Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۵۴
ویرایش
ما منا الا مقتول شهید: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←دلالت
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←دلالت) |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== دلالت == | == دلالت == | ||
از نظر بسیاری از عالمان شیعه، روایت «ما منا الا مقتول شهید»، و روایات مشابه آن، بر [[شهادت]] همه ائمه(ع)<ref>محسنی، صراط الحق، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۳۰۷.</ref> یا همه [[اهل‌بیت(ع)]]<ref>عاملی، الصحيح من سيرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۲.</ref> دلالت می‌کند.<ref>طبرسی، إعلام الورى، دارالکتب الاسلامیة، ص۳۶۷؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۱۶۵؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۳۰.</ref> از نظر [[علی کورانی عاملی]]، محقق لبنانی، این روایت، در حکم یک قاعده، شهادت همه ائمه(ع) را اثبات می‌کند.<ref>کورانی، جواهر التاریخ، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۲۱۸.</ref> | از نظر بسیاری از عالمان شیعه، روایت «ما منا الا مقتول شهید»، و روایات مشابه آن، بر [[شهادت]] همه ائمه(ع)<ref>محسنی، صراط الحق، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۳۰۷.</ref> یا همه [[اهل‌بیت(ع)]]<ref>عاملی، الصحيح من سيرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۲.</ref> دلالت می‌کند.<ref>طبرسی، إعلام الورى، دارالکتب الاسلامیة، ص۳۶۷؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۱۶۵؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۳۰.</ref> از نظر [[علی کورانی عاملی]]، محقق لبنانی، این روایت، در حکم یک قاعده، شهادت همه ائمه(ع) را اثبات می‌کند.<ref>کورانی، جواهر التاریخ، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۲۱۸.</ref> [[سید محمدکاظم قزوینی|قزوینی]] نویسنده کتاب‌های متعدد درباره زندگی امامان شیعه، ادعای شهادت یا مسموم‌شدن همه امامان ا از نظر حدیثی و تاریخی اثبات‌شده می‌داند و تشکیک در آن را مساوی با تشکیک در حقایق ثابت‌شده تلقی می‌کند.<ref>قزوینی، الامام المهدی من المهد الی الظهور، ۱۴۲۷ق، ص۶۳۸.</ref> | ||
بر دلالت این روایت بر اینکه همه ائمه(ع) یا همه اهل‌بیت(ع) به [[شهادت]] رسیده‌اند اشکالاتی وارد شده است؛<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۳۱.</ref> از جمله، [[شیخ مفید]]، برخلاف نظر [[شیخ صدوق]]، عمومیت این [[حدیث|روایات]] را باور ندارد و معتقد است که شهادت برخی ائمه(ع) ثابت نشده است و راهی هم برای اثبات آن وجود ندارد.<ref>مفید، تصحيح اعتقادات الإمامية، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref> همچنین، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] این روایت و روایات مشابه آن را برای اثبات شهادت همه ائمه(ع) یقین‌آور نمی‌داند.<ref>طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۲۲ق، ص۱۰۶.</ref> | |||
سلیمیان پژوهشگر مهدویت احتمال داده است | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر خلاف شیخ مفید و طبرسی، معتقد است که این روایت و روایات مشابه آن در کنار روایات مربوط به شهادت هر یک از [[امامان شیعه|امامان(ع)]] اگر نتواند مفید یقین باشد، مفید ظنی قوی خواهد بود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> او احتمال داده است که منظور شیخ مفید رد [[تواتر]] این احادیث باشد نه رد اصل وجود چنین روایاتی.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> همچنین، [[سید جعفر مرتضی عاملی]] احتمال داده که شیخ مفید این اخبار را از سر [[تقیه]] نفی کرده باشد.<ref>عاملی، الصحيح من سيرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۷-۱۹۱.</ref> [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان]] پژوهشگر مهدویت احتمال داده است که روایت امام رضا(ع) ناظر به امامان پیش از ایشان باشد و شامل امامان پس از ایشان نشود.<ref>سلیمیان، «تحلیل نظریه شهادت امام مهدی(ع) از نگاه روایات»، ص۵۹.</ref> | ||
=== خلط میان کلام و تاریخ در فهم روایت === | === خلط میان کلام و تاریخ در فهم روایت === | ||
بعضی محققان تلاش برخی عالمان شیعه برای اثبات نظریه [[شهادت]] همه [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] از طریق روایت «ما منا الا مقتول شهید»، و روایات مشابه آن، را ناشی از خلط یک مبحث [[کلام اسلامی|کلامی]] با یک مبحث تاریخی دانسته‌اند.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> از نظر آنان اگر مسئله شهادت همه ائمه(ع) مسئله‌ای کلامی تلقی شود، در این صورت می‌توان به‌روایتی کلامی مانند روایت «ما منا الا مقتول شهید» استناد کرد، و مطابق نظر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر پایه این روایت دست‌کم ظنی قوی درباره شهادت جمیع ائمه(ع) حاصل کرد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> اما اگر این مسئله مسئله‌ای تاریخی قلمداد شود، در این صورت حتی با اثبات صحت این روایت نمی‌توان به شهادت همه معصومان(ع) حکم کرد؛ زیرا مسئله تاریخی نیازمند مستندات تاریخی است و مستندات کلامی در این زمینه نمی‌تواند راهگشا باشد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> | بعضی محققان تلاش برخی عالمان شیعه برای اثبات نظریه [[شهادت]] همه [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] از طریق روایت «ما منا الا مقتول شهید»، و روایات مشابه آن، را ناشی از خلط یک مبحث [[کلام اسلامی|کلامی]] با یک مبحث تاریخی دانسته‌اند.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> از نظر آنان اگر مسئله شهادت همه ائمه(ع) مسئله‌ای کلامی تلقی شود، در این صورت می‌توان به‌روایتی کلامی مانند روایت «ما منا الا مقتول شهید» استناد کرد، و مطابق نظر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر پایه این روایت دست‌کم ظنی قوی درباره شهادت جمیع ائمه(ع) حاصل کرد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> اما اگر این مسئله مسئله‌ای تاریخی قلمداد شود، در این صورت حتی با اثبات صحت این روایت نمی‌توان به شهادت همه معصومان(ع) حکم کرد؛ زیرا مسئله تاریخی نیازمند مستندات تاریخی است و مستندات کلامی در این زمینه نمی‌تواند راهگشا باشد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> | ||