Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۲۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== پانویس ==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشتها}}') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| آیات مرتبط= آیه ۹۹ [[سوره یونس]] | | آیات مرتبط= آیه ۹۹ [[سوره یونس]] | ||
}} | }} | ||
'''آیه لا اِکْراهَ فِی الدّین''' ([[سوره بقره]]: ۲۵۶) بخشی از [[آیة الکرسی]] است که به [[مسلمانان]] توصیه | '''آیه لا اِکْراهَ فِی الدّین''' ([[سوره بقره]]: ۲۵۶) بخشی از [[آیة الکرسی]] است که به [[مسلمان|مسلمانان]] توصیه میکند غیرمسلمانان را به پذیرش [[اسلام|دین اسلام]] مجبور نکنند و بر آزادی و اختیار انسان در پذیرش دین تأکید دارد. این [[آیه]] هنگامی نازل شد که عدهای از [[انصار]] قصد اجبار فرزندان خود به پذیرش دین اسلام را داشتند. به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، بیقید و شرط بودن [[آیه]]، نشان میدهد همه انسانها از جمله کفرپیشگان نیز نباید با اکراه به پذیرش دین وادار شوند. | ||
به باور عدهای از پژوهشگران محتوای آیه لا اکراه فی الدین با امر به [[جهاد ابتدایی]] در تعارض است. در این باره افرادی چون [[مرتضی مطهری]] گفتهاند که جهاد ابتدایی نیز نوعی دفاع است و در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام واجب شده و پس از رفع موانع مردم در انتخاب دین آزاد گذاشته میشوند؛ بنابراین تعارضی با مضمون آیه ندارد. [[ | به باور عدهای از پژوهشگران محتوای آیه لا اکراه فی الدین با امر به [[جهاد ابتدایی]] در تعارض است. در این باره افرادی چون [[مرتضی مطهری]] گفتهاند که جهاد ابتدایی نیز نوعی دفاع است و در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام واجب شده و پس از رفع موانع مردم در انتخاب دین آزاد گذاشته میشوند؛ بنابراین تعارضی با مضمون آیه ندارد. [[متکلم|متکلمان مسلمان]] به این آیه در موضوعاتی نظیر [[عصمت پیامبران|عصمت پیامبران(ع)]]، انکار [[جبر]]، [[امتحان الهی|امتحان خداوند]] و [[آزادی عقیده]] در اسلام استناد نمودهاند. | ||
عدهای از [[مفسران]] این آیه را پاسخ به افرادی دانستهاند که زور و شمشیر را عامل پذیرش دین اسلام معرفی میکردند. | عدهای از [[مفسران]] این آیه را پاسخ به افرادی دانستهاند که زور و شمشیر را عامل پذیرش دین اسلام معرفی میکردند. به باور این افراد، دین و [[ایمان]] امری قلبی است و با اکراه در یک جا جمع نمیشود و اگر اجباری نیز در کار باشد فقط در ظاهر رفتار انسانها تاثیرگذار خواهد بود. در مقابل، برخی نیز گفتهاند این آیه با نزول [[آیه سیف|آیه قتال]] و آیه ۷۴ و ۷۵ [[سوره توبه]]، [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شده است. | ||
== متن و ترجمه آیه == | == متن و ترجمه آیه == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
«آیه لا اکراه فی الدین» آیه ۲۵۶ [[سوره بقره]] است که معمولاً همراه با آیة الکرسی [[تلاوت]] میشود و از پرکاربردترین آیات | «آیه لا اکراه فی الدین» آیه ۲۵۶ [[سوره بقره]] است که معمولاً همراه با آیة الکرسی [[تلاوت]] میشود و از پرکاربردترین آیات قرآن کریم است.<ref>فانی و رجبی، «موارد استدلال تفسیری-کلامی به آیه لا اکراه فی الدین»، ص۹۴.</ref> | ||
آیه لااکراه نشاندهنده اجباری نبودن پذیرش [[دین]] است و بر آزادی و اختیار انسان در پذیرش دین تأکید دارد.<ref>فانی و رجبی، «موارد استدلال تفسیری-کلامی به آیه لا اکراه فی الدین»، ص۹۴.</ref> [[امام خمینی]] فضایل اخلاقی را در معنای کلمه دین در آیه لا اکراه فی الدین دخیل دانسته است و انجام فضایل اخلاقی از روی اکراه را بی ارزش دانسته است.<ref> امام خمینی، آداب الصلاه، ۱۳۷۸ش، ص۳۷.</ref> {{یاد|اگر ممکن بود(پیامبران) طریق خیر و سعادت را بـه مـردم بـه طـور دیگـر نـشان بدهنـد،مىدادند، به موجب وسعت رحمـت؛ و اگـر ممکـن بـود اکراهـاً مـردم را بـه سـعادت برسـانندمیرساندند؛ لکن هیهات ! راه آخرت راهى است که جز با قـدم اختیـار نمـى تـوان آن را پیمـود؛سعادت با زور حاصل نشود؛ فضیلت و عمل صالح بدون اختیـار فـضیلت نیـست و عمـل صـالح نمیباشد؛ و شاید معنى آیه شریفه لا اکْراه فى الدین نیز همین باشد.آدابالصلاة،امام خمینی، فصل۸ }} | آیه لااکراه نشاندهنده اجباری نبودن پذیرش [[دین]] است و بر آزادی و اختیار انسان در پذیرش دین تأکید دارد.<ref>فانی و رجبی، «موارد استدلال تفسیری-کلامی به آیه لا اکراه فی الدین»، ص۹۴.</ref> [[امام خمینی]] فضایل اخلاقی را در معنای کلمه دین در آیه لا اکراه فی الدین دخیل دانسته است و انجام فضایل اخلاقی از روی اکراه را بی ارزش دانسته است.<ref> امام خمینی، آداب الصلاه، ۱۳۷۸ش، ص۳۷.</ref> {{یاد|اگر ممکن بود(پیامبران) طریق خیر و سعادت را بـه مـردم بـه طـور دیگـر نـشان بدهنـد،مىدادند، به موجب وسعت رحمـت؛ و اگـر ممکـن بـود اکراهـاً مـردم را بـه سـعادت برسـانندمیرساندند؛ لکن هیهات ! راه آخرت راهى است که جز با قـدم اختیـار نمـى تـوان آن را پیمـود؛سعادت با زور حاصل نشود؛ فضیلت و عمل صالح بدون اختیـار فـضیلت نیـست و عمـل صـالح نمیباشد؛ و شاید معنى آیه شریفه لا اکْراه فى الدین نیز همین باشد.آدابالصلاة،امام خمینی، فصل۸ }} | ||
برخی نیز محتوای [[آیه]] را به صورت قاعده عقلی پذیرفتهاند.<ref>موسوی سبزواری، مواهب الرحمان، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۸.</ref> | برخی نیز محتوای [[آیه]] را به صورت قاعده عقلی پذیرفتهاند.<ref>موسوی سبزواری، مواهب الرحمان، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۸.</ref> | ||
خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
==تعارض با جهاد ابتدایی== | ==تعارض با جهاد ابتدایی== | ||
برخی پژوهشگران معتقدند که جهاد ابتدایی با محتوای آیه لا اکراه فی الدین در تعارض | برخی پژوهشگران معتقدند که [[جهاد ابتدایی]] با محتوای آیه لا اکراه فی الدین در تعارض است؛ زیرا آیه مذکور اجبار در دین را نفی میکند؛ اما جهاد ابتدایی به معنای تحمیل اسلام بر دیگران از راه شمشیر است.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۸.</ref> در این زمینه سه نگاه وجود دارد: | ||
* دسته اول همانند علامه طباطبایی جهاد ابتدایی را دفاع از امر فطری توحید و دفاع از انسانیت و جلوگیری از افتادن انسانها در ورطه حیوانیت دانسته و آن را امری لازم و مشروع شمردهاند.<ref>کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۳.</ref> | * دسته اول همانند علامه طباطبایی جهاد ابتدایی را دفاع از امر فطری توحید و دفاع از انسانیت و جلوگیری از افتادن انسانها در ورطه حیوانیت دانسته و آن را امری لازم و مشروع شمردهاند.<ref>کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۳.</ref> | ||
* دسته دوم معتقدند جهاد ابتدایی در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام و رفع مزاحمت است و منافاتی با آیه لا اکراه فی الدین ندارد.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۴.</ref> | * دسته دوم معتقدند جهاد ابتدایی در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام و رفع مزاحمت است و منافاتی با آیه لا اکراه فی الدین ندارد.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۴.</ref> |