، سازگار نیست. در پاسخ گفته‌اند که هم نماز حضرت علی و هم انفاق او برای خدا بوده است؛ از این‌رو منافاتی وجود ندارد که در حال نماز صدای فقیر را بشنود و برای رضای خدا به او [[انفاق]] کند؛ همان‌گونه که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] هر گاه در حال نماز صدای گریه کودکی را می‌شنید نماز را زودتر از همیشه به پایان می‌برد تا مادر کودک به سراغ او برود.<ref>طبسی، نشان ولایت و جریان خاتم‌بخشی، ۱۳۷۹ش، ص۴۹؛ صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها في النجف، ج۲، ص۳۴۴؛ طباطبایی، سنن النبی، ۱۴۱۶ق، ص۳۰۷.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] گفته است که توجه به عبادت دیگری در [[نماز]]، منافاتی با کمال نماز و [[حضور قلب]] در آن ندارد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۱، ص۲۸۱.</ref>
برخی گفته‌اند، توجه به فقیر و شنیدن صدای او در نماز، با حالات عرفانی‌ای که هنگام نماز از حضرت علی(ع) نقل شده است، سازگار نیست. در پاسخ گفته‌اند که هم نماز حضرت علی و هم انفاق او برای خدا بوده است؛ از این‌رو منافاتی وجود ندارد که در حال نماز صدای فقیر را بشنود و برای رضای خدا به او [[انفاق]] کند؛ همان‌گونه که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] هر گاه در حال نماز صدای گریه کودکی را می‌شنید نماز را زودتر از همیشه به پایان می‌برد تا مادر کودک به سراغ او برود.<ref>طبسی، نشان ولایت و جریان خاتم‌بخشی، ۱۳۷۹ش، ص۴۹؛ صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها في النجف، ج۲، ص۳۴۴؛ طباطبایی، سنن النبی، ۱۴۱۶ق، ص۳۰۷.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] گفته است که توجه به عبادت دیگری در [[نماز]]، منافاتی با کمال نماز و [[حضور قلب]] در آن ندارد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۱، ص۲۸۱.</ref>