Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸
ویرایش
حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
برخی [[شیعه|شیعیان]]، [[۸ محرم]] را به علی‌اکبر اختصاص داده و برای او [[عزاداری]] می‌کنند. در برخی مناطق نیز برای او [[تعزیه]] می‌خوانند. | برخی [[شیعه|شیعیان]]، [[۸ محرم]] را به علی‌اکبر اختصاص داده و برای او [[عزاداری]] می‌کنند. در برخی مناطق نیز برای او [[تعزیه]] می‌خوانند. | ||
== زندگی‌نامه== | == زندگی‌نامه== | ||
علی‌اکبر فرزند [[امام حسین(ع)]] و [[لیلی بنت ابی‌مرة]] است.{{ | علی‌اکبر فرزند [[امام حسین(ع)]] و [[لیلی بنت ابی‌مرة]] است.{{یاد|ابن شهر آشوب در مناقب ج۴ ص۱۰۹ نام مادر علی اکبر را شهربانو ثبت کرده است.}}<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۳۵؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۶؛ ابی‌مخنف، وقعة الطف، ۱۴۲۷ق، ص۲۷۶؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۴۶-۲۴۷.</ref> او در زمان خلافت [[عثمان]] (خلافت: ۲۳ یا ۲۴-۳۵ق) به دنیا آمد.<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۸م، ج۴، ص۲۷۷؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۷.</ref> تاریخ دقیق تولد علی‌اکبر مشخص نیست؛<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/5907 علی‌میر، «علی بن حسین»، دانشنامه جهان اسلام.]</ref> با این حال در [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل مقرم]]، تاریخ تولد او [[۱۱ شعبان|یازدهم شعبان]] سال ۳۳ هجری قمری ذکر شده است.<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۶۷.</ref> ازاین‌رو در تقویم [[جمهوری اسلامی ایران]] نیز، ۱۱ شعبان به عنوان روز ولادتش، روز جوان نامگذاری شده است.<ref>شورای مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ هجری شمسی، ص۴.</ref> سن او در هنگام شهادت، ۱۸، ۲۳ و ۲۵ نقل شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/5907 علی‌میر، «علی بن حسین»، دانشنامه جهان اسلام.]</ref> برخی محققان سن او را ۲۵<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/5907 علی‌میر، «علی بن حسین»، دانشنامه جهان اسلام.]</ref> و بعضی ۲۸ سال<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/248231/ «آیت الله یوسفی غروی: علی‌اکبر ۱۸ ساله و مجرد نبوده، بلکه در کربلا حدود ۲۸ سال داشته است»]، وبگاه شفقنا.</ref> دانسته‌اند. در [[مقتل مقرم]] سن علی اکبر ۲۷ سال ذکر شده است.<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۶۷.</ref> | ||
[[کنیه|کنیه‌اش]] ابوالحسن است.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۶.</ref> بیشتر منابع قدیمی او را علی‌اکبر نام نهاده‌اند؛<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/5907 علی‌میر، «علی بن حسین»، دانشنامه جهان اسلام.]</ref> تا از برادرش [[امام سجاد(ع)]]، متمایز شود؛<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۸م، ج۴، ص۲۷۷.</ref> اما برخی همچون [[شیخ مفید]]<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی]]<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۷۸.</ref> لقبش را اصغر گفته و اکبر را لقب امام سجاد(ع) دانسته‌اند. برخی از نسب‌شناسان و تاریخ‌دانان، علی‌اکبر را بزرگترین فرزند امام حسین(ع) دانسته‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار الفکر، ج۵، ص۲۱۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۴۴۶.</ref> | [[کنیه|کنیه‌اش]] ابوالحسن است.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۶.</ref> بیشتر منابع قدیمی او را علی‌اکبر نام نهاده‌اند؛<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/5907 علی‌میر، «علی بن حسین»، دانشنامه جهان اسلام.]</ref> تا از برادرش [[امام سجاد(ع)]]، متمایز شود؛<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۸م، ج۴، ص۲۷۷.</ref> اما برخی همچون [[شیخ مفید]]<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی]]<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۷۸.</ref> لقبش را اصغر گفته و اکبر را لقب امام سجاد(ع) دانسته‌اند. برخی از نسب‌شناسان و تاریخ‌دانان، علی‌اکبر را بزرگترین فرزند امام حسین(ع) دانسته‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار الفکر، ج۵، ص۲۱۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۴۴۶.</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
===چگونگی شهادت=== | ===چگونگی شهادت=== | ||
[[پرونده:رزم حضرت علی‌اکبر در واقعه عاشورا. تابلوی کاشیکاری در تکیه معاون الملک.jpg|بندانگشتی|نبرد حضرت علی‌اکبر در [[واقعه عاشورا]]. تابلوی کاشیکاری در [[تکیه]] معاون الملک]] | [[پرونده:رزم حضرت علی‌اکبر در واقعه عاشورا. تابلوی کاشیکاری در تکیه معاون الملک.jpg|بندانگشتی|نبرد حضرت علی‌اکبر در [[واقعه عاشورا]]. تابلوی کاشیکاری در [[تکیه]] معاون الملک]] | ||
[[یاران امام حسین(ع)]]، یکی پس از دیگری می‌جنگیدند و کُشته می‌شدند تا آن که جز خانواده‌اش ، کسی با حسین(ع) نماند. در این هنگام علی اکبر(ع) قدم به میدان نهاد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۰۶.</ref> گفته شده بیشتر منابع دست اول و معتبر، علی اکبر را اولین شهید{{ | [[یاران امام حسین(ع)]]، یکی پس از دیگری می‌جنگیدند و کُشته می‌شدند تا آن که جز خانواده‌اش ، کسی با حسین(ع) نماند. در این هنگام علی اکبر(ع) قدم به میدان نهاد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۰۶.</ref> گفته شده بیشتر منابع دست اول و معتبر، علی اکبر را اولین شهید{{یاد| در مناقب شهر آشوب ج۴ ص۱۰۹ شهادت علی اکبر را پیش از شهادت علی اصغر دانسته یعنی علی اکبر آخرین شهیدی است که به میدان رفته وکشته شده است. }} از [[بنی‌هاشم]] ذکر کرده‌اند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۸۱۸.</ref>{{یاد|منابعی همچون الفتوح اثر ابن اعثم، مقتل الحسین نوشته خوارزمی و مناقب آل ابی‌طالب اثر ابن شهرآشوب، عبدالله بن مسلم را به عنوان اولین شهید از بنی‌هاشم ذکر کرده‌اند.(گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۸۱۸.)}} او پس از اندکی جنگ با [[سپاهیان عمر بن سعد|سپاهیان ابن سعد]] نزد پدرش بازگشت و گفت سنگینی اسلحه مرا آزار می‌دهد و تشنگی مرا از پای درآورد. آیا جرعه آبی یافت می‌شود؟ امام حسین گریه کرد و فرمود: «به زودی جدت را ملاقات می‌کنی و آن حضرت شما را سیراب خواهد کرد که بعد از آن هرگز تشنگی نباشد.»<ref>سید ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۳؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۵.</ref>{{یاد| در برخی از مقاتل آمده که هنگام درخواست آب، امام حسین(ع) زبان علی اکبر را مکید و انگشترش را به وی داد که در دهانش بنهد. (نگاه کنید به: خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۵.)}} علی‌اکبر به میدان بازگشت، و [[مرة بن منقذ|مُرّةُ بن مُنقذ]] شمشیری بر فرق او زد. سپس دیگران بر او حمله‌ور شدند و او را قطعه قطعه کردند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۱۱۵؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۰۶.</ref> در برخی مقاتل چنین آمده: «فقطعوه بأسْیافهم إرْباً إرْباً؛ با شمشیرهایشان او را قطعه قطعه کردند».<ref>خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۶</ref> علی‌اکبر در لحظات آخر گفت: «ای پدر! سلام بر تو باد، این جدم رسول خداست، او به جامی لبریز مرا سیراب کرد و می‌گوید: به سوی ما شتاب کن».<ref>خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۵. سید ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۳.</ref> | ||
در [[زیارت الشهدا|زیارت ناحیه غیرمشهور]]، [[مرة بن منقذ]] عبدی به عنوان قاتل حضرت علی‌اکبر و دیگر کسانی که در قتل او نقش داشتند، [[لعن]] شده‌اند.<ref>سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴.</ref> | در [[زیارت الشهدا|زیارت ناحیه غیرمشهور]]، [[مرة بن منقذ]] عبدی به عنوان قاتل حضرت علی‌اکبر و دیگر کسانی که در قتل او نقش داشتند، [[لعن]] شده‌اند.<ref>سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴.</ref> | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
امام حسین(ع)، علی‌اکبر را شبیه‌ترین مردم به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] از نظر قیافه ظاهری، اخلاق و سخن گفتن معرفی کرده<ref>سید بن طاوس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۳؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۴.</ref> و از او نقل شده هنگامی که ما مشتاق دیدن پیامبر(ص) می‌شدیم، به چهره علی‌اکبر نگاه می‌کردیم.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۴: سید بن طاوس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۳.</ref> [[محمدحسین غروی اصفهانی|محمد حسین غروی اصفهانی]] مجتهد شیعی در شعرش او را این‌گونه وصف کرده است: {{شعر}} {{ب|تمثل النبي في سليله|في خلقه وخلقه وقيله}} | امام حسین(ع)، علی‌اکبر را شبیه‌ترین مردم به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] از نظر قیافه ظاهری، اخلاق و سخن گفتن معرفی کرده<ref>سید بن طاوس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۳؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۴.</ref> و از او نقل شده هنگامی که ما مشتاق دیدن پیامبر(ص) می‌شدیم، به چهره علی‌اکبر نگاه می‌کردیم.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۴: سید بن طاوس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۳.</ref> [[محمدحسین غروی اصفهانی|محمد حسین غروی اصفهانی]] مجتهد شیعی در شعرش او را این‌گونه وصف کرده است: {{شعر}} {{ب|تمثل النبي في سليله|في خلقه وخلقه وقيله}} | ||
{{ب| كما تجلى الله في نبيه|فقد تجلى هو في وليه }}{{پایان شعر}} {{ | {{ب| كما تجلى الله في نبيه|فقد تجلى هو في وليه }}{{پایان شعر}} {{یاد| پیامبر(ص) با خُلق و سیما وگفتارش در فرزندش تمثل پیداکرده وهمان گونه که خدا در پیامبرش متمثل شده، او نیز در ولیّ خدا تمثل یافته است. }}<ref>غروی،محمدحسین، الانوار القدسیه، ج۱، ص۱۳۸.</ref> | ||
همچنین گفته شده [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، علی‌اکبر را شایسته‌ترین فرد برای حکومت می‌دانست؛ چرا که جدش، رسول خدا است و شجاعت بنی‌هاشم، سخاوت [[بنی‌امیه]] و زیبایی و بزرگی [[قبیله ثقیف|ثقیف]] را هم دارد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۶.</ref> {{ | همچنین گفته شده [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، علی‌اکبر را شایسته‌ترین فرد برای حکومت می‌دانست؛ چرا که جدش، رسول خدا است و شجاعت بنی‌هاشم، سخاوت [[بنی‌امیه]] و زیبایی و بزرگی [[قبیله ثقیف|ثقیف]] را هم دارد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۶.</ref> {{یاد|اولى الناس بهذا الامر علي بن الحسين بن علي، جده رسول الله - صلى الله عليه وآله - وفيه شجاعة بني هاشم وسخاء بني امية وزهو ثقيف.}} | ||
در [[زیارت عاشورا]] پس از سلام بر امام حسین(ع) و قبل از سلام به [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|اصحاب آن حضرت]]، سلام جداگانه‌ای نیز به علی بن حسین داده شده است.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۱۷۸.</ref> برخی احتمال داده‌اند که منظور از علی بن حسین در این سلام، علی‌اکبر است.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/fa3264 «علی بن الحسین در «اَلسَّلامُ عَلَی الْحُسَیْنِ وَ عَلی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...»، کیست؟»]، اسلام کوئست.</ref> | در [[زیارت عاشورا]] پس از سلام بر امام حسین(ع) و قبل از سلام به [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|اصحاب آن حضرت]]، سلام جداگانه‌ای نیز به علی بن حسین داده شده است.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۱۷۸.</ref> برخی احتمال داده‌اند که منظور از علی بن حسین در این سلام، علی‌اکبر است.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/fa3264 «علی بن الحسین در «اَلسَّلامُ عَلَی الْحُسَیْنِ وَ عَلی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...»، کیست؟»]، اسلام کوئست.</ref> | ||