confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۵۷
ویرایش
محمد مصدق: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') |
(ویکی سازی) |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
|زادگاه = [[تهران]] | |زادگاه = [[تهران]] | ||
|محل زندگی = تهران | |محل زندگی = تهران | ||
|وفات = [[۱۴ اسفند]] ۱۳۴۵ش | |وفات = [[۱۴ اسفند]] سال [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] | ||
|شهادت = | |شهادت = | ||
|محل دفن = تهران (روستای احمدآباد مستوفی) | |محل دفن = تهران (روستای احمدآباد مستوفی) | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
|مرتبط = | |مرتبط = | ||
}} | }} | ||
'''محمد مُصَدِّق'''([[سال ۱۲۵۸ هجری شمسی|۱۲۵۸]]-[[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]]) سیاستمدار | '''محمد مُصَدِّق'''([[سال ۱۲۵۸ هجری شمسی|۱۲۵۸]]-[[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]]) سیاستمدار ، فعال ملی-مذهبی و دو دوره نخست‌وزیر ایران بود. او در نهضت ملی شدن نفت و تأسیس جبهه ملی ([[سال ۱۳۲۸ هجری شمسی|۱۳۲۸ش]]) نقش موثری داشت. مصدق علاوه بر پست نخست‌وزیری، دوره‌هایی نیز وزیر خارجه و وزیر مالیه ایران بود. وی در دوران نخست‌وزیری، با پیشنهاد [[سید ابوالقاسم کاشانی]] سالروز شهادت [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] را تعطیل رسمی اعلام کرد. | ||
مصدق لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران را در مجلس مطرح کرد و در سمت نخست‌وزیری نیز پرونده خلع ید انگلیس از شرکت نفت ایران را پیگیری کرد. تجمعات مختلفی با پشتیبانی آیت‌الله کاشانی در تهران و شهرستان‌ها در حمایت از تصمیم دولت برگزار شد. مصدق توانست در سازمان ملل و دادگاه لاهه موضوع را به نفع ایران تمام کند و در نهایت [[۲۹ اسفند]] [[سال ۱۳۲۹ هجری شمسی|۱۳۲۹ش]] ملی شدن صنعت نفت را به تصویب مجلس شورای ملی رساند. | مصدق لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران را در مجلس مطرح کرد و در سمت نخست‌وزیری نیز پرونده خلع ید انگلیس از شرکت نفت ایران را پیگیری کرد. تجمعات مختلفی با پشتیبانی آیت‌الله کاشانی در تهران و شهرستان‌ها در حمایت از تصمیم دولت برگزار شد. مصدق توانست در سازمان ملل و دادگاه لاهه موضوع را به نفع ایران تمام کند و در نهایت [[۲۹ اسفند]] سال [[سال ۱۳۲۹ هجری شمسی|۱۳۲۹ش]] ملی شدن صنعت نفت را به تصویب مجلس شورای ملی رساند. | ||
پژوهشگران یک از دلایل مهم شکست دولت مصدق را انحلال مجلس هفدهم و اختلافات او با آیت‌الله کاشانی دانسته‌اند. در اثر اختلافات بین مصدق و کاشانی و نیز شکاف بین طرفداران آنها، دولت مصدق ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش با کودتای عوامل خارجی و داخلی حامی [[محمدرضا پهلوی]] سقوط کرد. | پژوهشگران یک از دلایل مهم شکست دولت مصدق را انحلال مجلس هفدهم و اختلافات او با [[سید ابوالقاسم کاشانی|آیت‌الله کاشانی]] دانسته‌اند. در اثر اختلافات بین مصدق و کاشانی و نیز شکاف بین طرفداران آنها، دولت مصدق ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش با کودتای عوامل خارجی و داخلی حامی [[محمدرضا پهلوی]] سقوط کرد. | ||
==ملی شدن صنعت نفت ایران== | ==ملی شدن صنعت نفت ایران== | ||
{{اصلی|نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران}} | {{اصلی|نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران}} | ||
[[پرونده:ملی شدن نفت.jpg|200px|عکس روی جلد مجله تهران مصور، سوم مرداد ۱۳۳۱ش درباره پیروزی حقوقی ایران بر انگلیس در دادگاه لاهه و ملی شدن صنعت نفت ایران|بندانگشتی]] | [[پرونده:ملی شدن نفت.jpg|200px|عکس روی جلد مجله تهران مصور، سوم مرداد ۱۳۳۱ش درباره پیروزی حقوقی ایران بر انگلیس در دادگاه لاهه و ملی شدن صنعت نفت ایران|بندانگشتی]] | ||
صنعت نفت ایران در [[۲۹ اسفند]] [[سال ۱۳۲۹ هجری شمسی|۱۳۲۹ش]] به تصویب مجلس شورای ملی رسید. تا قبل از آن بر پایه قرارداد شرکت نفتی دارسی (متعلق به ویلیام ناکس دارسی، تاجر انگلیسی) و [[مظفرالدین شاه قاجار]] در ۱۲۸۰ش، این شرکت امتیاز انحصاریِ اکتشاف و استخراج نفت در جنوب ایران را در دست داشت و در عمل، حقوق و منافع اقتصادی دولت ایران تأمین نمی‌شد.<ref>ب‍ه‍ن‍ی‍ا، پ‍رده‌ه‍ای س‍ی‍اس‍ت نفت، نهضت، مصدق، زاه‍دی، بی‌تا، ص۳-۴؛ [https://www.isna.ir/news/1400052719409/کاسه-کوزه-انگلیس-را-بهم-زد-و-برکنار-شد «کاسه کوزه انگلیس را بهم زد و برکنار شد»]، سایت ایرنا.</ref> این قرارداد با اندکی تغییر، در دوره رضا پهلوی نیز تمدید شد.<ref>ب‍ه‍ن‍ی‍ا، پ‍رده‌ه‍ای س‍ی‍اس‍ت نفت، نهضت، مصدق، زاه‍دی، بی‌تا، ص۳-۴</ref> | صنعت نفت ایران در [[۲۹ اسفند]] سال [[سال ۱۳۲۹ هجری شمسی|۱۳۲۹ش]] به تصویب مجلس شورای ملی رسید. تا قبل از آن بر پایه قرارداد شرکت نفتی دارسی (متعلق به ویلیام ناکس دارسی، تاجر انگلیسی) و [[مظفرالدین شاه قاجار]] در ۱۲۸۰ش، این شرکت امتیاز انحصاریِ اکتشاف و استخراج نفت در جنوب ایران را در دست داشت و در عمل، حقوق و منافع اقتصادی دولت ایران تأمین نمی‌شد.<ref>ب‍ه‍ن‍ی‍ا، پ‍رده‌ه‍ای س‍ی‍اس‍ت نفت، نهضت، مصدق، زاه‍دی، بی‌تا، ص۳-۴؛ [https://www.isna.ir/news/1400052719409/کاسه-کوزه-انگلیس-را-بهم-زد-و-برکنار-شد «کاسه کوزه انگلیس را بهم زد و برکنار شد»]، سایت ایرنا.</ref> این قرارداد با اندکی تغییر، در دوره رضا پهلوی نیز تمدید شد.<ref>ب‍ه‍ن‍ی‍ا، پ‍رده‌ه‍ای س‍ی‍اس‍ت نفت، نهضت، مصدق، زاه‍دی، بی‌تا، ص۳-۴</ref> | ||
در دوره شانزدهم مجلس در سال ۱۳۲۹ش، مصدق مخالفت خود را با قرارداد دارسی اعلام کرد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۶۹-۱۴۷۰.</ref> وی لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران را در مجلس مطرح کرد<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۱.</ref> و با ترور رزم‌آرا، نخست‌وزیر وقت، به دست [[جمعیت فدائیان اسلام]]، راه برای تصویب این لایحه هموارتر شد و در ۲۹ اسفند به تصویب مجلس رسید.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/3461/فخرالدین-عظیمی-جبهه-ملی-نقشی-در-ترور-رزم-آرا-نداشت «فخرالدین عظیمی: جبهه ملی نقشی در ترور رزم‌آرا نداشت»]، تاریخ ایرانی؛ عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۱.</ref> با نخست‌وزیری مصدق در سال [[سال ۱۳۳۰ هجری شمسی|۱۳۳۰ش]]، وی پرونده خلع ید از شرکت سابق نفت را پیگیری کرد. [[آمریکا]] و [[انگلیس]] به این مسئله اعتراض کردند اما مصدق در پاسخ، ملی شدن صنعت نفت را ناشی از تمایلات و نظرات مردم ایران دانست.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۱.</ref> | در دوره شانزدهم مجلس در سال ۱۳۲۹ش، مصدق مخالفت خود را با قرارداد دارسی اعلام کرد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۶۹-۱۴۷۰.</ref> وی لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران را در مجلس مطرح کرد<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۱.</ref> و با ترور رزم‌آرا، نخست‌وزیر وقت، به دست [[جمعیت فدائیان اسلام]]، راه برای تصویب این لایحه هموارتر شد و در ۲۹ اسفند به تصویب مجلس رسید.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/3461/فخرالدین-عظیمی-جبهه-ملی-نقشی-در-ترور-رزم-آرا-نداشت «فخرالدین عظیمی: جبهه ملی نقشی در ترور رزم‌آرا نداشت»]، تاریخ ایرانی؛ عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۱.</ref> با نخست‌وزیری مصدق در سال [[سال ۱۳۳۰ هجری شمسی|۱۳۳۰ش]]، وی پرونده خلع ید از شرکت سابق نفت را پیگیری کرد. [[آمریکا]] و [[انگلیس]] به این مسئله اعتراض کردند اما مصدق در پاسخ، ملی شدن صنعت نفت را ناشی از تمایلات و نظرات مردم ایران دانست.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۱.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
تجمعات مختلفی با پشتیبانی [[سید ابوالقاسم کاشانی]] در تهران و شهرستان‌ها در حمایت از دولت و تصمیم آن برگزار شد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۲.</ref> مصدق نیز توانست در ارتباط با شکایت دولت انگلیس، در سازمان ملل و دادگاه لاهه موضوع را به نفع ایران تمام کند.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۴.</ref> همچنین به دلیل عدم پذیرش ملی شدن صنعت نفت ایران توسط انگلیس، با تصویب هیأت وزیران در [[۳۰ مهر]] [[سال ۱۳۳۱ هجری شمسی|۱۳۳۱ش]]، ارتباط سیاسی ایران و انگلیس قطع شد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۸۳.</ref> | تجمعات مختلفی با پشتیبانی [[سید ابوالقاسم کاشانی]] در تهران و شهرستان‌ها در حمایت از دولت و تصمیم آن برگزار شد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۲.</ref> مصدق نیز توانست در ارتباط با شکایت دولت انگلیس، در سازمان ملل و دادگاه لاهه موضوع را به نفع ایران تمام کند.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۴.</ref> همچنین به دلیل عدم پذیرش ملی شدن صنعت نفت ایران توسط انگلیس، با تصویب هیأت وزیران در [[۳۰ مهر]] [[سال ۱۳۳۱ هجری شمسی|۱۳۳۱ش]]، ارتباط سیاسی ایران و انگلیس قطع شد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۸۳.</ref> | ||
در تقویم ایران ۲۹ | در تقویم ایران [[۲۹ اسفند]]، روز تصویب ملی شدن صنعت نفت ایران تعطیل رسمی است.<ref>[https://www.time.ir/ وبگاه تایم].</ref> | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
محمد مصدق در [[۲۹ اردیبهشت]] [[سال ۱۲۵۸ هجری شمسی|۱۲۵۸ش]] در [[تهران]] به دنیا آمد.<ref>مکی، دکتر مصدق و نطق‌های تاریخی او، ۱۳۶۴ش، ص۹۶.</ref> پدرش میرزا هدایت آشتیانی، از دفترداران [[ناصرالدین شاه قاجار|عهد ناصری]] بود.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref> مادرش ملک تاج خانم نجم‌السلطنه، نوه عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار بود<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۵۳.</ref> که بعدها بیمارستان نجمیه تهران را تأسیس کرد.<ref>خسروی، [https://www.hamshahrionline.ir/news/484367/یادگار-مادر-نخست-وزیر-در-قلب-پایتخت «یادگار مادر نخست وزیر در قلب پایتخت»]، همشهری آنلاین.</ref> | محمد مصدق در [[۲۹ اردیبهشت]] سال [[سال ۱۲۵۸ هجری شمسی|۱۲۵۸ش]] در [[تهران]] به دنیا آمد.<ref>مکی، دکتر مصدق و نطق‌های تاریخی او، ۱۳۶۴ش، ص۹۶.</ref> پدرش میرزا هدایت آشتیانی، از دفترداران [[ناصرالدین شاه قاجار|عهد ناصری]] بود.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref> مادرش ملک تاج خانم نجم‌السلطنه، نوه عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار بود<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۵۳.</ref> که بعدها بیمارستان نجمیه تهران را تأسیس کرد.<ref>خسروی، [https://www.hamshahrionline.ir/news/484367/یادگار-مادر-نخست-وزیر-در-قلب-پایتخت «یادگار مادر نخست وزیر در قلب پایتخت»]، همشهری آنلاین.</ref> | ||
مصدق تحصیلات مقدماتی را در [[تبریز]] و تهران گذراند و پس از مرگ پدر در سال [[سال ۱۲۷۱ هجری شمسی|۱۲۷۱ش]]، به شغل دفترداری در خراسان منصوب و ملقب به «مصدق‌السلطنه» شد. وی در سال ۱۲۸۰ش با دختر میرزا زین‌العابدین تهرانی، سومین [[امام جمعه]] تهران [[ازدواج]] کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند دختر و چهار فرزند پسر بود. | مصدق تحصیلات مقدماتی را در [[تبریز]] و تهران گذراند و پس از مرگ پدر در سال [[سال ۱۲۷۱ هجری شمسی|۱۲۷۱ش]]، به شغل دفترداری در خراسان منصوب و ملقب به «مصدق‌السلطنه» شد. وی در سال ۱۲۸۰ش با دختر میرزا زین‌العابدین تهرانی، سومین [[امام جمعه]] تهران [[ازدواج]] کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند دختر و چهار فرزند پسر بود. | ||
مصدق در سال ۱۲۸۷ش برای ادامه تحصیل به مدرسه علوم سیاسی پاریس در [[فرانسه]] رفت. سپس عازم [[سوئیس]] شده و دکترای حقوق را از دانشگاه نوشاتل اخذ کرد. وی در بازگشت به ایران در سال ۱۲۹۳ش، به تدریس در مدرسه عالی علوم سیاسی پرداخت.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۶۰.</ref> کتاب‌های کاپیتولاسیون و ایران، اصول قواعد و قوانین مالیه در ممالک خارجه و ایران قبل از مشروطیت و دوره مشروطه، دستور در محاکم حقوقی و شرکت‌های سهامی در اروپا از آثار اوست.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۶۰.</ref> | مصدق در سال ۱۲۸۷ش برای ادامه تحصیل به مدرسه علوم سیاسی پاریس در [[فرانسه]] رفت. سپس عازم [[سوئیس]] شده و دکترای حقوق را از دانشگاه نوشاتل اخذ کرد. وی در بازگشت به [[ایران]] در سال ۱۲۹۳ش، به تدریس در مدرسه عالی علوم سیاسی پرداخت.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۶۰.</ref> کتاب‌های کاپیتولاسیون و ایران، اصول قواعد و قوانین مالیه در ممالک خارجه و ایران قبل از مشروطیت و دوره مشروطه، دستور در محاکم حقوقی و شرکت‌های سهامی در اروپا از آثار اوست.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۶۰.</ref> | ||
محمد مصدق در [[۱۴ اسفند]] [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] در اثر بیماری در بیمارستان نجمیه تهران درگذشت.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/8378/درگذشت-اسماعیل-یزدی-پزشک-معالج-دکتر-مصدق «درگذشت اسماعیل یزدی، پزشک معالج دکتر مصدق»]، وبسایت تاریخ ایرانی.</ref> گرچه وصیت کرده بود او را پس از مرگ در کنار کشته‌شدگان ۳۰ تیر [[سال ۱۳۳۱ هجری شمسی|۱۳۳۱ش]]{{یاد|روز ۲۵ تیر ۳۱ محمد مصدق به دیدار محمدرضا شاه رفت و درخواست پست وزارت جنگ را نمود اما شاه نپذیرفت و مصدق استعفا داد. با تمایل شاه و رای مجلس، احمد قوام به نخست‌وزیری رسید. این سبب درگیری میان مخالفان و موافقان دولت شد و شماری از هواداران مصدق نیز در ۳۰ تیر کشته شدند. آیت‌الله کاشانی نیز به شدت با قوام مخالفت کرد و خواهان بازگشت مصدق بود. در نهایت مجلس با فشار افکار عمومی و حمایت‌های کاشانی، مجبور به رأی اعتماد مجدد به مصدق در ۳۱ تیر شد.(عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۵-۱۴۷۸.)}} در [[قبرستان ابن‌بابویه]] دفن کنند؛ اما با مخالفت [[محمدرضا پهلوی]]، در همان روستای احمدآباد مستوفی، در محل تبعیدش، به خاک سپرده شد.<ref>خدیر، [https://www.asriran.com/fa/news/717143/14-اسفند-سالروز-درگذشت-مصدق-گرد-آمد-و-سوار-نیامد «۱۴ اسفند؛ سالروز درگذشت مصدق: گرد آمد و سوار نیامد...»]، وبسایت عصر ایران.</ref> [[سید رضا موسوی زنجانی]] تنها مجتهد و روحانی حاضر در مراسم تجهیز و تدفین مصدق، بر پیکر مصدق [[نماز میت|نماز]] خواند. یدالله سحابی (و [[مهدی بازرگان]]<ref>«[http://tarikhirani.ir/fa/news/5154/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%AF%D9%82-%D9%BE%D8%AF%D8%B1%D9%85-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%81%D9%86-%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%85 غلامحسین مصدق: پدرم را دفن نکردیم]»،سایت تاریخ ایرانی.</ref>) پیکر مصدق را غسل داد. <ref>جلیل بزرگمهر، ۱۳۷۳، ص۳۰۲</ref> اولین مراسم رسمی یادبود برای مصدق بر سر مزار او در ۱۴ اسفند [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] با حضور صدها هزار نفر از مردم و گروه‌ها برگزار شد.<ref>«آیت‌الله طالقانی بر مزار دکتر مصدق: به آیت‌الله کاشانی گفتم: «حضرت آیت‌الله! دارند زیر پایت خربزه می‌گذارند؛ مواظب باش!»»</ref> سخنران این مراسم [[سید محمود طالقانی]]، روحانی مبارز علیه حکومت پهلوی و از مؤسسان [[نهضت آزادی ایران]] بود.<ref>«آیت‌الله طالقانی بر مزار دکتر مصدق: به آیت‌الله کاشانی گفتم: «حضرت آیت‌الله! دارند زیر پایت خربزه می‌گذارند؛ مواظب باش!»»</ref> | محمد مصدق در [[۱۴ اسفند]] سال [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] در اثر بیماری در بیمارستان نجمیه [[تهران]] درگذشت.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/8378/درگذشت-اسماعیل-یزدی-پزشک-معالج-دکتر-مصدق «درگذشت اسماعیل یزدی، پزشک معالج دکتر مصدق»]، وبسایت تاریخ ایرانی.</ref> گرچه [[وصیت]] کرده بود او را پس از مرگ در کنار کشته‌شدگان ۳۰ تیر [[سال ۱۳۳۱ هجری شمسی|۱۳۳۱ش]]{{یاد|روز ۲۵ تیر ۳۱ محمد مصدق به دیدار محمدرضا شاه رفت و درخواست پست وزارت جنگ را نمود اما شاه نپذیرفت و مصدق استعفا داد. با تمایل شاه و رای مجلس، احمد قوام به نخست‌وزیری رسید. این سبب درگیری میان مخالفان و موافقان دولت شد و شماری از هواداران مصدق نیز در ۳۰ تیر کشته شدند. آیت‌الله کاشانی نیز به شدت با قوام مخالفت کرد و خواهان بازگشت مصدق بود. در نهایت مجلس با فشار افکار عمومی و حمایت‌های کاشانی، مجبور به رأی اعتماد مجدد به مصدق در ۳۱ تیر شد.(عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۱۴۷۵-۱۴۷۸.)}} در [[قبرستان ابن‌بابویه]] [[دفن]] کنند؛ اما با مخالفت [[محمدرضا پهلوی]]، در همان روستای احمدآباد مستوفی، در محل تبعیدش، به خاک سپرده شد.<ref>خدیر، [https://www.asriran.com/fa/news/717143/14-اسفند-سالروز-درگذشت-مصدق-گرد-آمد-و-سوار-نیامد «۱۴ اسفند؛ سالروز درگذشت مصدق: گرد آمد و سوار نیامد...»]، وبسایت عصر ایران.</ref> [[سید رضا موسوی زنجانی]] تنها مجتهد و روحانی حاضر در مراسم تجهیز و تدفین مصدق، بر پیکر مصدق [[نماز میت|نماز]] خواند. یدالله سحابی (و [[مهدی بازرگان]]<ref>«[http://tarikhirani.ir/fa/news/5154/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%AF%D9%82-%D9%BE%D8%AF%D8%B1%D9%85-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%81%D9%86-%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%85 غلامحسین مصدق: پدرم را دفن نکردیم]»،سایت تاریخ ایرانی.</ref>) پیکر مصدق را [[غسل میت|غسل]] داد. <ref>جلیل بزرگمهر، ۱۳۷۳، ص۳۰۲</ref> اولین مراسم رسمی یادبود برای مصدق بر سر مزار او در ۱۴ اسفند [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] با حضور صدها هزار نفر از مردم و گروه‌ها برگزار شد.<ref>«آیت‌الله طالقانی بر مزار دکتر مصدق: به آیت‌الله کاشانی گفتم: «حضرت آیت‌الله! دارند زیر پایت خربزه می‌گذارند؛ مواظب باش!»»</ref> سخنران این مراسم [[سید محمود طالقانی]]، روحانی مبارز علیه حکومت پهلوی و از مؤسسان [[نهضت آزادی ایران]] بود.<ref>«آیت‌الله طالقانی بر مزار دکتر مصدق: به آیت‌الله کاشانی گفتم: «حضرت آیت‌الله! دارند زیر پایت خربزه می‌گذارند؛ مواظب باش!»»</ref> | ||
==فعالیت‌ها== | ==فعالیت‌ها== | ||